Duiken

De onderwaterwereld

Van kinds af aan had ik een bovengemiddelde interesse voor de wereld onder water die ik toen erg spannend vond. Hij was donker, woest en, naar ik aannam, vol gevaarlijk leven. En toch trok diezelfde wereld mij bijzonder aan. Het mysterie, avontuur en de zucht naar het onbekende. Die interesse werd extra gevoed door de vele afleveringen van Jacques Yves Cousteau over wrakken, haaien en de wonderen der natuur. Nadat ik mijn eerste duikbrevet had behaald, lag de onderwaterwereld aan mijn voeten. Eerst het Nederlandse binnenwater, maar al snel het tropisch buitenwater dat helemaal niet zo donker en woest was als dat ik mij als kind had voorgesteld.

Ik duik inmiddels al een jaar of 31. Vanaf het eerste moment dat ik onder water ademhaalde en de eerste vissen van dichtbij kon bewonderen, tot aan de dag van vandaag, ben ik vol passie en respect voor deze wereld. Een passie die ik met zoveel mogelijk mensen deel, simpel omdat de onderwereld te mooi en bijzonder is om voor mezelf te houden.

Duiken heeft mij overigens veel meer gegeven dan alleen een hobby en zelfs hechte vriendschappen. Er valt erg veel te zien en te leren, maar vooral ook veel te ontdekken. Omdat elke duikbestemming uniek is ontstond al snel een uitgebreide bucketlist. Duiken bracht mij om die reden naar de meest exotische, verafgelegen bestemmingen die ik anders waarschijnlijk nooit zou hebben bezocht. Ik leerde daarom niet alleen de wereld onder water maar ook boven water beter kennen. Het zijn beide werelden die ik graag via deze blogpagina met iedereen wil delen.

Duikmedische overwegingen voor 50-plussers

Alhoewel duiken een recreatieve activiteit is voor jong en oud – ik heb duikers meegemaakt van 80+ en hoop zelf op die leeftijd ook nog actief te kunnen duiken – gelden er enkele overwegingen voor 50-plussers die voor jonge duikers minder spelen. Meer informatie.

Leren duiken

Eind jaren 50 en begin jaren 60 van de vorige eeuw was duiken een echte jonge mannensport. Dit veranderde pas toen organisaties als PADI eind jaren 60, begin jaren 70 modulaire lesprogramma’s ontwikkelden voor recreatieve duikers. Inmiddels is de duiksport geworden tot een fantastische, recreatieve activiteit voor jong en oud. De lesmethodes en duiktechnieken zijn de afgelopen 50 jaar verder doorontwikkeld. Hierdoor kan nagenoeg iedereen (mits medisch geschikt) op een veilige manier leren duiken. Van tiener en jonge sportman of -vrouw tot actieve oudere. Maar ook mensen met een (lichamelijke) beperking.

In de jaren dat ik nog actief als duikinstructeur in Nederland les gaf, heb ik aan alle genoemde categorieën duikers lesgegeven. Natuurlijk zag ik verschillen in bijvoorbeeld het tempo waarin jongeren van begin 20 leerden en mensen voor wie deze reisblog bedoeld is. Maar aangezien het bij de beginnerscursus niet om de tijd gaat waarin iemand leert duiken, heb ik nagenoeg nooit mensen zien afhaken. Het gaat er namelijk puur om dat de cursist aan alle uitvoeringsvereisten voldoet.

Duikschool

Leren duiken doe je bij een duikschool die een cursus verzorgt van een internationaal erkende duiktrainingsorganisatie, zoals CMAS, NAUI, PADI, S.C.U.B.A. en SSI. Er zijn wel wat verschillen in de manier waarop deze trainingsorganisaties de beginnerscursus geven. De overeenkomst is dat ze allemaal de wereldwijd vastgestelde richtlijnen volgen. Bij de meeste organisaties heet de beginnerscursus de Open Water Diver-cursus, waarbij ‘Open Water’ slaat op het buitenwater.

Zodra je deze cursus hebt gevolgd en je brevet hebt behaald, mag je tot een diepte van maximaal 18 meter samen met een buddy zelfstandig een duik maken. Zelfstandig wil zeggen dat je gewoon met z’n tweeën op pad gaat, zonder dat er een instructeur of duikleider (divemaster) met je meegaat. In onbekende gebieden, bijvoorbeeld op vakantiebestemmingen, duiken de meeste mensen liever met een duikleider. Dit is wel zo comfortabel want je hoeft je niet druk te maken over de navigatie. Daarnaast weet de duikleider vaak de mooiste plekjes en welke vissoorten zich waar bevinden.

