Santiago de Compostela is sinds de ontdekking van de graftombe van de apostel Jacobus een bedevaartsoord voor pelgrims uit de hele wereld. De stad is na Rome en Jeruzalem het belangrijkste oord voor Christelijke gelovigen. Vanuit heel Europa lopen Jacobswegen naar Santiago. De beroemdste is wel de Camino Francés, de Franse Weg. Al meer dan 1000 jaar lopen pelgrims uit de hele wereld deze route. Net als wij hebben ze ongetwijfeld genoten van de vele bezienswaardigheden langs de Camino Francés.
De Camino Francés vanaf de Somport Pas
De Camino Francés kun je op twee verschillende plekken starten. Wij doen dit bij de Somport Pas. Deze pas in Spanje vormt de natuurlijke grens met Frankrijk. Een andere mogelijkheid is om te beginnen bij St. Jean Pied de Port. Dit vertrekpunt ligt in Frankrijk. Pelgrims die daar beginnen aan de Camino Francés, krijgen gelijk een pittig stuk voor de voeten: zij moeten de Pyreneeën over. We beschrijven de bezienswaardigheden langs de Camino Francés dus vanuit Somport en eindigen deze blog in Burgos. In de tweede blog pakken we daar de route weer op. Uiteindelijk bereiken we ons einddoel: Santiago de Compostela.
Bezienswaardigheden langs de Camino Francés
Het lopen van de Camino Francés is een ervaring op zich. Iedere pelgrim heeft een persoonlijke reden om de tocht te maken. De ene doet het vanwege bezinning of spirituele overwegingen, de ander om in het reine te komen met zichzelf. Sommigen doen het om afstand te nemen van de dagelijkse sores. We ontmoetten iemand die zijn baan kortgeleden was kwijt geraakt. Tot overmaat van ramp verliet zijn vrouw hem kort daarna voor een ander. Door de Camino Francés te lopen, hoopte hij beide gebeurtenissen te kunnen verwerken. Maar er zijn ook genoeg mensen die de tocht maken omdat ze graag wandelen. Om op deze manier te genieten van andere culturen, de geschiedenis en de mooie landschappen.
Onderweg kom je prachtige bezienswaardigheden langs de Camino Francés tegen. Te veel om allemaal een voor een op te noemen. Wij lichten de meest bijzondere eruit waar je zeker de tijd voor moet nemen. Ideaal om je voeten even welverdiende rust te geven!
Hospital de Santa Cristina
Nu zie je er alleen een ruïne in een bergachtig en verlaten landschap. Maar ooit was dit het eerste onderkomen dat de vermoeide pelgrims in Spanje tegenkwamen. Ze hadden de zware oversteek over de hoge toppen van de Pyreneeën achter de rug. In het Hospital de Santa Cristina konden ze drie dagen op adem komen. Ze kregen gratis eten en een verwarmd verblijf. Deze herberg was een van de eerste die langs de Camino Francés werd gebouwd. Men schat dat hij dateert uit de 11e eeuw.
Treinstation van Canfranc
De vallei van Canfranc is een van de belangrijkste routes door de Spaanse Pyreneeën. Aan het einde van de vallei staat het voormalige treinstation van Canfranc. Het werd gebouwd in 1928. Het is een toonvoorbeeld van de industriële architectuur uit die periode. Het vervallen station wordt nu getransformeerd tot een luxueus vijfsterrenhotel. Ongetwijfeld geen accommodatie waar de pelgrims straks zullen verblijven.
Jaca, de eerste Romeinse stad in Spanje
Jaca was de eerste hoofdstad die in Spanje gesticht werd door de Romeinen. Het is een niet al te grote stad met een gezellig centrum, zeker de moeite waard om te verkennen. Twee bezienswaardigheden springen er wat ons betreft uit.
Allereerst de eerste romaanse kathedraal, gebouwd in de 11e eeuw. In de 15e eeuw kreeg de kerk kleine kapellen langs de zijkanten. Daarin staan prachtige kunstwerken opgesteld. Je bewondert er veel romaanse schilderijen, bijzondere altaarstukken en veel zilveren en gouden voorwerpen. Een ander hoogtepunt is de citadel, net buiten de stad. Het verdedigingswerk dateert uit de 16e eeuw. De Ciudadela is een indrukwekkend complex, met onder andere een bijzonder museum en prachtige zalen met exposities.
