Deze zomer maakten we enkele prachtige wandelingen over de bloeiende heide. Maar omdat we ook graag op de fiets springen, zochten we vorige week juist een fietsroute uit langs de heide. Die vonden we op het fietsnetwerk.nl waar we wel vaker de mooiste routes voorbij zien komen. Een uitstekende keuze, bleek later, want de tocht bood zoveel meer dan alleen bloeiende heide. Zoals schitterende bossen, fraaie landhuizen, idyllische waterpartijen en historische bezienswaardigheden.
In deze blog
- Via de bossen rond Zeist naar Austerlitz
- Op weg naar Maarn op de Utrechtse Heuvelrug
- Van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei
- Educatief centrum over en loopgraaf van de Grebbelinie
- Het Leersumse Veld
- De talloze kastelen en buitenplaatsen op de Utrechtse Heuvelrug
- Praktische informatie over de fietstocht op de Utrechtse Heuvelrug
- Dit interesseert je wellicht ook
Via de bossen rond Zeist naar Austerlitz
Onze fietstocht starten we bij Slot Zeist. Dit prachtige kasteel is gebouwd in de 17e eeuw en is een van de bekendste historische gebouwen van de regio. We slaan Slot Zeist voor nu even over en nemen de Slotlaan (de hoofdas vanuit het kasteel) naar het noorden. De Slotlaan zelf vinden we overigens niet heel bijzonder. Wel kun je hier prima winkelen maar de bossen van de Utrechtse Heuvelrug lonken, dus fietsen we snel door.
De Verlengde Slotlaan met daaraan ongekend mooie, sprookjesachtige villa’s voert ons naar het Krakelingse Bos. Dit bos vormt een prachtig natuurgebied dat populair is onder wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers uit de omgeving. We begrijpen wel waarom. Het bosrijke gebied staat namelijk bekend om zijn gevarieerde landschap, bestaande uit dichte bossen, open velden, enkele kleine vennen en schilderachtige fiets- en wandelpaden. De flora en fauna in het gebied zijn divers, met talloze boomsoorten, planten en dieren die hier hun thuis hebben gevonden. Bij een van de vennen lassen we een korte pauze in. Vanaf een bankje genieten we enkele minuten van het zicht op het begraasde heideveld en het ven.
Een slingerend bospad door schitterende loofbossen leidt ons verder naar het Theatercafé Beauforthuis in Austerlitz. Het Beauforthuis is een markant gebouw met een rijke geschiedenis die teruggaat tot midden 19e eeuw. Het werd opgericht door Johannes Stoop, een bankier die zich inzette voor de sociale omstandigheden van de lokale bevolking. Hij transformeerde een boerderij, Heidenoord, tot een landbouwschool en bouwde een kerk voor de gemeenschap. Deze kerk functioneerde tot 1984, waarna het gebouw een nieuwe bestemming kreeg als cultureel centrum. Het Beauforthuis is echter ook een ideale plek voor een kop koffie. Dit kan in het charmante ‘voorhuis’ of zoals nu gewoon op het gezellige terras buiten.
Op weg naar Maarn op de Utrechtse Heuvelrug
We vervolgen de route en komen niet veel later uit in het dorpje Austerlitz. Dit dorpje ontstond als kampement voor Napoleontische troepen in de vroege 19e eeuw. Na hun vertrek lieten zij de beroemde Pyramide van Austerlitz achter, een monument dat herinnert aan de Franse overheersing. De route voert niet langs deze piramide, wel door het dorpje zelf.
Snel hierna bereiken we het landgoed Noordhout. Dit grote natuurgebied vormt samen met Bornia en Heidestein het grootste aaneengeschakelde gebied van het Utrechts Landschap. In de 18e eeuw bestond Noordhout nog uit bos en heide, met oudere begroeiing dan de omliggende bossen. Sinds het gebied in 1979 door het Utrechts Landschap werd aangekocht, bevat het landgoed naald- en gemengde bossen, heidevelden, stuifzanden en akkerlanden. Ergens halverwege de schitterende bossen passeren we een langgerekte open vlakte in het bos. Hier is destijds een gasleiding aangelegd. Op de plek waar de bomen toen zijn gekapt is heidevegetatie ontstaan. Op deze zonnige dag in augustus is de strook door het bos extra mooi: de heide staat namelijk volop in bloei!
