Arromanches-les-Bains was ooit een rustig vissersdorp. Wie niet van de visserij leefde, boerde op de vruchtbare gronden in de omgeving. Eind 19e eeuw werd Arromanches een geliefde badplaats. Toeristen waardeerden de rustige locatie, mooi omgeven door de kliffen. De stranden rondom Arromanches waren hierdoor populair bij de badgasten. Op 6 juni 1944 gaf het strand een totaal andere aanblik: het was het toneel van bloedige gevechten. Dit was een van de vijf invasiestranden waarop de geallieerden de aanval op de Duitsers inzetten. De codenaam voor dit strand was Gold Beach. Het zal je daarom niet verbazen dat er rondom Arromanches veel bezienswaardigheden van D-Day bij Gold Beach zijn. Voordat we je meenemen op reis langs de belangrijkste hoogtepunten, eerst nog wat informatie over de invasie op Gold Beach.
Gold Beach en D-Day
Britse troepen waren verantwoordelijk voor de inname van dit acht kilometer brede strand rondom Arromanches. Doel was om zo snel mogelijk deze plaats te veroveren. Want de geallieerden wilden daar een kunstmatige haven aanleggen. Hiermee zouden zij in staat zijn om nieuwe troepen en materieel naar Normandië te sturen. Daarnaast moesten de Britse troepen Bayeux bevrijden en de weg tussen die stad en Caen afsluiten voor de Duitsers.
De invasie verliep moeizaam. Het verzet van de Duitsers was intens. Daarnaast zorgden de woelige zee en de opkomende vloed voor lastige omstandigheden. De eerste manschappen hadden als doel om hindernissen op het strand op te blazen. Maar deze waren door vloed al onder water gelopen. De eerste landingsvaartuigen voeren tot overmaat van ramp bijna allemaal op de neergelegde mijnen. Ook de amfibietanks konden niet op eigen kracht de kust bereiken. Het afleveren van de tanks met landingsvaartuigen was tijdrovend. Daardoor konden de tanks pas laat de Duitse stellingen onder vuur nemen.
Uiteindelijk braken de Engelsen door de verdedigingslinies en konden ze La Rivière als eerste plaats rond 10 uur bevrijden. Later die middag viel Le Hamel ook in Britse handen. Rond middernacht waren inmiddels 25.000 Britse soldaten geland op Gold Beach. In totaal was men al 10 kilometer opgerukt in bezet gebied. De belangrijke kustplaats Arromanches was die avond ingenomen. Even later bereikten de Britten de buitenwijken van Bayeux. Missie geslaagd!
D-Day bezienswaardigheden bij Gold Beach
Rondom Gold Beach mag je deze D-Day bezienswaardigheden niet overslaan:
Landingsmuseum in Arromanches
Het landingsmuseum, of in het Frans Musée du Débarquement, vertelt het boeiende verhaal van de logistieke operatie om troepen te bevoorraden bij de Slag om Normandië. Het succes van Operatie Overlord hing vooral af van de snelheid om manschappen, materieel en uitrusting naar Normandië te vervoeren. Daarvoor waren havens van cruciaal belang.
In 1942 hadden de geallieerden al zonder succes geprobeerd de haven van Dieppe in te nemen. De verwachting was dat de verovering van zeehavens moeizaam zou verlopen. Duitsers zouden die met hand en tand verdedigen of opblazen. Daarom ontwikkelde men het plan voor het aanleggen van twee kunstmatige havens, zogenaamde Mulberryhavens, om hun voorraden en hun uitrusting naar Normandië te vervoeren.
Fabelachtige logistieke prestatie
Vlak na 6 juni bezoeken we het museum, gevestigd in een gloednieuw gebouw aan zee en het plein met de toepasselijke naam Place du 6 Juin. Met een audiotour in het Nederlands gaan we op pad. Gedurende twee uur beluisteren en zien we alle fases in de totstandkoming van de kunstmatige haven. We leren dat Churchill het idee al vroeg in de oorlog opperde, hoe de Britse ingenieurs een plan ontwikkelden voor de aanleg van de haven. Maar ook alles over de bouw van de haven en de immense logistieke operatie die vervolgens plaatsvond. We vervelen ons geen minuut, want het museum is zeer interactief ingericht, met veel spectaculaire animaties van maquettes.
