De langeafstandswandeling GR (Grande-Randonnée) 34 geeft een spectaculair zicht op imposante rotspartijen en eilandjes voor de Bretonse kust. Wij liepen het traject van Paimpol naar Lannion in zes dagen: een van de mooiste stukken van deze langeafstandsroute. Als hoogtepunt kom je langs de spectaculaire rotsformaties tussen Perros-Guirec en Ploumanac’h. Maar ook de vele sfeervolle dorpjes met vissershaventjes en het eiland Île de Brehat zijn bijzonder aantrekkelijk. Tel daar de culinaire verrassingen van deze streek bij op en je hebt de ideale wandelbestemming gevonden.
Algemene informatie over de GR 34
Het goed te belopen wandelpad is aangelegd voor de bewaking van de kustlijn door douanebeambten eind 1700. Daar komt de bijnaam “Sentier des Douaniers” van de route vandaan. Deze loopt als geheel van de Mont Saint-Michel in Normandië tot Saint-Nazaire. Indrukwekkend is het enorme verschil tussen eb en vloed, dat wel 13 meter kan bedragen. De route is overal duidelijk aangegeven. Tijdens deze trip gebruiken we ook de route-app van de SNP waar we onze wandelvakantie hebben geboekt. Deze app geeft meteen een signaal af als je het pad dreigt te verlaten.
De omgeving heeft een gematigd zeeklimaat. Vooral in de ochtend kunnen wolken of mist een bijna magisch beeld geven. Wij hebben halverwege juni ideale wandelcondities. Terwijl het in Nederland erg warm is, lopen wij bij aangename temperaturen. Rond de 20 graden met overwegend zon en slechts een druilerige ochtend. Kortom, het kan verkeren, ook in positieve zin! Denk daarbij ook aan de Bretonse keuken met oesters, fruits de mer, galettes en de vele soorten cider. Bretagne is meer dan de moeite waard.
De GR 34 langs de Côte d’Armor in Bretagne – van dag tot dag
We hebben het stuk langs de Côtes d’Armor in zes dagen afgelegd. Van iedere wandeldag geven we een korte beschrijving.
Dag 1: van Paimpol naar Iles de Bréhat (L’Arcouest)
We starten de route in de haven van Paimpol waar we het pad oppakken van de Grande Randonnée 34. Het is een mooi en gemoedelijk begin van de tocht. We wandelen langs authentieke huizen met fraaie tuinen waar we bijna continu zicht hebben op de zee.
Iets onder l’Arcouest wordt de kust grilliger en krijgen we zicht op de eilandengroep voor de kust. In l’Arcouest kunnen we de overtocht maken naar Ile de Brehat. Er is keuze uit twee veerdiensten. We kiezen de grote veerpont. Dat geeft de meeste flexibiliteit qua vertrek- en retourtijden. Op het eiland lopen we eerst naar het wat hoger gelegen kerkje en van daaruit door naar het noordelijkste punt. Opmerkelijk is dat vooral het zuiden dicht bewoond is. Het landschap kenmerkt zich door een Engels aandoende omgeving met mooie tuinen en karakteristieke huizen. Af en toe rijdt er een tractor voorbij op dit verder autovrije eiland.
De uitzichten rondom zijn buitengewoon prachtig. Het noordelijke deel is ruiger en heeft een minder uitbundige begroeiing. We genieten van een galette (hartige crepe) bij “Le Paradis Rose” en lopen door naar het noordelijkste punt. Een echte windhoek, maar het uitzicht is super. In zo’n anderhalf uur lopen we terug naar de haven voor de pont. Wij sluiten ons bezoek af op de Plage de Guerzido. Lekker relaxed wat eten en uitkijken over de baai… een superplek. De volgende keer overnachten we op dit eiland om de sfeer te proeven als de bezoekers van overdag weg zijn!
Dag 2: van l’Arcouest naar Lezardrieux
De wandeling brengt ons deze ochtend eerst in Loguivy. Een mooi klein havenplaatsje met de nodige handel in mosselen en oesters. Tijdens de koffiebreak waarschuwt een bewoner (reeds aan het bier) voor mogelijke gladheid op het vervolgtraject. Het regent namelijk wat deze ochtend. Dit blijkt echter geen punt. De route loopt langs Le Trieux, een zeemonding met een beboste oever. Door de bomen lopen we praktisch droog. Hier de nodige korte klimmetjes en mooie uitzichten op plaatsen waar oesters of mosselen worden gekweekt.