Waar leren duiken

Als je wilt leren duiken dan kan dat op verschillende manieren en zelfs in verschillende landen. Omdat de meeste beginnerscursussen gestandaardiseerd zijn kun je ook de theorie in eigen land volgen en de zwembadlessen en buitenwaterlessen op je vakantiebestemming. Je kunt ook de theorie en de zwembadlessen in eigen land volgen waarna je de cursus afrondt in het buitenland. Het voordeel van deels de cursus in eigen land, deels op je vakantiebestemming te volgen is dat je hiermee “kostbare” vakantietijd uitspaart. Overigens, de theorie zelf kun je klassikaal of volledig online volgen. Als je alle tijd van de wereld hebt, bijvoorbeeld omdat je op sabbatical bent dan is ons advies om de hele cursus in eigen land of juist in het buitenland te volgen.

Mocht je de cursus op je vakantiebestemming willen afronden, dan is het noodzakelijk dat je vooraf al een keuze maakt voor een bepaalde duikschool. Hoe? De meeste trainingsorganisaties hebben op hun website een zoekfunctie voor duikcentra die bij hen zijn aangesloten. Bij marktleider PADI, bijvoorbeeld, vind je je duikschool via deze link, de duikcentra van SSI vind je via deze link. Het verdient aanbeveling dat je, als je een school gevonden hebt, eerst contact met hen legt om een beetje sfeer te proeven. Ook zegt de pagina ‘Over ons’ of ‘Ons team’ op hun website vaak al genoeg.

Soorten duikactiviteiten

Als beginnende duiker heb je vooral oog voor jezelf en voor de vissen die je graag wilt zien. Naarmate je wat meer ervaring hebt opgedaan merk je dat je voor bepaalde soorten duikactiviteiten net wat meer interesse hebt dan voor andere. Maar ook die interesse kan met de tijd veranderen. Zo was ik zelf in het begin met name geïnteresseerd in wrakken. Daarna moesten het grote vissen zijn. Nu, 25 jaar later, merk ik dat ik juist kan genieten van de kleinere dieren, zoals slakken of de kleinste soorten zeepaardjes.

Men vraagt mij vaak wat ik de mooiste duiklocatie vind waar ik ooit gedoken heb. Ik kan die vraag niet zo goed beantwoorden omdat er voor elk type duikactiviteit een lijstje is samen te stellen van mooiste of beste duiklocaties. De belangrijkste vraag die je je daarom moet stellen, is wat voor soort duiken je het liefste maakt. Is dat duiken met grote vissen zoals haaien? Of juist het fotograferen van hele kleine, zeer bijzondere waterdieren? Vind je de historie en de vaak tragische mystiek rond wrakken aansprekend? Of ga je voor een relaxte duik boven een koraalrif en vertrouw je op de duikleider om je te wijzen op bijzondere dieren?

Duikbestemmingen en duikreizen

De wereld kent miljoenen prachtige duikstekken. Je zou misschien verwachten dat je voor de echt mooie duiklocaties ergens in de tropen moet zijn. Maar ook de koudere wateren in bijvoorbeeld Europa of bij Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland hebben geweldige duikstekken te bieden. En het is niet alleen de zee waar je voor een mooie duik moet zijn. Vele landen kennen in het binnenland fantastische zoetwaterduikstekken. Neem bijvoorbeeld de ‘cenotes’ (half open grotten) in Mexico of de ondergelopen steengroeven of stuwmeren in Duitsland.

Duikbestemmingen

De duikmogelijkheden die de onderwaterwereld te bieden heeft zijn te talrijk om op deze blogpagina de aandacht te schenken die ze verdienen. In plaats daarvan geven we je de tip op naar de website van PADI te gaan. Hier vind je per werelddeel of regio algemene informatie, landeninformatie en de beste duikstekken per land.

Duikreizen

Omdat elke duikbestemming uniek is ligt feitelijk de hele wereld aan je voeten. Mijn allereerste duikreis voerde naar Bonaire, een eiland waar ik – als ik niet had leren duiken – niet snel naar toe zou zijn gegaan, simpel omdat er nog zoveel meer landen op de wereld interessant zijn om te bezoeken. Spoedig volgden de Florida Keys, Curaçao, Mexico en ga zo maar door. Persoonlijk vind ik duikreizen een van de mooiste manieren om de wereld te verkennen omdat het in mijn beleving een ideale combinatie is van natuur en cultuur boven water met actief bezig zijn in de betoverende wereld onder water.