Klooster van San Juan de la Peña
Niet ver van Jaca ligt in de bergen het Klooster van San Juan de la Peña. De ligging is bijzonder: uitgehakt uit een rots die er als het ware overheen hangt. In de middeleeuwen was dit het belangrijkste klooster in Aragón. Koningen werden op deze plek begraven. Wat ons betreft is het hoogtepunt de kloostergang. Hoewel de romaanse zuilengalerij het enige is dat ervan is overgebleven, blijft een rondgang je altijd bij. Het bovenste deel van iedere zuil beeldt op prachtige wijze een Bijbels verhaal uit. Handig voor de vele gelovigen die in de middeleeuwen analfabeet waren. Zo kregen ze toch de verhalen uit de Bijbel mee. Bij het klooster geniet je ook van een fantastisch uitzicht op de regio. Het klooster is een van de bijzondere bezienswaardigheden langs de Camino Francés die je zeker moet bezoeken.
Gregoriaans gezang in het klooster van Leyre
Het klooster van Leyre ligt aan de voet van de Pyreneeën, boven het dal van de Aragón. De ligging is magnifiek, met de rotsachtige Sierra de Leyre op de achtergrond. Het complex zou al in de 9e eeuw door Benedictijnse monniken zijn gesticht. Het is een imposant gebouw, met de crypte en de kerk als bijzondere hoogtepunten.
Maar het meest indrukwekkende om mee te maken, is het Gregoriaans gezang. Iedere avond om zeven uur verzamelen de Benedictijner monniken zich in de kerk. Vervolgens zingen zij diverse Gregoriaanse gezangen. Het is een belevenis om hierbij aanwezig te zijn. Een deel van het klooster is tegenwoordig een luxueus hotel. Een groot contrast met de sobere leefomstandigheden van de Benedictijner monniken.
Genieten van Pamplona
De eerste grote stad op de Franse Weg is Pamplona. We kenden de stad alleen van jaarlijkse stierenrennen door het centrum. Maar tijdens ons bezoek zijn de straten gelukkig alleen gevuld met inwoners, pelgrims en toeristen. Pamplona heeft ons hart gestolen. Je kunt je er makkelijk twee of drie dagen uitstekend vermaken, want er zijn tal van bezienswaardigheden. Om die reden maken we later nog een uitgebreide blog over Pamplona.
Vooral de kathedraal is indrukwekkend. Laat je niet van de wijs brengen door de wat saaie voorgevel aan de buitenkant. Eenmaal binnen kom je ogen te kort om alle kunstwerken van deze prachtige gotische kerk te bewonderen.
Een betere plek dan Café Iruña om wat te eten en te drinken is er in Pamplona niet. Ooit was dit het favoriete café van de schrijver Ernest Hemingway. Zijn beeltenis staat prominent in het etablissement. Het interieur is na zijn overlijden nauwelijks veranderd. Een wandeling over de vestingmuren van de stad levert magnifieke uitzichten op. Vooral bij het Redin-Bastion is het panorama prachtig.
Santa Maria de Eunate
Nog maar net bekomen van de schoonheid van Pamplona, bereiken we weer een van de vele indrukwekkende bezienswaardigheden langs de Camino Francés. Dat is de Santa Maria de Eunate, een prachtige romaanse kerk. De ligging is al bijzonder: eenzaam en verlaten in de open en wijde vlakte staat het monument uit 1170 te schitteren in de zon.
Veel over de oorsprong van deze kerk is in nevelen gehuld. Het is niet duidelijk wie de kerk heeft gebouwd en waarom hij op deze plek staat. De achthoekige vorm van de kerk is bijzonder. Maar ook het interieur van de kerk is fraai, vooral door zijn eenvoud. De kerk staat op een fotogenieke plek. Tijdens ons bezoek komt een grote groep Spaanse wielrenners langs. Natuurlijk moet er een groepsfoto gemaakt worden voor de Santa Maria de Eunate.
De kerk ligt vlakbij Puente la Reina. In deze kleine stad komen twee routes van de Camino Francés samen. Vanaf deze stad kent de Jacobsweg hetzelfde traject. Via de prachtige pelgrimsbrug verlaten de wandelaars Puente la Reina. Voordat wij de brug oversteken, horen we muziek in een kleine kerk. In het donker zingt een troubadour, zichzelf begeleidend op een luit. Hij zet de middeleeuws traditie van het zingen in kerken langs de camino’s voort. Even later loopt hij naar buiten en pakt een bijzonder instrument, een draailier. Hierop speelt hij nog een lied. Daarna loopt hij weer de kerk in om daar verder te spelen.