Halverwege komen we bij een strandje dat vol ligt met honderden Sint-Jakobsschelpen. Wel leeg helaas. Lezardrieux zelf is een gemoedelijk plaatsje. Een mooi kerkje en een breed gedeelte waar we enkele winkels, een crêperie en een uitnodigende bakkerij vinden. Na de lunch (toch de crêperie maar) passeren we de haven en gaan op zoek naar onze verblijfplaats. Dat is Chambre d’hôtes Lan Caradec, een topper. Een Nederlands/Belgisch echtpaar heeft hier een unieke plek gemaakt om te overnachten. Het stel ontvangt ons hartelijk in een klassiek ingericht huis. Het echtpaar vertelt uitgebreid over de geschiedenis van dit pand. Het advies is om te eten in de lokale Auberge. Dat is een prima suggestie waar we op sterrenniveau eten tegen een meer dan vriendelijke prijs.
Dag 3: van Gouffre de Plourescan naar Trevou-Treguignec
Het ontbijt in de chambre d’hôtes is een ware verrassing. Alles bio, mooie producten en toegelicht door de betrokken gastvrouw. Een taxi haalt ons en een andere reiziger op voor transport naar ‘Le gouffre de Plougrescant’. Een rit van een goed half uur, omdat de afstand anders te groot wordt. Hier start de dagtocht aan een grillig stuk kust met machtige uitzichten.
We trekken deze dag gezellig op met onze Nederlandse medereiziger. De kustlijn wordt na verloop van tijd wat vlakker. De zon breekt door en zet de omgeving in een schilderachtig licht. We lopen langs velden met artisjokken en moeten soms de keuze maken voor de hoogwatervariant van de route. De afwisseling in het landschap maakt het tot een prettige tocht. Port Blanc is een goede stek voor de lunch. We bestellen alle drie een croque monsieur die zo groot is dat we hem niet op krijgen.
Halverwege de middag bereiken we onze eindbestemming Trevou-Treguignec. We vragen ons af wat de functie is van het grote gebouw dat we bij aankomst als eerste tegenkomen. Het blijkt een revalidatiecentrum te zijn. Daarna bezichtigen we de plaats zelf met een enorm breed zandstrand en een gezellige, toeristische sfeer. Aan het einde van de dag, in de lokale pizzeria met zicht op zee, laten we de dag passeren. Moe, maar tevreden kijken we terug op deze tocht.
Dag 4: van Trevou-Treguignec naar Ploumanac’h
Vandaag leggen we een wat langer stukje af van zo’n 22 kilometer. Maar we komen ook bij een hoogtepunt van deze trip, namelijk bij de gigantische rotsblokkenformaties van Ploumenac’h. Dus vol goede moed op pad. We passeren enkele campings waar menig Nederlander een mooi plekje met zeezicht heeft gevonden. De eerste grotere plaats die we tegenkomen is Perros-Guirec. Het is een levendige plaats na de rustige dorpen van de afgelopen dagen.
Daarna komen we uit bij het meest toeristische, maar ook meest spectaculaire deel van deze kust. Enorme roze granietblokken markeren de steile kust en het heldere blauwe water. Deze soort rotsen kom je slechts op drie plekken in de wereld tegen: China, Corsica en Bretagne dus. Het is een prachtige plek.
Uiteindelijk komen we aan in het sympathieke plaatsje Ploumanac’h waar het goed toeven is. Een gezellige sfeer en een hotel met een prachtig uitzicht op strand en zee. Het lijkt wel vakantie. We sluiten deze dag af met een feestelijk plateau fruits de mer.
Ploumenac’h is een heel geschikte plek om een rustdag in te bouwen. Om bijvoorbeeld een boottocht te maken langs ‘de zeven eilandjes’ die voor de kust liggen. De eilanden worden bevolkt door bijzondere vogels. Denk aan de Jan van Gent en aan papegaaiduikers.
Dag 5: van Ploumenac’h naar Trebeurden
Deze dag komt qua lengte overeen met de dag van gisteren. We lopen na een laatste blik op het bijzondere kapelletje op het strand door richting Tregastel. Een mooie badplaats met een rijke historie. Zo heeft de plaats veel oudheidkundige gebouwen en monumenten (waaronder loopbruggen en menhirs). Wij kiezen ervoor om door te lopen en het bij een eerste indruk te houden.