Maar wat zijn nu goede duikbestemmingen als je wilt leren duiken? En waar moet je zijn als je al wel bent gebrevetteerd maar nog niet zoveel duikervaring hebt, of als je wel ervaring hebt en je bent op zoek naar iets heel erg bijzonders? Uiteraard kun je je laten inspireren door onze website of door andere op duiken gerichte reiswebsites. Een andere optie is om je te laten informeren door een gespecialiseerd reisbureau voor duikreizen. Zij weten doorgaans als geen ander wat per duikbestemming de duikcondities zijn, wat het beste seizoen is, welke bijzondere dingen of vissen er te zien zijn, welke duikcentra het beste zijn, enz. Ook hebben ze vaak goede contacten met (kleinschalige) prettige duikresorts die je zelf door te googelen niet snel gevonden zou hebben. Daarnaast bieden ze doorgaans aantrekkelijk geprijsde pakketreizen aan van vlucht, verblijf en duiken.

Wij zelf boeken vrijwel elk jaar onze duikreis bij Diving World, een gerenommeerd reisbureau gericht op duikreizen dat al sinds 1997 reislustige duikers zoals wij met deskundig advies van dienst is. We boeken er niet alleen onze duikreizen die we maken met onze duikclub, maar ook onze eigen duikreizen. Zo hebben ze in 2018 nog alles voor onze onvergetelijke reis naar Raja Ampat in Indonesië geregeld. In het voorjaar van 2019 verzorgden ze onze fantastische clubreis naar de Similaneilanden in Thailand.

Enkele afsluitende tips

Hieronder volgen nog enkele tips voor als je gaat duiken of snorkelen bij een of meerdere van de op deze website genoemde, fantastische duiklocaties:

Stroming

Op sommige locaties, zoals bij de eilanden van Raja Ampat, kan de stroming af en toe behoorlijk sterk zijn, ook op plekken waar het niet de bedoeling is om een stromingsduik te maken. Alhoewel de duikgids hier veel rekening mee probeert te houden, kan het gebeuren dat je halverwege de duik ineens veel stroming hebt. In sommige gevallen kan het dan handig zijn om een stromingshaak bij je te hebben. Je aan een niet-levend deel van het rif even vasthouden (om niet het kwetsbare onderwaterleven te schaden) werkt natuurlijk ook, maar een stromingshaak is net wat praktischer en comfortabeler.

Zonnebrand

Alhoewel het in het binnenland van de grotere eilanden flink kan regenen, zelfs in het droge seizoen, hadden wij op het water in de meeste gevallen niets dan zon. Heerlijk natuurlijk, maar als je je niet goed insmeert verbrand je levend. Na afloop van de eerste duik die je maakt ga je vaak naar een strandje van een onbewoond eiland vanwege het vereiste oppervlakte-interval tussen twee duiken in. Op zo’n eiland heb je nagenoeg geen schaduw. Neem daarom los van zonnebrandcrème ook een pet en een shirt mee aan boord die je – zodra je aan land gaat – op kunt zetten / aan kunt trekken. Omdat wij ook wilden kajakken hebben we speciale UV-werende pet en shirt gekocht. Deze hebben we ook gebruikt tijdens de oppervlakte-intervallen.

Milieuvriendelijke zonnebrandcrème

De standaard zonnebrandcrèmes die door de meeste toeristen worden gebruikt bevatten chemicaliën die – zelfs als je maar een dun laagje op smeert – het fragiele ecosysteem van koralen kapot maken. Zo bevorderen de chemicaliën de verspreiding van virussen die op hun beurt verantwoordelijk zijn voor onder meer ‘coral bleaching’. Om het afsterven van deze ecosystemen vanwege het gebruik van dergelijke crèmes door snorkelaars en duikers tegen te gaan, zijn er veel “natuurlijke” crèmes ontwikkeld. Op zich een hele goede zaak, maar niet alle natuurlijke crèmes zijn even goed. Het devies is om crèmes te vermijden waar oxybenzone in zit. Ook zinkoxide en titaniumdioxide zijn milieu-onvriendelijke bestanddelen, althans als het gaat om de nano-variant.

Welke producten zijn dan wél goed? Met Zonneolie SPF20 van Biosolis en Sesame Suntan Lotion van Lush zit je goed. Ook Lovea Bio Sunspray SPF30 is een geschikt product al was het nog beter geweest als crème in plaats van spray. Welk product je ook koopt, smeer je ruim een half uur voordat je het water in gaat in.

Dry bag

De meeste duikersboten waarmee wij ons lieten vervoeren naar de duikstekken, hadden onvoldoende droge plekken aan boord. Om onze kleding en andere spullen op te bergen en droog te houden, maakten we gebruik van een drybag. Echt ideaal omdat we er alles in kwijt konden en makkelijk te vervoeren en af te sluiten is.

Enkele duikhighlights

Van alle duiklocaties waar we gedoken hebben en die in onze ogen het meest bijzonder zijn, zullen we de komende tijd een blog wijden. Op dit moment is het aantal duikhighlights nog beperkt tot onderstaande, maar als gezegd wordt dat aantal spoedig uitgebreid.