Wijn en tapas in Logroño
Inmiddels zijn wij beland in Logroño. Dit is de wijnhoofdstad van Rioja, een van de beroemdste wijnstreken van Spanje. Niet alleen om die reden is Logroño ideaal voor een wat langere tussenstop. Aan de rechteroever van de Ebro ligt het oude centrum van de stad. De kathedraal Santa María de la Redonda aan het Plaza del Mercado is de grootste bezienswaardigheid, ook dankzij de kenmerkende twee klokkentorens. Daarnaast is de decoratie van het hoge portaal bijzonder.
De Calle Laurel en omliggende straten zijn ‘s avonds overvol. Dit is de plek waar de inwoners zich tegoed doen aan overheerlijke tapas en wijnen bij de meer dan 70 tapasbars. De lokale specialiteit is de gevulde champignon. Wij genieten met volle teugen van deze tapas, vergezeld van een tintelend glas witte wijn. De eigenaar vertelt ons dat hij op een avond meer dan 70 kilo van deze tapas klaarmaakt. Wat maakt deze tapas zo bijzonder? Hij lacht en zegt: “dat vertel ik je niet, het recept is ons geheim!”
Overdag kun je in Logroño de bodega’s bezoeken en het Museo de la Rioja, gevestigd in een oud paleis. Medio september vinden de wijnfeesten plaats in Logroño. Dat is een geweldig festijn om mee te maken, ook vanwege de traditionele dansen die men dan opvoert.
Burgos, de stad van El Cid
In de regio Castilië en León is de gezellige stad Burgos een van de belangrijkste steden. Prachtig gelegen op een hoogvlakte, aan de oevers van de rivier Arlanzón. In de stad kom je diverse beeltenissen tegen van El Cid. Deze Spaanse ridder uit de 11e eeuw heeft tal van heldendaden op zijn naam staan. Daarom groeide hij uit tot een nationale held. Zijn wieg stond in een dorp bij Burgos.
De machtige kathedraal van Burgos met 15 kapellen is indrukwekkend. Vandaar dat de stad al eeuwenlang vele pelgrims trekt. Maar Burgos heeft meer hoogtepunten. Het historische centrum kent een wirwar van gezellige straatjes, stegen en pleinen. Het Plaza Mayor, naast de kathedraal, is het belangrijkste plein van de stad. De stadspoort Arco de Santa Maria is een voormalige triomfboog. Daarop staan afbeeldingen van de belangrijkste personen uit de geschiedenis van Burgos. Daarom is het zeker de moeite waard om wat langer in de stad te verblijven. In een aparte blog over Burgos gaan we later nader in op de vele bezienswaardigheden van Burgos.
En ben je benieuwd naar andere bezienswaardigheden op het verdere traject van de Camino Francés? Lees dan vooral onze blog over de hoogtepunten vanaf Burgos naar het eindpunt Santiago de Compostela.
Op uitnodiging van het Spaans Verkeersbureau hebben wij de bezienswaardigheden langs de Camino Frances bezocht. De inhoud van de blog hebben wij onafhankelijk en objectief samengesteld op basis van eigen indrukken.
Dit wil je weten over de bezienswaardigheden langs de Camino Francés
De totale route is bijna 800 kilometer lang als je start bij de Somport Pas.
Er zijn twee startpunten van de Camino Francés. Je kunt zoals wij in deze blog beschrijven, van start gaan bij de Somport Pas in het noorden van Spanje. De Somport Pas ligt bij de grens met Frankrijk. Een andere mogelijkheid is om te starten bij St. Jean Pied de Port. Dit vertrekpunt ligt in Frankrijk. Pelgrims die daar beginnen aan de Camino Francés, krijgen gelijk een pittig stuk voor de voeten: zij moeten de Pyreneeën over. Beide routes komen samen in Puente de Reina en vervolgen dan gezamenlijk de weg naar Santiago de Compostela.
Officieel is de route opgesplitst in ruim 30 etappes. Maar je kunt natuurlijk er ook voor kiezen om meer of minder kilometers te lopen op een dag. Zo kun je het aantal etappes aanpassen aan je eigen wandeltempo. Ons advies is om vooral de tijd te nemen om ook te genieten van alle bezienswaardigheden langs de Camino Francés. De plaatsen en steden die je onderweg aandoet, hebben zoveel moois te bieden. Daarom is het zonde om die links te laten liggen.
