Fietstocht langs de oude ambachten in het Groene Hart
Fietstocht langs de oude ambachten in het Groene Hart
We dachten dat we de regio Utrecht al aardig goed kenden. De afgelopen jaren hebben we er namelijk vele wandelingen en fietstochten gemaakt. Maar niets is minder waar, zo bleek onlangs. We maakten een thematische fietstocht in de omgeving van Woerden. De tocht voerde onder meer door de pittoreske vestingstadjes IJsselstein, Montfoort, Oudewater en Woerden. Daarbij bezochten we diverse oude ambachten wat de fietstocht extra interessant maakte. Al met al een perfecte combinatie van historie, cultuur en heerlijk fietsen in het groene hart!
IJsselstein: startpunt van de fietstocht langs de oude ambachten
De officiële start is bij het toeristisch overstappunt (TOP) Marnemoende bij IJsselstein. Wij parkeren onze auto echter in IJsselstein zelf. Het is half bewolkt en aangenaam warm. Ideaal voor een fietstocht, menen we. We smeren ons nog even in en vullen de fietstas met water en enkele snacks. We zijn er helemaal klaar voor en hebben er zin in!
Korenmolen De Windotter
Voor de eerste oude ambacht van de thematische fietstocht fietsen we naar korenmolen De Windotter. De molen is vandaag gesloten. De molenaar treffen we echter buiten aan. Hij ziet ons zijn molen bewonderen en loopt op zijn klompen naar ons toe. We maken kennis met Maarten Dolman, fulltime molenaar en Meester in het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde.
Vol trots vertelt Maarten over de huidige molen stammend uit begin 18e eeuw. Maar al in de middeleeuwen stond op de plek van de molen een zogenaamde standerdmolen. De inwoners van de stad waren destijds verplicht hun graan hier te laten malen. De Windotter is vandaag de dag nog steeds volledig in gebruik. Voor het eindproduct leidt Maarten ons naar de molenwinkel. Hier maken we kort kennis met molenaarsvrouw Lia. Zij is als manager van de winkel ook verantwoordelijk voor het bijzonder brede assortiment.
Door het aanstekelijk enthousiasme van de molenaar blijven we veel langer dan gepland. Een blik op ons horloge vertelt ons dat we snel door moeten. Jammer, maar wat een leuke en interessante start van onze fietstocht!
Vestingstad IJsselstein
We vervolgen onze fietstocht richting het noorden. Onderweg ontdekken we pas hoe charmant en fraai deze ruim 700 jaar oude vestingstad is. Tot vandaag kenden we IJsselstein eigenlijk alleen van de grote ANWB-borden aan de snelweg. Pas nu we er doorheen fietsen beseffen we hoe uniek het stadje is!
We fietsen onder meer langs delen van de oude, middeleeuwse stadsmuur. De muren vormden samen met het kasteel, de torens en poorten, en de gracht de verdedigingswerken. Van het kasteel is nu alleen de toren nog te zien. De eerste versie van de toren stamt nog uit midden 13e eeuw! Pal voor we IJsselstein verlaten komen we nog langs een piepklein Indiaas restaurant. Met 20 vierkante meter blijkt dit het kleinste restaurant van Nederland te zijn. Hier willen we beslist nog een keer gaan eten.
Via Montfoort naar Woerden
De fietsknooppuntborden voeren ons parallel aan de Hollandse IJssel naar Montfoort. Het wordt ons direct duidelijk waarom dit gebied het Groene Hart heet. Fietsend over het platteland zien we niets dan weidelandschappen, afgewisseld door waterpartijen en bosschages. Een volmaakte rust, ingeklemd tussen de grote snelwegen van West- en Midden-Nederland. En een heerlijk groene omgeving voor een fijne fietstocht!
Het kleine vestingstadje Montfoort
Volgens de route langs de oude ambachten moeten we Montfoort bij aankomst letterlijk links laten liggen. Maar als we de fraaie stadspoort zien, duiken we toch even het stadje in. Met de fiets aan de hand lopen we onder de enige overgebleven stadspoort van Montfoort door. Het 14e eeuwse pand vormt één geheel met het stadhuis. Het is een van de oudste stadhuizen van Nederland.
We maken een klein ommetje door het oude centrum. Daarbij komen we onder andere langs het Kasteel Montfoort. Dit kasteel stamt nog uit de 12e eeuw. Het moest het bisdom van Utrecht tegen de aanvallen van de Hollandse graven beschermen. Pas daarna ontstond er een nederzetting die begin 14e eeuw stadsrechten kreeg.