De getallen over de logistieke operatie doen ons duizelen: met deze haven konden de geallieerden in ongeveer 100 dagen 220.000 manschappen, bijna 540.000 ton proviand en bijna 40.000 voertuigen aan land brengen. En daarbij was de haven ook nog eens een tijd beschadigd door een zware storm. Het transport viel in die periode nagenoeg stil.
Buiten liggen nog slechts enkele caissons in zee die herinneren aan de kunstmatige haven bij Arromanches. Maar de beelden die we in het museum zagen, blijven lang op ons netvlies staan. Want dit is een van de D-Day bezienswaardigheden bij Gold Beach die je gezien hoort te hebben.
360 graden bioscoop in Arromanches
Dichtbij het landingsmuseum ligt deze bijzondere cilindervormige bioscoop. Gigantische schermen omringen de bezoeker. Tijdens de 20 minuten durende film ervaar je de cruciale gebeurtenissen van D-Day op indringende wijze. Bijzonder is dat het allemaal originele beelden zijn, gemaakt door oorlogsjournalisten uit alle betrokken landen. Ook materiaal dat de Duitsers hebben gemaakt is onderdeel van de beleving. Naast het visuele spektakel is het geluid overweldigend. Je hebt het gevoel alsof je zelf het strand probeert te bereiken onder een voortdurend spervuur van beschietingen.
Engelse Oorlogsmonument in Ver-sur-Mer
Als eerbetoon aan de ruim 22.000 Engelse soldaten en manschappen uit de gehele Gemenebest fungeert het Engelse Oorlogsmonument in Ver-sur-Mer. Het monument ligt op een terrein dat uitkijkt op Gold Beach, waar de Britse troepen hun invasie deden. De blikvanger van het monument is een bronzen sculptuur. Daarop staan drie levensgrote beelden van soldaten die aan land kwamen tijdens D-Day.
Rondom het beeld is de centrale gedenkhof. Daarop staan op de “D-Day Wall” alle namen van gesneuvelde Britse soldaten op 6 juni. De namen van de doden die tijdens het verdere verloop van de Slag om Normandië vielen, staan op 160 witte zuilen. Bijzonder zijn de lange kruisende paden op het terrein. Van boven lijkt het op het lijnenplan in de Britse vlag. Het is een relatief nieuw monument. Bij de 75e herdenking van D-Day vond de opening plaats, terwijl het monument nog niet helemaal af was. Het verbaast ons dat de dappere Engelse strijders die voor onze vrijheid vochten, zo lang hebben moeten wachten op een mooi eerbetoon.
Duitse batterij bij Longues-sur-Mer
In de nabijheid van de plaats Longues-sur-Mer moest een Duitse geschutsbatterij voor de verdediging zorgen. De kanonnen konden niet alleen Gold Beach bereiken, maar ook Omaha Beach in het westen.
Met een Engelstalige gids wandelen we over het terrein. Uitzonderlijk aan deze batterij is dat de originele kanonnen nog in de bunkers staan. En wat voor kanonnen zijn dat! Ze waren in staat om 45 kilo wegende granaten te vuren met een bereik van meer dan 20 kilometer.
Onze gids vertelt dat het verdedigingswerk in zo’n vier maanden is gebouwd. In 1944 ontstond bij de Duitsers het idee dat er op deze plek wel een aanval zou kunnen komen. Vandaar dat de bezetters in razend tempo dit complex uit de grond stampten. Eind mei was nagenoeg alles operationeel. Alleen de vuurleidingspost was nog niet helemaal uitgerust met de benodigde apparatuur. Op 5 juni was het zover, de bunker was gereed voor gebruik.
Het verhaal dat de gids daarna vertelt, doet onze oren klapperen. De commandant informeerde op 5 juni de burgemeester van Longues-sur-Mer. “Morgen houden we een oefening met de kanonnen, wees voorbereid!”. Niks oefenen, het was gelijk vol aan de bak. De manschappen kregen in de vroege ochtend van 6 juni het zwaarst mogelijke praktijkexamen. Helaas voor hen zakten ze hiervoor, want na hevige gevechten konden de geallieerden de vijf kanonnen uitschakelen.
