Bij het horen van de naam Bar-le-Duc denk je wellicht gelijk aan het bekende bronwater. Daar is overigens niets Frans aan, want het water wordt bij Utrecht gewonnen. De naam van het bronwater heeft niets te maken met de charmante Franse stad in de regio Grand Est. Die plaats is voor velen onbekend, net als voor ons. Maar wij kwamen erachter dat Bar-le-Duc veel fraaie bezienswaardigheden heeft. Vooral in het hoger gelegen deel van de stad, Ville-Haute. Daar tref je prachtige gebouwen uit de Renaissance aan met hun karakteristieke okergele kleur. Sla echter het laaggelegen deel van Bar-le-Duc zeker niet over. Want ook in Ville-Basse kun je genoeg zien. Ga je net als wij op ontdekkingstocht in Bar-le-Duc?
In deze blog
Geschiedenis van Bar-le-Duc
Een belangrijke Romeinse weg liep in de eerste eeuw n.C langs de oevers van de rivier Ornain. Daar vestigden zich de eerste inwoners van Caturiges, de voorloper van Bar-le-Duc. Die nederzetting was een belangrijke postplaats voor de Romeinen. De plaats breidde zich in de eeuwen daarna steeds verder uit. In de 10e eeuw bouwde Hertog Frederik van Ardennen een burcht op een uitstekende rotspunt. Die burcht vormde de basis voor de stadswijk “Ville Haute” (bovenstad).
In de Renaissance was de bovenstad het centrum van de economische en culturele bloei van de stad. Architecten ontwierpen het ene na het andere fraaie gebouw met veel kunstige elementen. Ville Haute was het centrum van de macht. De wijk straalde rijkdom en grandeur uit. Vanaf 1630 kreeg de stad het zwaar te verduren tijdens de Dertigjarige Oorlog. In 1766 annexeerde het Franse koninkrijk het tot dan toe zelfstandige hertogdom Bar-le-Duc.
In de industriële revolutie ontstonden er veel ijzer- en textielfabrieken in en rond de stad. Bar-le-Duc speelde in die tijd een belangrijke rol in de innovatie van producten. Zo ontwikkelden de gebroeders Michaux de vélocipède met pedalen. Ook droegen specialisten uit de stad bij aan de verbetering van de dieselmotor.
Bar-le-Duc kwam redelijk ongeschonden uit de Eerste Wereldoorlog. Hoewel het bij de Slag aan de Marne bedreigd werd, is Bar-le-Duc nooit bezet geweest. Het front was echter niet ver weg. De stad speelde een voorname rol bij de bevoorrading van het nabijgelegen Verdun. Via het spoor en over de weg leverde Bar-le-Duc een grote bijdrage aan de verdediging van die zwaar belegerde stad.
Bezienswaardigheden Bar-le-Duc | Ville Haute
We starten ons bezoek in de bovenstad. Gids Vincent leidt ons rond en vertelt veel wetenswaardigheden over de historie van dit deel van de stad. De Ville Haute ontstond rondom het kasteel van de hertogen van Bar. Helaas is van dit kasteel weinig meer over. Tal van prachtige gebouwen verrezen, met de karakteristieke okerkleurige gevels van kalksteen. Het is een van de mooiste wijken van Frankrijk met renaissancistische kunst.
Place Saint-Pierre
Het centrale middelpunt van de bovenstad is het plein Place-Saint-Pierre. Dit was de plaats waar in de middeleeuwen grote jaarmarkten en volksfeesten werden gehouden. Het plein zoals we het nu zien is in de Renaissance ontwikkeld. Fraaie woonhuizen, het hallencomplex en de kerk Saint Etienne omsluiten het mooie plein.
Kerk Saint Etienne
De blikvanger van het plein is de kerk Saint Etienne. De bouw begon in 1315. Tijdens de Honderdjarige Oorlog is de kerk zwaar beschadigd. De huidige kerk dateert uit de Renaissance. Hij is gebouwd in de flamboyant gotische stijl, met ornamenten die in de Renaissance gebruikelijk waren. In de kerk valt vooral het beroemde doodsbeeld Transi op. Het stelt het geraamte voor van René van Chalon, prins van Oranje.
Les Halles
De economische bedrijvigheid van Bar-le-Duc concentreerde zich in en rond de markthallen. De eerste ontstonden al in de 13e eeuw. Daar werden de goederen gemaakt, verhandeld en opgeslagen. In de 16e eeuw verschenen rondom de markthallen fraaie gebouwen met arcadengalerijen. Een grote brand in de 19e eeuw verwoestte de galerijen en de gebouwen voor een deel.
Hôtel de Florainville
Een ander imposant gebouw op het plein is het Hôtel de Florainville. Ooit woonde hier de familie van Florainville. Hun verwantschap aan de hertogen van Bar gaf hen veel invloed. Opvallend zijn de weelderige ornamenten en het dak, dat afwijkend is van alle andere bouwwerken rondom het plein. In de 18e eeuw was dit gebouw de zetel van het stadsbestuur. Nu dient het als rechtbank.