We vinden het zo’n leuk stadje dat we er graag langer willen blijven. Ondanks de beperkte grootte heeft Montfoort namelijk veel te bieden! Niet alleen vind je er vele pittoreske, gezellig ogende horecagelegenheden. Je hebt er tevens twee oude ambachten die je kunt bezoeken. Zo is er ook in Montfoort een oude molen uit midden 18e eeuw. Verder vind je er een eendenkooi, het Beloken Land, die nog in gebruik is. Wij moeten echter doorfietsen naar Woerden voor onze volgende oude ambacht.
Kaas maken in Woerden
Eenmaal in Woerden nuttigen we eerst een lunch in het sfeervolle stadshotel Van Rossum. Vervolgens fietsen we naar het Kaaspakhuis Woerden. In hetzelfde pand bevindt zich ook de VVV van Woerden. Een van de vriendelijke en behulpzame medewerkers van de VVV is tevens onze gids. We mogen direct achter haar aan naar het kaaspakhuis.
Eerst wordt onze kennis over kaas en het proces van kaasmaken bijgespijkerd. Vervolgens krijgen we een leuke video te zien waarin wat meer in detail wordt getreden. Bijzonder interessant omdat er niet alleen wordt stilgestaan bij hoe kaas wordt gemaakt. We krijgen namelijk ook een stuk geschiedenis van Woerden mee. Zo leren we dat boeren rond Woerden al begin 15e eeuw hun waren er verkochten. Daarmee was Boerenmarktstad Woerden een feit. Nog steeds kun je op de gezellige boerenmarkten in Woerden een veelzijdigheid aan verse streekproducten krijgen.
Na de film klimmen we via een houten trap naar de zolder. Hier liggen honderden kazen te rijpen die allemaal nog handmatig worden gedraaid. We zien vele verleidelijke soorten kaas liggen, waaronder enkele met kruiden. Gelukkig staat er aan het einde van de ‘cheese experience’ een kaasplankje voor ons klaar.
Beklimming van de Petrustoren
De vorige dag hadden we nog contact met de VVV van Woerden. Op diverse websites lazen we namelijk dat je ook de 14e eeuwse Petrustoren kunt beklimmen. Als je van tevoren reserveert neemt een gids je mee naar het carillon. Na het heerlijke kaasplankje staat gids Theo ons al op te wachten. In mum van tijd voert hij ons naar het kerkplein.
Via een lage, stokoude deur betreden we het krappe trappenhuis. Na vele treden komen we uit bij het carillon. Het is de eerste keer dat we zoiets zien en zijn direct onder de indruk. We hadden eigenlijk een hypermoderne installatie verwacht maar zien een soort oud orgel. De ‘toetsen’ en pedalen van het orgel zijn via staalkabels verbonden met klepels in de klokken. Wat moet het beroep van beiaardier zwaar zijn, bedenken we ons. Gelukkig wordt er elk kwartier alsnog van een geprogrammeerd systeem gebruik gemaakt…
Onze gids neemt ons nog één trap verder omhoog. Hier komen we via een heel klein deurtje uit op de smalle torentrans. Niet een geschikte plek voor als je hoogtevrees hebt. Maar het uitzicht wat we hier krijgen op Woerden en omgeving is echt fantastisch.
Via Oudewater terug naar IJsselstein
Het is alweer tijd om koers te zetten naar onze volgende bestemming, Oudewater. Onderweg komen we nog langs de prachtige oude molen en het kasteel van Woerden. Gelukkig kennen we de vestingstad al een beetje van een eerdere wandeling rondom Woerden. In het andere geval hadden we zeker de fietstocht willen opknippen in twee delen. De stad heeft zoveel interessants te bieden dat je er het beste kunt overnachten. De vele super gezellige horecagelegenheden maken van je verblijf in Woerden een aangename mini-vakantie.
Met de wind in de rug fietsen we rap naar Oudewater. Dit vestingstadje kreeg al midden 13e eeuw stadsrechten. Daarmee is het de oudste stad in het Groene Hart. Vorig jaar maakten we er een bijzonder fraaie wandeling. De zogenaamde Trage Tocht voerde niet alleen door de landelijke omgeving, maar ook het stadje zelf. Nu zijn we er met de fiets en genieten opnieuw van het prachtige, historische stadsgezicht. Onze fietstocht brengt ons bij de laatste oude ambacht van de route: het touwmuseum.