Museum of Underwater Wrecks
Het Museum of Underwater Wrecks in Port-en-Bessin biedt een unieke kijk op de verborgen geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Het museum is gewijd aan de vele scheepswrakken die zich nog steeds op de bodem van de zee bevinden. Dat zijn vooral exemplaren uit de periode van de invasie van Normandië. Bezoekers kunnen zich verdiepen in de technieken van scheepswrakonderzoek en -herstel. Maar ook in de verhalen over de schepen die betrokken waren bij D-Day.
Met interactieve tentoonstellingen, boeiende verhalen en authentieke artefacten geeft het Museum of Underwater Wrecks bezoekers de mogelijkheid om de onderwaterwereld van de oorlog te verkennen en de impact van de zee op het militaire conflict te begrijpen. Het werpt een nieuw licht op het vaak over het hoofd gezien aspect van maritieme geschiedenis.
Bezienswaardigheden in Bayeux
Vanaf Gold Beach rukten de Britse troepen snel op naar Bayeux. Rond half elf ‘s avonds bereikten ze de buitenwijken van de stad. Vroeg in de volgende ochtend hadden ze de hele stad in handen. Daarmee was Bayeux de eerste stad in het Franse binnenland die bevrijd was. Een paar dagen daarna kwam Generaal De Gaulle naar Bayeux om de inwoners te feliciteren. Deze plekken in Bayeux herinneren aan D-Day en de Slag om Normandië:
Begraafplaats van de Gemenebest
De Bayeux War Cemetery herbergt de graven van meer dan 4.000 geallieerde soldaten die hun leven verloren tijdens de Slag om Normandië. De graven zijn zorgvuldig onderhouden en vormen een indrukwekkend eerbetoon aan degenen die hun leven opofferden voor vrijheid. Binnen de begraafplaats staat de Bayeux Memorial Chapel. Het is de plek voor bezoekers om te reflecteren en te bidden voor de gevallenen.
Op hetzelfde terrein als de begraafplaats bevindt zich het Bayeux Memorial. Dit monument herdenkt meer dan 1.800 geallieerde soldaten die geen bekend graf hebben. Het monument heeft een imposante zuil en draagt op deze wijze bij aan het eerbiedige karakter van de begraafplaats.
Wij bezoeken deze begraafplaats in alle vroegte, enkele dagen na de 79e herdenking van D-Day. We zijn de enigen op dit tijdstip. In stilte en met respect wandelen we langs de vele graven, de kapel en het monument. Op veel plekken liggen verse bloemen. Niet alleen bij de monumenten, maar ook bij diverse graven. Gelukkig worden de heldhaftige daden van de manschappen en de prijs die zij daarvoor betaalden, nooit vergeten.
Herdenkingsmuseum Slag om Normandië
Schuin tegenover de begraafplaats ligt het Herdenkingsmuseum van de Slag om Normandië. Het Musée Mémorial de la Bataille de Normandie is een groot museum. Zoals de naam al aangeeft, belicht dit museum niet slechts D-Day. De gehele operatie in Normandië komt aan bod, van de voorbereidingen tot de bevrijding van Parijs.
Het museum maakt gebruik van een innovatieve scenografie met multimedia-installaties, diorama’s en 3D-modellen om de gebeurtenissen van 1944 tot leven te brengen. Bezoekers kunnen zich verdiepen in de complexe strategieën, de intensieve gevechten en de impact van de slag op de lokale bevolking.
Naast de militaire aspecten besteedt het museum ook aandacht aan de menselijke kant van de oorlog. Er zijn persoonlijke getuigenissen, foto’s en objecten te zien die een ontroerend beeld geven van de ervaringen van soldaten en burgers.
Bayeux, uitvalsbasis voor bezoek aan de invasiestranden
Bayeux is een fraaie middeleeuwse stad met schilderachtige straatjes, eeuwenoude architectuur en een warme, ontspannen sfeer. De stad straalt een tijdloze elegantie uit, met zijn geplaveide straten, vakwerkhuizen en kleurrijke bloemen die de gevels sieren.
Wat Bayeux echt onderscheidt, is zijn historische betekenis als een van de weinige steden in Normandië die ongeschonden bleef tijdens de Tweede Wereldoorlog. De levendige marktpleinen, lokale boetieks en gezellige cafés nodigen uit tot ontspannen verkenning. De majestueuze kathedraal en de fraaie tuinen bezorgen Bayeux een vleugje grandeur. De attractie van de stad is het Tapijt van Bayeux, een meesterwerk uit de 11e eeuw dat de Normandische verovering van Engeland in 1066 beschrijft.