Place de la Fontaine
Op het plein Place de la Fontaine staat een fraaie fontein in barokstijl uit de 18e eeuw. Op het plein stond al eeuwenlang een fontein. Deze speelde een belangrijke rol bij het leveren van drinkwater voor de inwoners van de bovenstad en het kasteel. Het was ook de plek waar de inwoners samenkwamen op feestdagen. Daarbij vloeide de drank rijkelijk, vooral de likeurdrank Pineau de Bar werd veel gedronken tijdens die feestelijke bijeenkomsten.
Rue des Ducs-de-Bar
Dit was de voormalige hoofdstraat en voornaamste verkeersader van de Ville Haute. Vanuit Parijs kwam men via deze straat de bovenstad binnen. Hier voel je de grandeur van de wijk volledig. Aan weerszijden van de straat staan prachtige herenhuizen. Dit was de straat waar de notabelen hun woning lieten bouwen.
Vestingwerken en Tour de l’Horloge
De hertogen van Bar wilden zich goed beschermen tegen invallen vanuit het aangrenzende koninkrijk Frankrijk. Daarom lieten ze diverse vestingwallen bouwen in het dal en op een uitstekende rotspunt. Bij een aanval konden de inwoners zich terugtrekken achter vier verschillende verdedigingslinies. Een van de overblijfselen van de vestingwerken is de Tour de l’Horloge. In de toren kwam in de 14e eeuw een grote klok te hangen. Zo zagen de bewoners van het kasteel hoe laat het was. Daarnaast diende de toren als uitkijkpost om vijandelijke invallen waar te nemen.
Bezienswaardigheden Bar-le-Duc | Ville Basse
Na onze rondleiding door de bovenstad gaan we naar de benedenstad, Ville Basse. Want, zo zegt Vincent, het is zonde om dit deel van Bar-le-Duc over te slaan. Ook hier zijn mooie plekken te vinden met een verhaal.
Notre-Dame kerk
Als eerste zien we de kerk Notre-Dame. Het is het oudste religieuze gebouw in Bar-le-Duc. Tot begin 19e eeuw was het ook de enige parochiekerk van de stad. De eerste bouw begon in 1088. De kerk is in de afgelopen eeuwen meermaals verbouwd. Dat zorgt ervoor dat in de kerk diverse bouwstijlen te zien zijn.
Notre-Dame brug
De Notre-Dame brug is lange tijd de enige brug over de rivier de Ornain geweest. De brug, ook wel Grand Pont genoemd, zag er tot de 18e eeuw volstrekt anders uit. Op de vijf bogen stonden talloze huizen. Omdat de brug hierdoor topzwaar werd, zijn deze huizen afgebroken.
Place de la Couronne
Het plein van de kroon (Place de la Couronne) is vernoemd naar een herberg die in de 17e eeuw op deze plaats stond. In de Franse Revolutie kreeg het plein een andere naam: Place de la Liberté. De stadspoort Porte de la Couronne vormt de toegang tot de oudste wijk van de stad.
Prefectuurgebouw
Dit gebouw in het stadsdeel Bourg heeft diverse functies gehad. Zo werden er lange tijd zieken verzorgd. Maar vooral zetelde eeuwenlang het administratief bestuur van de stad in dit gebouw. Het gebouwencomplex straalt grandeur uit.
In Vino Visitas
We treffen het bij ons bezoek: dit weekend vindt “In Vino Visitas” plaats: een stadswandeling met wijnproeverijen. Diverse Franse wijnboeren organiseren proeverijen van hun wijnen. De bezoekers hebben een handig buideltasje, waarin ze hun wijnglas kunnen opbergen. Zo lopen ze van de ene naar de andere proeverij. In totaal 30 wijnboeren uit verschillende Franse regio’s hebben hun beste wijnen meegenomen.
Overdekte markt
We sluiten onze wandeling in de benedenstad af met een bezoek aan de overdekte markt. Een ideale plek, want het regent inmiddels fors. Het blijft altijd een genot om de verse en vooral lokale producten te zien op de markt. De bewoners van Bar-le-Duc doen er graag hun inkopen. Ze sluiten hun bezoek af aan de barretjes. Leunend op de statafels genieten ze van hun glaasje likeur of wijn. Joi de Vivre, ook al is het slecht weer!