Oudewater was eeuwenlang een belangrijke producent van touw. De stad ontleende zijn welvaart onder andere aan de levering van touw aan de V.O.C. Vele historische panden in de binnenstad dateren nog van die periode. Alleen al hierom is het touwmuseum, gehuisvest in een authentieke baanschuur, beslist een bezoekje waard.
Het is al vrij laat als we Oudewater uit fietsen. De route kende zoveel bezienswaardigheden dat we de tijd volledig uit het oog verloren. We snijden dan ook af en rijden rechtstreeks door het groene landschap terug naar IJsselstein. De meer dan prachtige route langs de Lek houden we dan nog wel tegoed. Al met al hebben we een erg plezierige en bovenal interessante fietstocht erop zitten. Eentje die beslist naar meer smaakt. Eenmaal terug in de auto nemen we ons daarom voor om binnenkort een andere thematische fietstocht in deze regio te maken.
Fietstocht langs de oude ambachten: praktische zaken
De fietsroute langs de oude ambachten in het groene hart is 53 kilometer lang. Op de webpagina van de route vind je een kaartje met alle fietsknooppunten. Ook kun je er kosteloos een gps-bestand (gpx) van de fietstocht downloaden. De officiële start is bij het toeristisch overstappunt (TOP) Marnemoende. Maar het is natuurlijk ook mogelijk om de tocht – net als wij – bij andere fietsknooppunten te beginnen.
Wij hebben de fietstocht in één dag gereden. Dit ging helaas ten koste van de tijd die we in de vestingstadjes door hadden willen brengen. Daarnaast was het flink doortrappen op onze stadsfietsen zonder trapondersteuning. We wilden namelijk vóór het donker weer terug bij de auto zijn. De belangrijkste tip is daarom om er een tweedaagse fietstocht van te maken! Je hebt dan voldoende tijd om kennis te maken met de oude ambachten. Daarnaast is de beleving van een vestingstad veel unieker als je er overnacht en dineert!
Horeca aan de route langs de oude ambachten
Aan de fietsroute langs de oude ambachten zijn er talloze fantastische horecagelegenheden. Niet alleen in de vestingstadjes maar ook daarbuiten bij bijvoorbeeld de toeristische overstappunten van Salmsteke en Marnemoende. Verder heb je voldoende overnachtingsmogelijkheden in de vier vestingstadjes die je aandoet: IJsselstein, Montfoort, Oudewater en Woerden.
Bereikbaarheid en parkeren
Kom je niet uit de omgeving, dan is de trein een prima optie om er te komen. Startpunt is dan Woerden. Reserveer van tevoren een fietsplek voor in de trein!
Heb je een fietsenrek voor je auto dan is dit wellicht nóg handiger. Zo ben je een stuk flexibeler voor waar je de fietstocht wilt beginnen. Bij de toeristische overstappunten van Marnemoende (officieel startpunt) en Salmsteke (bij Lopik) heb je gratis parkeergelegenheid.
Begin je de fietstocht liever in een van de vestingstadjes? Houd er dan wel rekening mee dat het betaald parkeren is in het oude centrum van zowel IJsselstein als Woerden. Het centrum van Montfoort en dat van Oudewater is een blauwe parkeerzone. Je mag er dan voor beperkte duur gratis parkeren. Je kunt je auto in Oudewater echter goed kwijt op de gratis parkeerterreinen aan de rand van het centrum.
Fiets-, wandel- en vaarroutes in de regio Utrecht
De in deze blog beschreven fietstocht langs de oude ambachten maakten wij op uitnodiging van Visit Utrecht Region. Dit samenwerkingsverband van gemeenten, de provincie Utrecht en andere organisaties, promoot de regio in binnen- en buitenland. Dit doen zij onder meer door het ontwikkelen van leuke fiets-, wandel- en vaarroutes in de regio. Niet alleen voor het Groene Hart waar onze fietstocht plaatsvond. Maar ook in Amersfoort en omstreken, en de Kromme Rijnstreek. En verder in de stad Utrecht, de Utrechtse Heuvelrug, de Vechtstreek en Vijfheerenlanden.
De uitnodiging heeft overigens geen invloed gehad op de inhoud van de blog. Onze reisverhalen zijn altijd onafhankelijk en objectief.
