Weimar is een van de meest historische plekken van Duitsland. De stad was onder meer de thuisbasis van de Duitse dichters en schrijvers Goethe en Schiller. Wij brachten een tweedaags bezoek aan deze fraaie stad inclusief het nabijgelegen, en aangrijpende concentratiekamp Buchenwald. In deze blog vertellen we waarom Weimar zo’n interessante bestemming is voor een stedentrip in voormalig Oost-Duitsland.
Geschiedenis van Weimar
Direct bij aankomst in Weimar merkten we het al: de stad ademt cultuur en een rijke, lange historie. Dit begon al in de 3e eeuw toen de eerste nederzettingen ontstonden in de Ilm-vallei. De eerste verwijzingen naar Weimar dateren echter uit 899. Tijdens de Middeleeuwen breidde Weimar zich uit rond een houten kasteel en twee kleine kerken. In de 15e eeuw verscheen een stadhuis en de huidige hoofdkerk. Het kasteel en de muren werden voltooid in de 16e eeuw, waardoor Weimar een ‘echte’, volwaardige stad werd.
Goethe
Geïnspireerd door mijn schoonvader, een gepassioneerd Goethe-kenner, was het ons meer te doen om het gouden tijdperk, de periode van midden 18e eeuw tot aan de dood van Goethe in 1832. In die periode werd Weimar dankzij Bertuch, Goethe, Herder, Schiller en Wieland een belangrijk cultureel centrum van Europa. Toen Goethe in 1775 naar Weimar verhuisde, werd de stad haast een soort bedevaartsoord voor de elite onder Duitse intellectuelen.
Weimarrepubliek
In de periode van 1919 tot 1933 werd Weimar de politieke hoofdstad van Duitsland. Aanleiding waren de straatrellen in Berlijn na de Duitse revolutie in 1918. Met name de tegenstanders van de regering doopten Duitsland jaren later om in de ‘Weimarrepubliek’. In 1920 werd de deelstaat Thüringen opgericht. Weimar werd van deze deelstaat de hoofdstad waarna de stad opnieuw een groeiperiode doormaakte. Na 1929 werd Weimar een vroeg centrum van het nazisme.
In 1945 werden door bombardementen van de Amerikaanse luchtmacht delen van het centrum van Weimar inclusief veel historische gebouwen beschadigd. Kort na de oorlog, echter, werden deze vanwege hun cultureel belang in de Duitse geschiedenis gerestaureerd. In 1948 werd Erfurt de nieuwe hoofdstad van Thüringen en verloor Weimar zijn invloed op de Duitse cultuur en politiek. Vanwege zijn bekendheid en belang voor het toerisme kreeg Weimar meer subsidies van de DDR-regering en bleef de stad in betere staat dan de meeste andere Oost-Duitse steden.
Herstel
Na de val van de muur in 1990 had Weimar het in economische zin zwaar maar dankzij vele subsidies werd de stad opgeknapt en gerestaureerd. Het oude centrum van Weimar kwam sindsdien op de UNESCO-werelderfgoedlijst te staan. Onder andere de Anna Amalia-bibliotheek, die in 2004 gedeeltelijk afbrandde, en enkele bouwwerken van Bauhaus-architectuur staan op de lijst. In 1999 werd Weimar gekozen als culturele hoofdstad van Europa. Het Weimar van nu is een belangrijke, toeristische trekpleister in het land. En sinds ons bezoek aan deze relaxte stad, weten we waarom!
Hoogtepunten van Weimar
De cultuurstad Weimar heeft eigenlijk te veel te bieden om in één weekend allemaal te bekijken en te beleven. Want in plaats van alle bezienswaardigheden in rap tempo ‘af te werken’ vinden wij dat je de stad pas het best ervaart als je ook de tijd neemt om heerlijk te wandelen door de prachtige parken en om te genieten van een hapje en een drankje in een van de vele goede restaurants of op de gezellige terrassen! Hieronder noemen we enkele van de highlights van de stad die je niet mag overslaan.
Musea in Weimar
Een perfecte manier om meer te weten te komen over de geschiedenis van Weimar is door een bezoek aan het multimediale Weimar Haus. Het is een klein maar leuk, laagdrempelig museum.
De meeste andere musea in Weimar gaan over de beroemde inwoners van de stad. Een voorbeeld is het interessante Goethe National Museum, gevestigd in het oude barokke woonhuis van schrijver, dichter en staatsman Johann Wolfgang von Goethe. Los van de exposities over zijn werken is met name het woonhuis zelf een bezoekje zeker de moeite waard.
Stadtschloss
Het Stadtschloss (stadsslot) was de residentie van de hertogen van Saksen-Weimar en Eisenach. Het maakt deel uit van het werelderfgoed “Klassiek Weimar”. Al in de 10e eeuw bevond zich op de huidige locatie van het kasteel een waterburcht. Na meerdere branden in de 15e en 16e eeuw werd de burcht omgetoverd tot het barokke paleis uit de 17e eeuw. Na een brand in de 18e eeuw kreeg het slot zijn neoklassieke uiterlijk. Vier kamers in het kasteel zijn gewijd aan de dichters Goethe, Herder, Schiller en Wieland.
Het gebouw is sinds 1923 in gebruik als museum. Je vindt er tentoonstellingen over de jaren 1500 tot 1900 in Weimar. Wij zelf waren met name onder de indruk van het fantastisch interieur van het kasteel. Echt de moeite van een bezoek waard!
Stadsparken en kasteeltuinen
Wat Weimar voor ons zo’n fijne stad maakt is de heerlijke afwisseling tussen cultuur, historie en de rust in de fraai aangelegde stadsparken en kasteeltuinen. Hieronder vind je enkele van de vele parken die je wat ons betreft niet mag overslaan tijdens je bezoek aan Weimar.
Park an der Ilm
In deze prachtige Engelse landschapstuin gelegen aan de oevers van de Ilm valt veel te zien. Zo bevinden zich het hertogelijke slot, de Anna Amalia Bibliotheek en het Liszthaus aan de rand van het park. In het park zelf heb je ook Goethes Gartenhaus dat aan Goethe door hertog Karl August geschonken werd. Heb je even genoeg van al die culturele overvloed die de stad te bieden heeft, doe dan net als ons en ga op het gazon liggen om gewoon te genieten van de wereld om je heen.
Kasteeltuin Tiefurt
Op ongeveer 4 kilometer buiten de oude stad ligt aan de Ilm het zomerkasteel Tiefurt met zijn prachtige kasteeltuin.Het landgoed was vroeger van hertogin Anna Amalia, die het kasteel als zomerverblijf gebruikte. Treed in haar voetsporen door een heerlijke wandeling door de tuin te maken langs oude bomen, het Mozart-monument, kleine tempeltjes en de kronkelige Ilm.
Herzogin Anna Amalia Bibliothek
Deze bibliotheek in de voormalige residentie van hertogin Anna Amalia bevat een bijzonder grote verzameling unieke, historische werken waaronder Goethe’s meesterwerk Faust en een authentieke Lutherse Bijbel uit 1534. De bibliotheek uit eind 17e eeuw is een van de oudste van Europa en staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. In 2004 woedde er een grote brand die een groot deel van de bibliotheek en de boeken in as legde. Gelukkig zijn vele werken gered. In 2007 werd de Herzogin Anna Amalia Bibliothek weer geopend. Vergeet vooral niet om de Rococo Hall te bezoeken!
Concentratiekamp Buchenwald
Tijdens ons weekendje weg naar Weimar brachten we ook een bezoek aan het sombere, beruchte concentratiekamp Buchenwald.Alhoewel Buchenwald geen vernietigingskamp was zoals het Poolse Auschwitz, vonden we ons bezoek erg aangrijpend.
Toen de NSDAP in 1933 in Duitsland aan de macht kwam bouwden de Nazi’s hun eerste concentratiekamp in de omgeving van Weimar. Dit was het strafkamp in Nohra, bedoeld om politieke tegenstanders in vast te zetten. In 1937 verscheen op acht kilometer afstand van het stadscentrum van Weimar het kamp van Buchenwald. Tussen juli 1938 en april 1945 zaten er ongeveer 240.000 mensen in het kamp. Zij leverden slavenarbeid voor onder meer wapenfabrikant Wilhelm-Gustloff-Werk. In totaal zijn er ruim 56 duizend gevangenen overleden als gevolg van de slechte leefomstandigheden.
Direct na de capitulatie van Nazi-Duitsland kregen de inwoners van Weimar de opdracht om door Buchenwald te lopen. Zij konden toen met eigen ogen zien wat er zo dicht bij hun stad had plaatsgevonden. Er is hier een aangrijpende documentaire van gemaakt die je kunt zien op youtube.com.
Van 1945 tot 1950 gebruikte de Sovjet-Unie het bezette concentratiekamp Buchenwald als strafkamp voor nazi’s en andere Duitse gevangenen. Op 6 januari 1950 droegen de Sovjets Buchenwald over aan het Oost-Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken. Het stalinistische monument dat buiten het kamp is opgericht is nog zichtbaar vanuit de stad.
Het voormalige concentratiekamp is sinds begin juni 2020 weer opengesteld. Meer informatie vind je op de website.
Stedentrip naar Weimar: Praktische zaken
Beste reistijd voor een stedentrip naar Weimar
De beste reistijd voor een bezoek aan Weimar is van april tot en met oktober. Houd je – net als wij – van een terrasje pikken, dan zijn de maanden mei en juni erg geschikt. In de zomer kan het er behoorlijk warm worden. Dus als je snel last hebt van de warmte, dan kun je Weimar het beste in juli en augustus vermijden. In het najaar is de bosrijke omgeving van Weimar prachtig dankzij de goudgele en rode kleuren van de herfst.
Accommodatie
Omdat de meeste toeristen het stadje tijdens een dagtrip bezoeken, is de beschikbaarheid van accommodatie in Weimar beslist voldoende. Wij verbleven er in het Best Western Premier Grand Hotel Russischer Hof, een comfortabel hotel op een perfecte locatie bij het oude centrum.
Hoe er te komen
In tegenstelling tot steden als Dresden, leent Weimar zich vanwege de afgelegen ligging niet voor “even een weekendje weg”. Wil je er met het vliegtuig naar toe dan kun je het beste non-stop vliegen op Dresden om vanaf daar de trein te nemen. Een comfortabele optie is de trein maar houd dan rekening met een reistijd van rond de 7 uur vanaf Amsterdam. Weimar Hauptbahnhof ligt op ongeveer een kilometer van de Goetheplatz, in het stadscentrum.
Wij zelf zijn met de auto er naar toe gereden, tijdens een rondreis door Duitsland. Is Weimar je enige bestemming en je wilt wel met de auto, houd dan rekening met rond de 5 en een half uur reistijd.
Vervoer
Weimar is een betrekkelijk klein stadje dat je gemakkelijk te voet of met de fiets volledig kunt verkennen. Er is openbaar vervoer maar hier hoef je eigenlijk alleen gebruik van te maken als je ook naar Buchenwald wilt. Vanaf het treinstation van Weimar gaat een bus die er 20 minuten over doet.