Hierna buigt de route van zee af en gaat het binnenland in. Zo komen we uit bij een hunebed en even verderop bij een gigantische menhir (Menhir de Saint-Uzec). Dit stuk van de route is een afwisseling op het lopen langs de kust. Aan het einde van de wandeldag zijn we toch weer blij om de zee te zien. We komen dan direct uit bij ons hotel, dat nog een half uur lopen van het centrum van Trebeurden ligt. Tegenover het hotel is een restaurant/oesterproeverij gevestigd met de prachtige naam l’Atelier de l’Huitre. Dit uitproberen lijkt ons meer dan de moeite waard. Tot onze spijt is het restaurant vandaag (maandag) gesloten. Omdat we inmiddels aardig moe zijn, eten we in het hotel een maaltijd van de lokale traiteur. Er is altijd een alternatief.
Dag 6: van Trebeurden naar Lannion
De dag begint met een stukje langs de weg. Dan komen we weer op de GR 34 uit en lopen richting Trebeurden. De plaats presenteert zich in de ochtendmist als een echte badplaats. In de mist oogt het als verleden tijd, maar dat kan vertekend zijn. Door een wegafzetting lopen we een stukje om bij een oude getijdenmolen. Buiten het dorp gaat de route langs enkele stille stranden met eindeloze rijen ouderwetse strandhuisjes.
De zon dient zich weer aan rond een uur of 11. Hierna lopen we in een bebost duingebied waarbij we de keuze hebben om een schiereiland op te gaan. Dit laten we vandaag even aan ons voorbij gaan. Er volgen enkele klimmetjes die altijd weer zorgen voor een mooi uitzicht over zee. Na verloop van tijd buigen we af van de kustlijn en volgen we de weg langs de rivier Le Léguer. Dit stuk is makkelijk beloopbaar met de rivier als compagnon.
In de verte verschijnt Lannion als grotere plaats. Het is de hoofdstad van de regio Trégor en heeft zo’n 20.000 inwoners. Wij vinden vooral de vakhuizen en het centrum aantrekkelijk. Er heerst een levendige sfeer met een leuk winkelbestand. ’s Avonds tijdens het eten trekken we de conclusie dat we de wandeling graag willen voortzetten, maar helaas is het einde van deze mooie wandelvakantie al aangebroken. Wie weet dat we een volgende keer een ander deel van de GR 34 langs de Côte d’Armor in Bretagne wandelen.
Andere hoogtepunten rondom de GR 34 langs de Côte d’Armor
In Bretagne is Saint Brieuc een van de hoogtepunten aan de GR 34. Dit stadje heeft een rijke historie. Er is een imposante kathedraal en huizen uit de 14e eeuw. De haven is er een van betekenis, maar ligt redelijk ver buiten het centrum. Wij zouden graag het daar gevestigde museum met de Bretonse geschiedenis bezoeken een volgende keer.
Verder heb je Cap Fréhel, een (heide)natuurgebied waar je het Fort la Latte op de kliffen kunt bezoeken. Daarnaast is het een geliefde broedplaats voor vogels. De plek maakt deel uit van de GR 34 en ligt tussen St. Brieuc en St. Malo.
Ook is de Mont Saint-Michel in Normandië een absoluut hoogtepunt aan de GR 34. Op deze granietrots midden in zee is een middeleeuwse abdij gebouwd. De bezienswaardigheid is in 1979 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Reken overdag op grote aantallen bezoekers. Het plaatsje is alleen per voet toegankelijk. Vanaf de grote parkeerplaatsen kun je per bus, fiets of per voet richting het eiland. Wij vonden het zicht op de vesting van buitenaf relaxter dan lopen door het plaatsje zelf. De omgeving leent zich uitstekend voor “wadlopen”!
De charme van de Côte d’Armor zit hem overigens niet alleen in genoemde hoogtepunten. Lieflijke dorpjes, mooie haventjes en goed verzorgde tuinen doen je steeds weer beseffen hoe mooi deze omgeving is.
Antwoorden op veelgestelde vragen over de GR 34
De Côtes d’Armor ligt in Bretagne, op zo'n 900 kilometer van Utrecht. Het betreft de streek tussen de plaatsen St. Malo en Lannion.
De GR 34 is ongeveer 2.000 km lang en loopt van Vitré naar Mont Saint-Michel. Vervolgens gaat de route westwaarts langs de kust van Bretagne via Morbihan naar Saint Nazaire.
Net als iedere langeafstandswandelroute is de GR 34 gemarkeerd met wit/rode tekens.
