De kustdorpen Graye-sur-Mer, Courseulles-sur-Mer, Bernières-sur-Mer en Saint-Aubin-sur-Mer waren in juni 1944 het gebied met de codenaam Juno Beach. Iets verderop naar het oosten lagen de plaatsen Merville en Ouistreham. Die bevonden zich middenin het gebied dat de codenaam Sword Beach kreeg. Al deze lieflijke dorpen veranderden op 6 juni in een strijdtoneel dat zijn weerga niet kende in de geschiedenis. Diverse bezienswaardigheden van D-Day bij Juno Beach en Sword Beach herinneren aan “De Langste Dag” en de Slag om Normandië. Reis met ons mee en ontdek de meest interessante.
Juno Beach en D-Day
Juno Beach had een groot aantal Duitse geschutsbatterijen. Daarmee was dit strand na Omaha Beach het zwaarst verdedigde strand. In de nacht voor D-Day bombardeerden de geallieerden diverse stellingen. Helaas lukte het niet om deze helemaal uit te schakelen. De gevechten na de landingsoperatie waren dan ook hevig. Toch lukte het de Canadese troepen om rond het middaguur het strand te veroveren. Al snel konden de troepen doorstoten in het binnenland. Daarbij slaagden ze erin om een aantal bruggen te veroveren. Zo waren de Canadese troepen aan het einde van de dag het verst opgerukt van alle geallieerde landingstroepen. Het lukte hen al snel om verbinding te maken met de Britse soldaten die de invasie op Sword Beach uitvoerden.
Bezienswaardigheden van D-Day bij Juno Beach
Dit zijn de belangrijkste bezienswaardigheden van D-Day bij Juno Beach of iets verderop in het binnenland:
Juno Beach Centre
Aan het strand van Juno Beach staat het Juno Beach Centre. In het moderne gebouw huist het enige Canadese museum op de landingsstranden van D-Day. Het museum is volledig gewijd aan het herdenken van de Canadese bijdrage aan de Tweede Wereldoorlog. Speciale aandacht is er voor de gebeurtenissen op Juno Beach tijdens D-Day. Het museum is opgericht ter ere van de Canadese strijdkrachten die deelnamen aan de invasie van Normandië. Deze troepen krijgen in het museum eerbetoon voor de moed, opofferingen en prestaties die zij bij de Slag om Normandië leverden. Het museum herbergt uitgebreide tentoonstellingen met spullen, foto’s, documenten en persoonlijke verhalen van soldaten. Indrukwekkend is de 12 minuten durende film “They walk with you”. De film belicht de ervaringen van de Canadezen tijdens D-Day.
Juno Park
Rondom het museum ligt het Juno Park. Gratis te bezoeken en een interessant gebied om doorheen te wandelen. Een van de bezienswaardigheden in het park zijn de overblijfselen van een groot Duits verdedigingsbolwerk. Op het terrein van het park werd tijdens D-Day hevig gevochten.
Om alles te ontdekken over de historie, is het mogelijk om een begeleide wandeltour door het park te maken. Tijdens deze 45 minuten durende rondleiding vertellen Canadese gidsen alles over Juno Beach. Extra voordeel: alleen tijdens de begeleide tour heb je toegang tot de Duitse commandopost en de observatiebunker. Wanneer je op eigen gelegenheid het park bezoekt, geven panelen op diverse plekken achtergrondinformatie.
Huis van de Canadezen
Het Huis van de Canadezen of “La Maison des Canadiens” was het eerste huis in Normandië dat werd bevrijd door de geallieerden tijdens D-Day. Deze villa uit het begin van de 20e eeuw werd op 6 juni 1944 bestormd door Canadese soldaten. Ze hadden de strikte opdracht om het huis niet te vernietigen. Want de woning was voor de landingsschepen een goed oriëntatiepunt, het stond op alle stafkaarten vermeld. Vandaag de dag is het Huis van de Canadezen in Bernières-sur-Mer een museum. Het herdenkt de Canadese bevrijding van Normandië en toont foto’s, documenten en andere objecten uit de Tweede Wereldoorlog. In de tuin staat een monument ter nagedachtenis aan de gevallen Canadese soldaten in Bernières-sur-Mer. Je kunt het Huis van de Canadezen gratis bezoeken.