Omdat Bayeux dichtbij Gold Beach ligt, is het de ideale verblijfplaats om de D-Day bezienswaardigheden bij Gold Beach te verkennen. Maar niet alleen dit invasiestrand ligt op rijafstand. Ook de andere stranden bereik je vanuit Bayeux snel en gemakkelijk, ook met het openbaar vervoer.
Met deze roemruchte plekken krijg je een meer dan compleet beeld van de D-Day bezienswaardigheden bij Gold Beach. Wil je naast al dat oorlogsgeweld je gedachten even verzetten en andere dingen zien of doen? Kijk dan op onze pagina over Normandië. Daar doe je ongetwijfeld inspiratie op.
Praktische zaken voor een bezoek aan D-Day herdenkingsplekken bij Gold Beach
Gold Beach, het middelste strand van de vijf invasiestranden, ligt bij het Normandische plaatsje Arromanches-les-Bains. De dichtstbijzijnde grote stad is Bayeux.
Gold Beach was toegewezen aan de Britse troepen. Het doel van de geallieerde troepen op Gold Beach was om de kust te veroveren, Duitse verdedigingen te doorbreken en een kunstmatige haven aan te leggen. Tijdens de landing op Gold Beach werden de Britten geconfronteerd met sterke Duitse verdedigingen, maar uiteindelijk slaagden ze erin om het gebied te veroveren, zij het met aanzienlijke verliezen. De succesvolle verovering van Gold Beach droeg bij aan het vestigen van een belangrijk bruggenhoofd voor de geallieerden.
Deze bezienswaardigheden bieden een diepgaand inzicht in de gebeurtenissen rondom Gold Beach en de Slag om Normandië:
- Landingsmuseum in Arromanches. Dit museum vertelt het verhaal van de logistieke operatie om troepen te bevoorraden bij de Slag om Normandië en de ontwikkeling van kunstmatige havens voor het transport van voorraden en uitrusting naar Normandië.
- 360 graden bioscoop in Arromanches: deze cilindervormige bioscoop biedt een meeslepende ervaring van de gebeurtenissen van D-Day met originele beelden en overweldigend geluid.
- Engelse Oorlogsmonument in Ver-sur-Mer. Dit monument eert de ruim 22.000 Engelse soldaten en manschappen uit de gehele Gemenebest met levensgrote beelden van soldaten en een gedenkhof met namen van gesneuvelde Britse soldaten.
- Duitse batterij bij Longues-sur-Mer: deze bezienswaardigheid toont de originele kanonnen in de bunkers die verantwoordelijk waren voor de verdediging van Gold Beach.
- Museum of Underwater Wrecks. Dit museum biedt inzicht in de verborgen geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, met tentoonstellingen over scheepswrakken uit de invasie van Normandië en maritieme geschiedenis.
- Bezienswaardigheden in Bayeux: De begraafplaats van de Gemenebest en het Bayeux Memorial herbergen de graven van geallieerde soldaten die hun leven verloren tijdens de Slag om Normandië. Het naastgelegen Herdenkingsmuseum van de Slag om Normandië belicht de gehele operatie in Normandië, van de voorbereidingen tot de bevrijding van Parijs.
De D-Day herdenkingsplekken en andere interessante locaties rond Gold Beach liggen redelijk verspreid. De (huur)auto is daarom de meest voor de hand liggende vervoersoptie. Je bereikt de locaties vanuit Bayeux, de dichtstbijzijnde grotere stad. Een uitstekend alternatief is overigens de bus vanuit Bayeux. Daarnaast zijn er diverse toertjes te boeken via onze partner GetYourGuide. Houd er bij dergelijke toertjes wel rekening mee dat je de diverse herdenkingsplekken relatief kort bezoekt. Om die reden vinden we de tours minder geschikt voor hen met grote interesse in de geschiedenis.
In de omgeving van Gold Beach heb je veel accommodaties. Je vindt ze met name in de plaatsen Arromanches-les-Bains, Saint-Côme-de-Fresné en Asnelles.
Een alternatief is overnachten in de fraaie middeleeuwse stad Bayeux. Deze stad is tevens de perfecte uitvalsbasis voor de meeste invasiestranden. Bekijk het overzicht van accommodaties in Bayeux.