Deze wandeling is te doen voor iedereen met een goede gezondheid en prima conditie. Je loopt tussen de 16 en 23 kilometer per dag. Het aantal meters stijgen en dalen is altijd te overzien. Toch is een meerdaagse wandeltocht zwaarder dan een dagwandeling. Gelukkig kun je je wel voor meerdaagse wandeltochten trainen. Zo heeft ervaren wandeltrainer Wanda Catsman praktische trainingsprogramma's voor een meerdaagse wandeltocht. Je bouwt met haar trainingsprogramma’s geleidelijk de juiste wandelconditie op.
Onderweg kom je regelmatig door dorpjes waar je meestal wat kunt eten en drinken. Maar je kunt niet altijd op elk gewenst moment lunchen. Met name op dag 3 en 6 doe je er verstandig aan om wat te eten mee te nemen. Neem verder voldoende water mee voor overdag!
Met de auto is het grotendeels via de snelweg met “peage”, dus dat schiet wel op. Wij kozen te rijden over Antwerpen – Rijsel en hadden een overnachting in Honfleur. Een alternatief voor overnachten is Rouen.
De auto laat je bij aankomst in Bretagne achter in Paimpol (de parkeerplaats bij de kerk is hier goed geschikt voor). Overigens is Paimpol volgens een reisgenoot die we onderweg tegenkwamen, ook per trein goed bereikbaar. Je stapt dan over in Parijs en qua reistijd win je het van de auto. De reis terug kan je ook met de trein vanuit Lannion plannen.
Wij hebben deze reis geboekt via de SNP. Die regelt dan dagelijks transport van je bagage en de transfer op dag drie van de tocht. Let wel op dat je koffers niet meer dan 13 kg wegen, anders krijg je een pittige toeslag op de kosten. De transfer van Lannion naar Paimpol op het eind kun je desgewenst bijboeken per taxi via de SNP (rond de € 120,00) of zelf regelen (rond de € 90,00). Dit kan ook per trein.
De maanden mei tot en met september zijn het meest geschikt om deze wandeling te doen. De maand augustus kan druk zijn door de vakanties in Frankrijk.
Niet voor niets wezen de Franse wandelaars de GR 34 als hun favoriete langeafstandswandeling aan. Aan de ene kant liggen duinen, stranden, inhammen, rotspunten, steile kliffen en woeste kusten. Aan de andere kant komen pittoreske vissersdorpen en moerassen voor. Het is een onvergetelijke ervaring om dit deel van Bretagne te ontdekken. Met altijd de zee als achtergrond en de wind in je haren.
Eind 1700 gebruikten de Franse douaniers dit kustpad om de kustlijn van Bretagne te bewaken. Daar komt de bijnaam Sentier des Douaniers vandaan.
In alle genoemde plaatsen zijn voldoende overnachtingsmogelijkheden. Tip is om een overnachting op Ile de Brehat op tijd te boeken (er is daar maar één hotel en meerdere B&B’s). Ploumenac’h is geschikt om een extra (rust)dag in te plannen. Je kunt dan ook per boot een excursie maken naar “l'archipel des 7 Îles”: de zeven eilanden.
Dit zijn de hotels waar wij tijdens de reis hebben overnacht:
- Paimpol: Hotel K’Loys. Goede keuken en midden in het centrum gelegen.
- Arcouest: Les Terrasses de Bréhat. Functioneel voor de overtocht. Vrij kleine kamers, maar een goed ontbijt.
- Lezardrieux: Lan Caradec. Pareltje om uit te proberen. Super ontbijt en gastvrijheid.
- Trévou-Tréguignec: Kerbugalic. De accommodatie oogt wat sober, maar is wel een prettige plek. Je hebt een soort appartementje en ‘s ochtends ontbijt je buiten op je eigen terras met zeezicht. Prettige ontvangst.
- Ploumenac’h: l'Hôtel Saint Guirec. Leuke plek om wat langer te verblijven met goed restaurant en heerlijk ontbijt. Wij namen een upgrade naar een kamer met zeezicht aan de voorzijde. Dit hotel is iets duurder dan de overige.
- Trebeurden: Hotel Le Toëno. Rustige sfeer met prettige kamers. Ligt iets verder van de plaats af.
- Lannion: Ibis Centre. Vriendelijk personeel, maar wat minder sfeer.
Bretagne is de streek van crêpes et galettes (zoete en hartige dunne pannenkoeken). Overal kun je mosselen, sint-jakobsschelpen, (diverse soorten) oesters of andere zeevruchten eten. Daarnaast zijn artisjokken typisch voor de streek. Voor de onverschrokken eter is er de Andouille, een worstje van puur orgaanvlees (hier moet je een sterke maag en zwakke neus voor hebben). Het uitproberen van verschillende soorten cider (veelal in een stenen mok) is een leuke ervaring.