Ja, de route is duidelijk gemarkeerd met een gele schelp op een blauwe achtergrond. De markeringen zijn zo talrijk en groot, dat fout lopen eigenlijk onmogelijk is. En mocht dat wel gebeuren: iedere Spanjaard die je aanspreekt zal je gelijk de goede kant op sturen.
Dat zijn er te veel om op te noemen. Maar neem zeker de tijd om te genieten van alle hoogtepunten onderweg. Wij waren erg onder de indruk van het klooster San Juan de la Peña en het Gregoriaans gezang in het klooster in Leyre. Maar ook van de kerk Santa Maria de Eunate, en de sfeer en gezelligheid van de steden Jaca, Pamplona, Logroño en Burgos. En natuurlijk ook van de imposante kathedralen in vooral Pamplona en Burgos. Wees daarom ook zeker enkele dagen toerist op de diverse plekken tijdens het wandelen van de Camino Francés.
Vooral het voor- en najaar zijn ideaal om de route te lopen. In juli en augustus kan het erg heet zijn onderweg. Daarnaast zijn in de maand augustus veel Spaanse pelgrims op pad. In de winter kan het door sneeuw en koude lastig zijn om de tocht te maken.
Naar schatting lopen jaarlijks zo’n 300.000 pelgrims de Camino Francés. Dat aantal loopt in Heilige Jaren nog verder op naar zo’n 600.000 wandelaars (voor een toelichting op Heilig Jaar: zie volgende vraag). Dat lijken immense aantallen waarbij je direct denkt aan het lopen van de vierdaagse. Realiseer je wel dat de route bijna 800 kilometer lang is. Niet iedereen start op hetzelfde moment, dus het aantal pelgrims verspreidt zich wel goed.
Vanaf Sarria, ongeveer 100 kilometer voor Santiago de Compostela, wordt het drukker. Dit komt omdat veel wandelaars in deze plaats beginnen met de tocht. Zij leggen dan de minimale afstand af om in aanmerking te komen voor het certificaat dat de Camino is volbracht.
Wanneer 25 juli op een zondag valt, spreekt men van Año Xacobeo, oftewel een Heilig Jaar. Dan herdenkt men het martelaarschap van Jacobus. Dit komt 14 maal in een eeuw voor, volgens een vast schema van 6-5-6-11 jaar. Het laatste Heilige Jaar was officieel in 2021. Dat viel middenin de coronatijd. Daarom werd het jaar verlengd en was 2022 ook een Heilig Jaar. Gedurende een Heilig Jaar zijn er langs de steden en dorpen langs de Jacobswegen tal van festiviteiten. In Santiago de Compostela kunnen pelgrims tijdens het Heilig Jaar via de Puerta Santa (heilige deur) de Kathedraal binnenkomen. Het eerstvolgende Heilige Jaar van de Jacobswegen is in 2027.
Jazeker, steeds meer commerciële bedrijven bieden deze mogelijkheid aan. Iedere partij hanteert zijn eigen voorwaarden en tarieven. Kijk vooral op internet naar aanbieders van bagagevervoer.
De meeste pelgrims overnachten in zogenaamde albergues. In grote steden zijn dit grote accommodaties met wel 150 slaapplekken. In kleine dorpen zijn het vaak kleine onderkomens met slechts 10 bedden.
Het aantal donative albergues neemt geleidelijk af. Hier bepaal je zelf wat je geeft voor onderdak. De stelregel is dat je minimaal € 5 geeft. De municipal albergues worden beheerd door de gemeente. Overnachten is hier iets duurder, maar nog steeds goedkoop. Er gelden vaste tarieven voor een overnachting in een municipal albergue. De meeste beschikken over slaapzalen, maar het is vaak ook mogelijk om privé-kamers te boeken. Tot slot zijn er steeds meer privé-albergues. Deze hebben meer luxe. Ook biedt men vaak extra services aan. De prijzen van een privé-albergue liggen weer wat hoger.
Maar natuurlijk kun je ook kiezen voor een commercieel hotel, voorzien van alle gemakken en volledige privacy. Dat maakt het lopen van de Jacobsweg wel een stuk duurder.