Wandelen langs de bezienswaardigheden van Bar-le-Duc
Ideaal is het om de stad wandelend te verkennen. Een handig hulpmiddel hierbij is de route die de VVV van Bar-le-Duc heeft uitgezet. De route start bij de Notre-Dame kerk. Via een aantal bezienswaardigheden in Ville-Basse gaat de route door de bovenstad, om daarna weer terug te keren in de benedenstad. Onderweg kom je 28 kenmerkende plekken in Bar-le-Duc tegen. Bij iedere bezienswaardigheid staat een zogenaamde erfgoedwijzer met veel achtergrondinformatie over het monument. Er is ook een handige brochure in het Nederlands verkrijgbaar bij de VVV. Die geeft korte informatie over elke plek. Daarnaast heeft de brochure een handig routekaartje. Je kunt ook een stadswandeling door Bar-le-Duc met gids maken. In anderhalf uur zie je de hoogtepunten van Bar-le-Duc. Daarnaast hoor je veel interessante verhalen over de geschiedenis en bewoners van de stad.
De omgeving van Bar-le-Duc
Hoewel Bar-le-Duc niet te lijden heeft gehad van de Eerste Wereldoorlog, zijn er in de omgeving diverse interessante plekken die aan de verschrikkingen herinneren.
Voie Sacrée
Het nabijgelegen Verdun had het wel zwaar te verduren in de Eerste Wereldoorlog. Vanuit Bar-le-Duc kon het Franse leger Verdun bevoorraden. Via de weg bracht men verse troepen en munitie naar het front. Er vertrokken in bepaalde tijden wel 250 vrachtwagens per uur naar Verdun. Deze weg is tegenwoordig een belangrijke herdenkingsplek. Men noemt de route nu “de Voie Sacrée”, ofwel “heilige weg”. Je kunt de hele route per auto afleggen, stenen pilaren wijzen je de weg. In Souilly ligt Musée de la Voie Sacrée. Een mooie plek voor een tussenstop om meer te weten te komen over deze beroemde weg.
Verdun
Het eindpunt van de Voie Sacrée is Verdun. Daar vond de Slag om Verdun plaats. Dit is een van de zwaarste veldslagen geweest tijdens de Eerste Wereldoorlog. Honderdduizenden soldaten van beide kanten kwamen om het leven. In en rond Verdun vind je diverse monumenten en herdenkingsplekken. Zoals het monument Le monument à la Victoire, de ondergrondse citadel en het Douaumont Ossuarium. In dit monument liggen onder de tombes de resten van 130.000 ongeïdentificeerde soldaten.
Romagne-sous-Montfaucon
In de bossen rondom het kleine stadje Romagne-sous-Montfaucon heeft vier jaar lang een grote loopgravenoorlog gewoed. De Amerikanen hebben uiteindelijk de stad herwonnen op de Duitsers. Op de grote Amerikaanse begraafplaats liggen vele dodelijke slachtoffers van die bevrijdingsactie. Daarnaast is het kleine museum Romagne ’14-’18 absoluut een bezoek waard. Nederlander Jean-Paul de Vries heeft dit museum opgericht. Het toont het menselijke verhaal achter al het leed dat de oorlog heeft aangericht. Mocht hij in het museum aanwezig zijn, dan zul je ademloos aan zijn lippen hangen om zijn verhalen te horen.
Op uitnodiging van Agence Régionale Grand Est bezochten we Bar-le-Duc en omgeving. De inhoud van de blog hebben wij onafhankelijk en objectief samengesteld op basis van eigen indrukken.
Alles wat je moet weten voordat de Bar-le-Duc gaat bezoeken
Bar-le-Duc ligt in het noorden van Frankrijk, in de regio Grand-Est. Het is de hoofdstad van het departement Meuse. Bar-le-Duc ligt zo’n 90 kilometer ten westen van Nancy.
- Auto: Vanaf Utrecht is de afstand 470 kilometer. Reken op een reistijd van ruim vijf uur. De hele route is tolvrij.
- Trein: Wil je met de trein reizen, dan is het handigste om via Nancy te gaan. Vanuit die stad gaat er een rechtstreekse trein naar het station van Bar-le-Duc.
Bar-le-Duc is met name bekend vanwege de prachtige gebouwen met de karakteristieke okergele kleur uit de renaissancetijd. Deze gebouwen vind je vooral in de bovenstad, Ville Haute.
De meest indrukwekkende bezienswaardigheden van Bar-le-Duc bevinden zich in de bovenstad. Vooral het plein Place Saint-Pierre met de Saint-Etienne kerk, het hallencomplex, de vestingwerken met de Tour de l’Horloge zijn fraai. In de benedenstad zijn de Notre Dame kerk, de Notre Dame brug en het Prefectuurgebouw de moeite waard.
Een absolute aanrader is het restaurant Côté Cépages in de benedenstad. Het restaurant bevindt zich in het achterste deel van het pand. Voorin verkoopt men wijn en organiseert men wijnproeverijen. Wij waren kort voor openingstijd in het restaurant. Er was nog niemand op dat moment. Maar in een mum van tijd waren alle tafeltjes bezet. En iedereen genoot van overheerlijke gerechten en een attente bediening.
Andere restaurants met goede beoordelingen zijn:
Gasten in Bar-le-Duc waarderen deze onderkomens zeer:
