Schotland

Schotland in een notendop

Schotland is niet groot, maar het land rijgt de hoogtepunten aaneen. De grootste aantrekkingskracht heeft het ruige, bergachtige landschap in de Highlands. Talloze hoge munros (bergen), groene glens (valleien) en uitgestrekte lochs (meren) zorgen voor schitterende plaatjes. En in die gebieden staan de meest romantische kastelen. Daarnaast vind je in bijna ieder dorp een bijzondere whiskystokerij of een prachtig gelegen golfbaan.

Maar ook de steden Edinburgh en Glasgow hebben de reiziger veel te bieden. Het cultureel erfgoed van Schotland met al zijn tradities zie je in die steden het best. Doedelzakspelers, pubs, fish & chips bars, je kunt ze niet missen. De steden tonen de meest bijzondere kunstcollecties in de vele (gratis te bezoeken) musea.

Verder zijn de afgelegen eilanden langs de westkust van een onbedorven schoonheid. Isle of Skye en Mull zijn wel de bekendste en meest populaire eilanden van Schotland. Maar daarnaast zijn er nog tal van andere eilanden. Daar ervaar je de rust en de ruigheid van het landschap nog meer. Vele veerboten zorgen voor een snelle verbinding tussen de eilanden en het vasteland.

Tot slot is Schotland een waar paradijs voor de wandelliefhebber. Er zijn vele beroemde Lange Afstands Wandelpaden in het land. Zoals de West Highland Way of de Great Glen. Maar ook voor relaxte of juist uitdagende dagtochten biedt het hele land een grote verscheidenheid aan mogelijkheden.

Klik op een van onderstaande onderwerpen om er snel naar toe te bladeren:

• Highlights
• Accommodatie
• Beste reistijd
• Elektriciteit
• Eten en drinken
• Geldzaken
• Gezondheid
• Reisadvies
• Visum
• Vervoer

Accommodatie

​In het algemeen kan je voor logies in Schotland in alle prijscategorieën ruim terecht. Zo heb je er gezellige bed & breakfasts, guesthouses, hotels en vakantiewoningen. Kamperen kan natuurlijk ook. In Schotland is “wild kamperen” zelfs toegestaan. Je mag je tent of camper ergens in de natuur neerzetten. Ben je niet zo avontuurlijk ingesteld, zoek dan een plek op een camping. De meeste zijn eenvoudig en bieden alleen de noodzakelijke faciliteiten. Maar ze liggen wel op de mooiste locaties in de natuur.

Voor reizigers met een beperkt budget is het overnachten in een hostel populair. Vele zijn aangesloten bij de Scottish Youth Hostel Association (SYHA). Een andere grote organisatie is Scottish Independent Hostels (SIH). Laat je niet afschrikken door de term Youth Hostel. Je komt er mensen tegen van alle leeftijden.

Daarnaast vind je in Schotland veel “camping pods”. Ze zien eruit als halve houten vaten. Sommige zijn eenvoudig ingericht en vooral voor trekkers bedoeld. Je moet in die pods een eigen slaapzak en handdoek meenemen. Andere zijn voorzien van een badkamertje met douche en toilet, zitgelegenheid, een klein keukentje en tv. Beddengoed en handdoeken zijn dan inbegrepen. Wij hebben deze vorm van “glamping” enkele keren gebruikt en het is ons goed bevallen. Vaak liggen ze op schitterende plekken.

Als je in de zomermaanden Schotland wilt bezoeken, reserveer dan je accommodatie ruim van te voren. Vooral op Isle of Skye en Mull moet je maanden van te voren boeken. Reserveer dan ook gelijk de veerboot, want die zijn in het hoogseizoen snel vol.

Reisadvies voor Schotland

Schotland staat te boek als een veilig land met weinig criminaliteit. In grote steden komen, net als in ieder land, zakkenrollers voor. Let op drukke plaatsen goed op je spullen en er zal je weinig gebeuren.

Check altijd voor vertrek het actuele reisadvies voor Schotland en het Verenigd Koninkrijk.

Gezondheid

Voor Schotland gelden geen specifieke gezondheidsrisico’s. Over het algemeen is de gezondheidszorg van goede kwaliteit. In de afgelegen gebieden zijn de voorzieningen minder uitgebreid. De afstanden tot een ziekenhuis zijn dan vaak groot.

Waar je wel rekening mee moet houden is dat je eventuele medicijnen moet vervoeren in hun originele verpakking met etiket.

Midges

Ze zijn zeer berucht in Schotland, maar nauwelijks te zien: de miljoenen “midges”. Deze zeer kleine muggen kunnen een ware plaag vormen. De lucht kan zelfs zwart kleuren van de enorme zwermen midges. De vrouwelijke variant heeft bloed nodig om eitjes te kunnen leggen. Ze ziet de mens hiervoor als de ideale donor. Het steken doet geen pijn, maar kan wel jeuk veroorzaken. Gelukkig houden midges niet van wind, en die is er vaak en veel in Schotland. Ook de zon is geen vriend van de midges. Ze komen vooral voor vanaf juni tot en met augustus. Voor en na die tijd heb je er nauwelijks last van.

Deze maatregelen helpen tegen de midges:

• Draag lichaamsbedekkende kleding (lange mouwen, lange broeken).
• Draag een pet met een muskietennet om je gezicht te beschermen.
• Gebruik een anti-insectenmiddel met een hoge concentratie DEET. Dit spul is niet zo prettig. Het stinkt en is slecht voor het milieu.
• Gebruik Skin So Soft van Avon. Dit middel werd oorspronkelijk als huidverzorgingsproduct ontwikkeld, maar bleek verrassend goed te werken tegen de midges. Door gebruik van dit middel wapen je je dus goed tegen de insecten en daarnaast is het goed voor je huid.

In iedere outdoorwinkel en vaak ook de supermarkt vind je producten om geen last te hebben van de midges. Wij hebben een maand rondgereisd in de Highlands, midden in het hoogseizoen van de midges. Wij hebben er zelf weinig last van gehad. Dankzij de harde wind die er vaak stond, waren ze gelukkig niet actief. Slechts één dag hebben we ons moeten insmeren.

Beste reistijd voor Schotland

Schotland heeft net als Nederland een gematigd zeeklimaat. Hierdoor wordt het zelden erg koud of heet. In de hooglanden regent het vaak. Er valt gemiddeld 250 dagen van het jaar regen. Gelukkig zorgt de constant aanwezige wind dat een bui ook snel weer kan overdrijven. Niet voor niets zeggen de Schotten: “If you don’t like the weather, wait for another five minutes.” Wij hebben tijdens onze maand in Schotland geen enkele volledige regendag gehad. Wel een groot aantal dagen zonder ook maar een druppel hemelwater.

De beste reistijd voor Schotland is in de periode vanaf half mei tot half september. Dan zijn de temperaturen aangenaam. Wel kan er iedere dag een buitje vallen. In de hoger gelegen gebieden, zoals op de Ben Nevis, kan het zelfs sneeuwen. Wees daarom voorbereid op wisselvallig weer op elk moment van het jaar.

Visum

Voor een kort verblijf van maximaal zes maanden heb je als Europees staatsburger geen visum nodig voor Schotland. Je moet wel beschikken over een geldig paspoort.

Eten en drinken in Schotland

Het nationale gerecht van Schotland is haggis. Het is een vleesgerecht gemaakt van schapenhart, -long en -lever, vermalen met havermout, peper, zout en kruiden. De traditionele wijze is haggis with neeps & tatties, Schots voor koolraap en aardappelpuree. Maar je komt ook andere varianten tegen. In bijna ieder restaurant staat er wel een haggis-gerecht op de kaart.

Een andere traditie is het eten van fish and chips. Ieder dorp, hoe klein ook, heeft wel een fish and chips bar. De meest beroemde is de Anstruther Fish Bar in het vissersdorpje Anstruther in East Neuk. Deze locatie staat hoog aangeschreven om zijn kwaliteit. De Schotten zijn gewend om over hun friet rijkelijk zout en azijn te strooien. Geef vooraf aan als je dat niet wilt.

Op het gebied van vis en zeevruchten heeft Schotland veel te bieden. De wilde Schotse zalm is wereldberoemd en smaakt overheerlijk. Maar de Schotse vissers vangen ook mosselen, oesters, langoustines, krab, schelvis, kabeljauw en forel. De visliefhebber komt daarom zeker aan zijn trekken in Schotland.

Het Schotse ontbijt is uitgebreid en maagvullend. Het bestaat uit een gebakken eitje, geroosterd brood, spek, witte bonen, rösti’s, worst, balkenbrij, aardappelpannenkoekjes, champignons en gebraden tomaten. Na zo’n ontbijt kun je er uren tegen. Heb je hier geen zin in? Bijna ieder hotel of guesthouse serveert ook een continentaal ontbijt.

Een typisch Schots dessert is cranachan. Dit toetje werd vroeger gemaakt om de frambozenoogst te vieren. Het zal je dan ook niet verbazen dat het bestaat uit verse frambozen. Maar ook slagroom, honing, havermout en whisky zijn ingrediënten van dit overheerlijke dessert.

​Waar eten?

In Schotland zijn voldoende goede restaurants. Houd er rekening mee dat het dineren in Schotland een stuk duurder is dan in eigen land. Het is belangrijk om ruim van tevoren te reserveren. Zeker in het hoogseizoen en in het weekend. Door het personeelstekort sluiten veel restaurants zelfs een bepaalde periode of hebben maar een beperkt aantal tafels beschikbaar.

Eten in een pub in Schotland is een belevenis. Het is de plek om de lokale bevolking te ontmoeten. Ze knopen bijna altijd een praatje met je aan en zijn zeer geïnteresseerd in je ervaringen met het land. De menukaart van een pub bestaat vaak uit steaks, burgers en pasta’s. Mac & cheese, oftewel macaroni met kaas, is heel populair. In de pub moet je vaak je drank en het eten aan de bar bestellen.

In Schotland kom je veel tandoori restaurants tegen. Voor lekker gekruid eten of een heerlijke curry is een tandoori restaurant een uitstekende keuze.

Drinken

De nationale drank van Schotland is whisky. Er zijn ruim 100 whiskystokerijen verspreid over het hele land. De drank kan alleen Scotch worden genoemd als het minstens drie jaar in Schotland heeft gerijpt. De meeste single malt whisky’s overwinteren echter veel langer in eikenhouten vaten.

Het is zeker de moeite waard om een tour bij een whiskystokerij te boeken, ook al houd je niet echt van whisky. Je ziet de glimmende koperen ketels, ruikt de pure alcohol en krijgt uitleg over het hele proces van het maken van deze drank. Na afloop mag je natuurlijk proeven.

Er zijn vijf whiskyregio’s in Schotland. Daarvan is Speyside de grootste en bekendste. In dit gebied tussen het Nationaal Park Cairngorms en Inverness vind je er maar liefst 50. De meest populaire daarvan is Glenfiddich. Maar ook op het eiland Islay vind je diverse stokerijen.

Een bijzondere manier om van de whiskyregio’s te genieten, maar ook van de natuur en de kust van Schotland, is via een whiskyzeilreis. Op de Thalassa, een Nederlands zeilschip, vaar je door de Schotse wateren en bezoek je unieke whiskydistelleerderijen. Meer informatie over deze whiskyzeilreizen vind je op de website van Thalassa. 

De bierliefhebber zal een reis door Schotland zeker waarderen. Er zijn meer dan 100 brouwerijen in het land. Bekende merken zijn West, Tennents en Innis & Gunn. Vele lokale brouwerijen brouwen bijzondere speciaalbieren. Je kunt veel brouwerijen bezoeken. En na afloop natuurlijk genieten van een proeverij.

Vervoer in Schotland

Tussen de grote steden zijn goede trein- en busverbindingen aanwezig. Maar wil je echt het land zien en niet te veel tijd kwijt zijn aan reizen, gebruik dan de auto. Je kunt je auto meenemen op de ferry, dat hebben wij gedaan. Vanuit IJmuiden reisden we relaxt naar de Britse havenstad Newcastle. Vanaf daar was het 2,5 uur rijden naar de hoofdstad Edinburgh.

Het links rijden went razendsnel, ook al zit het stuur aan de “verkeerde” kant. De navigatie app is een handig hulpmiddel, want die geeft automatisch aan hoe je een rotonde rijdt. De wegen zijn over het algemeen erg rustig. Alleen bij de grote steden is het wat drukker.

Single track roads

In de afgelegen gebieden komen veel zogenaamde “single track roads” voor. Dit zijn smalle wegen met slechts één rijstrook. Tegemoetkomend verkeer passeert elkaar via de “passing places”. Dit is een korte verbreding van de weg. Een auto stopt daar, terwijl de andere auto doorrijdt. Het is gebruikelijk om de andere bestuurder daarvoor te bedanken met een handgebaar. Gebruik deze passing places niet als parkeerplaats, want dat belemmert de doorstroming. Benut een passing place ook om sneller verkeer te laten passeren. Want op die bochtige en heuvelachtige wegen mag je bijna overal bijna 100 km/uur rijden. Wij haalden gemiddeld nog geen 40. Dus lieten we regelmatig de locals passeren. In een mum van tijd waren ze uit beeld. In bijgaande brochure vind je praktische tips over het auto rijden in Schotland.

Veerboten naar de eilanden

Schotland heeft meer dan 900 eilanden, waarvan er 118 worden bewoond. Een aantal eilanden kun je bezoeken. Isle of Skye en Mull zijn de twee bekendste en meest populaire eilanden. Isle of Skye kun je via een brug of een veerboot bereiken. Andere eilanden kun je alleen bezoeken via een overtocht met een ferry. Vanaf midden juni tot en met eind augustus zijn de eilanden zeer in trek. Boek daarom je ticket voor de veerboot ruim van te voren, zeker als je met de auto de oversteek wilt maken. De rederij Caledonian MacBrayne, kortweg CalMac, voert de overtochten uit.

Fantastische treinreizen in Schotland

In Schotland is de trein meer dan alleen maar een vervoermiddel. Het is misschien wel de leukste wijze om het adembenemende landschap in je op te nemen. De West Highland Line behoort tot de allermooiste ter wereld en is beroemd door Harry Potter. Het traject loopt van Glasgow naar Mallaig. Een andere bijzondere ervaring is de Jacobite Steam Train. Van Fort William stoomt de trein via het beroemde viaduct bij Glenfinnan naar Mallaig. Als je wilt deze treinreis wilt boeken, moet je dat ruim van te voren doen, zeker in het hoogseizoen.

Andere mooie treinroutes zijn de Far North Line, de Strathspey Steam Railway, de Kyle Line, en de Belmond Royal Scotsman. De laatste is een exclusieve trein vol luxe, met diners op sterrenniveau.

Elektriciteit

De netspanning in Schotland is 230 volt / 50 Hz. De stopcontacten zijn er van type G. Om je eigen apparatuur te gebruiken heb je daarom een adapter nodig. Je kunt zo’n adapter aanschaffen bij bijvoorbeeld BOL.com, Coolblue of Decathlon.

Reisstekkers zijn onder meer verkrijgbaar bij:

bol.com

decathlon.nl

Geldzaken

Je betaalt in Schotland met Britse ponden. Contactloos betalen kan bijna overal, zelfs op de afgelegen eilanden. Het algeheel prijspeil in Schotland is een stuk hoger dan in Nederland. Vooral restaurantbezoek en levensmiddelen zijn duurder dan in ons land. In de grote steden liggen de prijzen voor een hapje en een drankje vaak nog wat hoger.

Highlights van Schotland

Voor de meeste toeristen uit het buitenland zijn de steden Edinburgh en Glasgow vaak het start- en/of eindpunt van hun bezoek aan Schotland. Maar om Schotland echt te ervaren moet je de drukte van de stad achter je laten. Dan ontdek je pas echt de overweldigende natuur van het land.

Stap bijvoorbeeld in de auto vanuit Edinburgh en in een mum van tijd ben je in een nog onontdekt deel van het land: de East Neuk. Hier liggen prachtige authentieke vissersdorpjes met veel sfeer.

Regelmatig kom je langs fantastische kastelen, vaak met een roemrucht verleden. Het land telt er maar liefst meer dan 3000. De ene nog mooier dan de andere. Sommige zijn niet meer dan een ruïne, andere zijn prachtig gerestaureerd.

Voor de wandelaar is Schotland een waar paradijs. Daarom besteden we uitgebreid aandacht aan het wandelen in Schotland.

We zullen de komende tijd regelmatig nieuwe blogs over de hoogtepunten van Schotland publiceren. Houd onze website daarom regelmatig in de gaten.