Mémorial des civils dan la Guerre in Falaise
Falaise in het binnenland van Normandië was het toneel voor een beslissende nederlaag van de Duitsers. De “Zak van Falaise” of “Falaise Pocket” was een omsingelingsoperatie van het gebied tussen Falaise en Argentan. Geallieerde troepen slaagden erin om Duitse strijdkrachten te isoleren en in te sluiten. Deze omsingeling resulteerde in een van de grootste nederlagen voor het Duitse leger. Dit maakte de weg vrij voor een verdere opmars van de bevrijders.
In het Falaise Museum ervaren we een vaak onderbelicht thema van D-Day en de Slag om Normandië. Het laat de enorme impact van de oorlog zien op de burgers. Dit museum geeft een unieke blik op de verschrikkelijke ervaringen van de burgerbevolking. Bijzondere aandacht schenkt het museum aan onderwerpen als evacuatie, voedseltekorten, verzet en collaboratie. Het meest getroffen werden wij door een meeslepende film over de bombardementen op Falaise. We zitten als het ware samen met de bevolking in de schuilkelder en horen de bommen vallen. De angst en paniek is van hun gezichten te lezen, wat een stress leverden die bombardementen op voor de inwoners. Dat maakt dit museum tot een van bezienswaardigheden van D-Day die ook in jouw reisschema niet mag ontbreken.
Sword Beach tijdens D-Day
Sword Beach was het meest oostelijke invasiestrand bij de start van Operatie Overlord. Het waren de Britse troepen die er landden in de buurt van Ouistreham. De gevechtszone lag op ongeveer 15 kilometer van Caen. Het doel was om deze stad zo snel mogelijk te bereiken. Want Caen was een groot verkeersknooppunt met belangrijke wegen in alle richtingen naar het binnenland.
De Duitse verdediging bestond uit verschillende onderdelen. De batterij van Merville moest daarbij een belangrijke rol spelen. Met de daar opgestelde kanonnen had de vijand een groot bereik. Maar voorafgaand aan de invasie hadden Britse troepen bij een verrassingsaanval de batterij in Merville kunnen uitschakelen. Dat verzwakte de verdediging enorm. Het verzet was daarom tijdens de landing beperkt. Al binnen een uur konden de troepen het binnenland in trekken. Hoewel het dus voorspoedig leek te gaan, werd Caen niet bereikt. De opmars stokte een aantal kilometer voor de stad. Door Duitse hergroeperingen en verder verzet duurde dat veel langer dan gehoopt. Onophoudelijke bombardementen verwoestten de hele binnenstad van Caen, maar het verzet hield stand. Pas op 9 juli viel Caen in handen van de geallieerden. Zo kregen de geallieerden de controle over wegen en spoorwegen bij deze stad. Hiermee was een verdere opmars in Frankrijk mogelijk.
Bezienswaardigheden van D-Day bij Sword Beach
Dit zijn de belangrijkste bezienswaardigheden van D-Day bij Sword Beach:
Musée Mémorial Pegasus in Ranville
Voordat D-Day echt begonnen was, voerden Britse luchtlandingstroepen met grote zweefvliegtuigen een gewaagde operatie uit. Zij wilden twee strategische bruggen veroveren. Ze waren belangrijk voor de verdere opmars van de geallieerden. Ze wilden met de aanval voorkomen dat de Duitsers deze bruggen zouden opblazen als D-Day was begonnen.
De Bénouville-brug over het Kanaal van Caen was het eerste doel. Daarna was de opdracht om de brug over de rivier de Orne te veroveren. Deze lag ruim 300 meter verder. Rond middernacht landden 6 immense zweefvliegtuigen met de 6 pelotons bij de brug. De totale inname ging razendsnel: binnen een kwartier werden de Duitsers overmeesterd. De bruggen waren veiliggesteld, het eerste succes van D-Day was een feit. De geallieerden doopten de Bénouville-brug om tot Pegasus Bridge. De naam is afgeleid van het vliegende paard Pegasus, het embleem van de luchtlandingstroepen die de verovering realiseerden.
Prinses Irenebrigade
Bij ons bezoek aan het Pegasus Museum valt gelijk het grote aantal Nederlandse soldaten op. Zij bezoeken net als wij rondom D-Day een aantal bijzondere herinneringsplekken. Nederlandse manschappen hebben destijds niet meegedaan met de invasie. Wel heeft de Prinses Irenebrigade vanaf augustus 1944 een bijdrage geleverd aan de geallieerde opmars in Frankrijk.
In het museum kijken we gebiologeerd naar een film over de inname. Fantastisch om te zien hoe met die grote zweefvliegtuigen een complete verrassingsaanval met succes werd uitgevoerd. Verder toont het museum allerlei spullen van de 6e Airborne Divisie, die verantwoordelijk was voor de aanval.
Als we op het buitenterrein staan, valt de bijzondere vorm van het gebouw pas echt op. Het bootst met de vorm van het dak een zweefvliegtuig na. Even later staan we oog in oog met een Horsa zweefvliegtuig. Wat een gevaarte! Natuurlijk ligt er ook een deel van de Pegasus Bridge op het terrein. Want in 1984 werd de originele brug uit de oorlog vervangen door een moderne versie. Vandaar dat de Pegasus Bridge nu het pronkstuk is van het museum. Bij de monumenten op het terrein liggen de kransen, vier dagen daarvoor gelegd, netjes in het gelid. De Nederlandse soldaten houden er een minuut stilte om de helden van de 6e Airborne Divisie te herdenken. Een mooi eerbetoon op een van de meest markante bezienswaardigheden van D-Day in Sword Beach.
AtlantikWall Museum in Ouistreham
De Atlantikwall was een enorme verdedigingslinie van de Duitsers langs de Atlantische kust. Vanaf Noorwegen tot Zuid-Frankrijk lagen over ruim 4.000 kilometer allerlei barrières. De Atlantikwall bestond uit een netwerk van bunkers, loopgraven, tankversperringen, mijnenvelden en andere verdedigingswerken. Hiermee zou een aanval van de geallieerden langs de Atlantische kust voorkomen moeten worden.
Het is fascinerend om het Atlantikwall Museum in Ouistreham te bezoeken. Het is gevestigd in een originele en grote Duitse bunker. Op vijf etages vind je alle binnenruimtes, perfect gereconstrueerd. Niet alleen de gevechts- en observatieposten, maar ook de radiozendkamer, de ziekenboeg en de wapenkamer. Natuurlijk belicht het museum ook de ontwikkeling van de Atlantikwall. Want dit was het grootste bouwwerk van de 20e eeuw, waarbij meer dan twee miljoen arbeiders waren betrokken. Een van de hoogtepunten van het museum is de 17 meter hoge telemetriepost. Vanaf deze toren heb je een spectaculair uitzicht over de stranden van Sword Beach en de zee.
Merville Gun Battery Museum
De Batterij van Merville was een groot verdedigingscomplex van de Duitsers. Het bestond uit vier grote bunkers die uitzicht hadden op het kanaal. Het vermoeden bestond dat de bunkers waren voorzien van grote kanonnen. Dit complex was een van de belangrijkste verdedigingswerken in de Atlantikwall.
De batterij van Merville was een doel van de geallieerden in de nacht voorafgaand aan D-Day. Parachutisten landden in de nacht bij Merville, om de batterij te veroveren en uit te schakelen. Dat lukte snel. Het bleek dat de bunkers vooral ouderwetse Tsjechische wapens uit de Eerste Wereldoorlog bevatten. De gevreesde kanonnen waren al weggehaald.
Het is een belevenis om het complex te bezoeken. Via een educatieve wandelroute ervaar je alles over deze batterij. Vooral een bezoek aan de grootste bunker is spectaculair. Met geluiden, beelden, lichten en geuren beleef je de bombardementen op de batterij.
Caen Memorial Museum in Caen
Temidden van de littekens van de oorlog in Caen staat het indrukwekkende Caen Memorial Museum. Een bezoek aan dit museum is eigenlijk een belangrijke eerste stop voor degenen die D-Day willen begrijpen. Als bezoeker word je meegezogen in de historische context: de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog, de oorlog zelf, de voorbereidingen op D-Day, de nasleep van de invasie, de periode van vrede en de koude oorlog.
Het museum toont op interactieve wijze de Europese historie van de twintigste eeuw en de broosheid van vrede. Iets wat we op dit moment in Oost-Europa helaas weer ervaren. Ronduit indrukwekkend is de film “Europe, our History”. Door het 360 graden scherm komen de beelden nog duidelijker binnen. Daarnaast heeft het museum een permanente foto-expositie van een Franse oorlogsfotograaf. Hij heeft vanaf 1967 verslag gedaan van oorlogen en conflicten in de hele wereld, Van Vietnam tot Oekraïne, Patrick Chauvel was erbij. De foto’s zijn een huiveringwekkend bewijs dat vrede gekoesterd moet worden en nooit vanzelfsprekend is. Zijn foto’s van de gevolgen van de “speciale militaire operatie” in Oekraïne zijn hiervan het bewijs.
De collectie van het museum is indrukwekkend. Vooral het historische kader voor, tijdens en na de oorlog. Daarom waren wij blij dat we dit museum als eerste bezochten. De informatie die we er kregen, leidde tot een veel beter begrip van D-Day en de Slag om Normandië. We raden daarom iedereen aan om een rondreis langs de invasiestranden van D-Day te beginnen met een bezoek aan het Caen Memorial Museum. Wij hebben er twee uur rondgelopen en raakten geen moment uitgekeken.
Met deze roemruchte plekken krijg je een meer dan compleet beeld van de gebeurtenissen en bezienswaardigheden van D-Day bij Juno Beach en Sword Beach. Wil je naast al dat oorlogsgeweld je gedachten even verzetten en andere dingen zien of doen? Kijk dan op onze pagina over Normandië. Daar doe je ongetwijfeld inspiratie op.
Praktische zaken voor een bezoek aan D-Day herdenkingsplekken bij Juno en Sword Beach
Juno Beach bevindt zich in de buurt van Courseulles-sur-Mer, Saint-Aubin-sur-Mer en Bernières-sur-Mer. Sword Beach ligt ten oosten van Juno Beach, in de buurt van Ouistreham. Het zijn de twee meest oostelijk gelegen stranden van de vijf D-Day invasiestranden.
Juno Beach was na Omaha Beach het zwaarst verdedigde strand tijdens D-Day vanwege het grote aantal Duitse geschutsbatterijen. Ondanks hevige gevechten lukte het de Canadese troepen om het strand te veroveren en snel door te stoten in het binnenland. Daarmee slaagden ze erin bruggen te veroveren. Hiermee konden de Canadese troepen op D-Day de snelste opmars van alle geallieerde landingstroepen maken. Ze maakten al snel verbinding met de Britse soldaten die de invasie op Sword Beach uitvoerden.
Sword Beach, het meest oostelijke invasiestrand, werd ingenomen door de Britse troepen in de buurt van Ouistreham. Ondanks een verrassingsaanval waardoor de belangrijke batterij van Merville werd uitgeschakeld, stokte de opmars vanwege Duitse hergroeperingen en verzet. De stad Caen, een belangrijk verkeersknooppunt, kon niet direct worden bereikt. Na onophoudelijke bombardementen viel Caen uiteindelijk op 9 juli in handen van de geallieerden. Daarmee verkregen de geallieerden de controle over belangrijke wegen en spoorwegen voor een verdere opmars in Frankrijk.
De herdenkingsplekken bij Juno Beach die je niet mag missen tijdens je bezoek aan de invasiestranden zijn:
- Juno Beach Centre: dit is het enige Canadese museum op de landingsstranden van D-Day. Het museum herbergt uitgebreide tentoonstellingen met spullen, foto's, documenten en persoonlijke verhalen van soldaten, en biedt een indrukwekkende filmervaring genaamd "They walk with you".
- Juno Park: hier vind je de overblijfselen van een groot Duits verdedigingsbolwerk. Je kunt er een begeleide wandeltocht maken, waarbij Canadese gidsen alles vertellen over Juno Beach. Het park is ook te bezoeken op eigen gelegenheid, met panelen die achtergrondinformatie verstrekken.
- Huis van de Canadezen in Bernières-sur-Mer: dit is het eerste huis dat werd bevrijd door de geallieerden tijdens D-Day. Het museum toont foto's, documenten en objecten uit de Tweede Wereldoorlog, en herbergt een monument ter nagedachtenis aan de gevallen Canadese soldaten.
- Mémorial des civils dan la Guerre in Falaise. Dit museum belicht de impact van de oorlog op de burgerbevolking en laat de ervaringen zien van evacuatie, voedseltekorten, verzet en collaboratie. Het biedt een meeslepende filmervaring over de bombardementen op Falaise, waardoor bezoekers een unieke blik krijgen op de verschrikkelijke ervaringen van de burgerbevolking tijdens de oorlog.
De belangrijkste herdenkingsplekken bij Sword Beach zijn:
- Musée Mémorial Pegasus in Ranville. Het museum eert de Britse luchtlandingstroepen die twee strategische bruggen veroverden voor de geallieerden voorafgaand aan D-Day. Het museum toont spullen van de 6e Airborne Divisie. Je kunt een replica van een groot zweefvliegtuig bewonderen en de originele Pegasus Bridge.
- AtlantikWall Museum in Ouistreham. Dit museum is gevestigd in een originele Duitse bunker en biedt een perfect gereconstrueerd beeld van de gevechts- en observatieposten, radiozendkamer, ziekenboeg en wapenkamer. Bezoekers kunnen ook genieten van een spectaculair uitzicht over de stranden van Sword Beach en de zee vanaf de 17 meter hoge telemetriepost.
- Merville Gun Battery Museum. In dit museum wordt de aanval op de Batterij van Merville, een belangrijk verdedigingscomplex van de Duitsers, belicht. Het biedt een indrukwekkende educatieve wandelroute die bezoekers alles leert over de batterij. Een bezoek aan de grootste bunker biedt een spectaculaire ervaring met geluiden, beelden, lichten en geuren die de bombardementen op de batterij nabootsen.
- Caen Memorial Museum in Caen. Dit indrukwekkende museum toont op interactieve wijze de Europese geschiedenis van de twintigste eeuw en de broosheid van vrede, inclusief een 360-graden film en een permanente foto-expositie van een Franse oorlogsfotograaf. Het museum biedt een diepgaand historisch kader voor, tijdens en na de oorlog en is een belangrijke eerste stop voor een beter begrip van D-Day en de Slag om Normandië.
De D-Day herdenkingsplekken en andere interessante locaties rond Juno en Sword Beach liggen redelijk verspreid. De (huur)auto is daarom de meest voor de hand liggende vervoersoptie. Je bereikt de locaties vanuit Caen, de dichtstbijzijnde grotere stad. Een uitstekend alternatief is overigens bus 12 vanuit Caen naar Ouistreham. Of bus 101R vanuit Caen naar Courseulles-sur-Mer. Daarnaast zijn er diverse toertjes te boeken via onze partner GetYourGuide naar zowel Sword als Juno Beach. Houd er bij dergelijke toertjes wel rekening mee dat je de diverse herdenkingsplekken relatief kort bezoekt. Om die reden vinden we de tours minder geschikt voor hen met grote interesse in de geschiedenis.
In de omgeving van Juno en Sword Beach is er voldoende accommodatie te vinden. Zoals in de plaatsen Luc-sur-Mer, Ouistreham, Saint-Aubin-sur-Mer, Bernières-sur-Mer en Courseulles-sur-Mer.
Een interessant alternatief is overnachten in Caen, een stad bekend om haar rijke geschiedenis en vele bezienswaardigheden. Deze stad is tevens de perfecte uitvalsbasis voor de oostelijk gelegen invasiestranden. Bekijk het overzicht van accommodaties in Caen.