Aan het einde van het fietspad door de fraaie bossen zien we een prachtig landhuis. Het blijkt te gaan om Villa ’t Stort, een landhuis dat begin 20e eeuw werd gebouwd in een chaletstijl. Leuk feitje: tot 2005 gebruikte de NOS het landhuis als het officiële huis van Sinterklaas. Tegenwoordig wordt de Villa maar ook het bijbehorende koetshuis verhuurd als kantoorruimte. Het landgoed ligt dicht aan de drukke Amersfoortseweg bij Maarn. Maar gezien de enorme parktuin aan de voorzijde verwachten we niet dat ze daar in het landhuis last van hebben.
Van de Utrechtse Heuvelrug naar de Gelderse Vallei
Volgens onze app van het fietsnetwerk.nl is er dichtbij Villa ‘t Stort een interessant afstapmoment: het Maarnse Zandgat. Dit voormalige zandwinningsgebied heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een waardevol en fraai natuurgebied met bijzondere flora en fauna. Vanaf de route is het maar een klein stukje omrijden maar zeker een bezoek waard, weten we uit ervaring. We hebben hier namelijk meerdere keren gewandeld. Omdat we het kleine natuurgebied al redelijk kennen besluiten we door te fietsen.
We rijden dwars door het villarijke dorpje Maarn en langs de schitterende golfbaan van Golfclub Anderstein. Direct daarna verandert het landschap. De bossen maken plaats voor rustieke landerijen met idyllische boerderijen en er is minder glooiing. We zijn nu aangekomen in de Gelderse Vallei: een uitgestrekt en gevarieerd landschap dat zich uitstrekt tussen grofweg Amersfoort en Arnhem. Dit gebied, dat deel uitmaakt van de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug, staat bekend om zijn rijke natuur, agrarische landschappen en historische dorpen. De vallei is een belangrijke habitat voor verschillende plant- en diersoorten, waaronder reeën en vele vogel- en insectensoorten.
Wat ons vooral opvalt terwijl we over de Monnickendijk fietsen is de volmaakte rust. Het is alsof we met onze stalen ros een eeuw terug in de tijd zijn gegaan. Om ons heen zien we niets dan sappig groene weilanden waarin koeien en geiten vredig grazen. De grenswal waar we overheen rijden werd begin 12e eeuw door monniken aangelegd. Vandaar de naam van de dijk.
Educatief centrum over en loopgraaf van de Grebbelinie
Het eerstvolgende afstapmoment aan de route is een verbouwde boerderij op steenworpafstand van het Valleikanaal. Op een bord aan de weg staat geschreven: Educatief Centrum Grebbelinie – “Opdat wij niet vergeten”. Onze interesse is gewekt dus fietsen we de oprit af naar een van de bijgebouwen van de boerderij. Hier raken we in gesprek met een van de vrijwilligers van de stichting Grebbelinie in het vizier.
Zodra ik de vriendelijke vrijwilliger vertel dat ik een blog ga schrijven over onze fietstocht, steekt hij van wal. Omdat onze kennis van de Grebbelinie wat verwaterd is, geeft hij een beknopte samenvatting. We leren dat de Grebbelinie is aangelegd midden 18e eeuw. De ruim 60 kilometer lange waterlinie strekt zich uit van de Nederrijn bij Rhenen naar het Eemmeer. Door de eeuwen heen is de linie uitgebreid en onderhouden door Nederland, de Fransen tijdens de Franse bezetting, en de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De linie was redelijk verwaarloosd, maar kreeg in 1936 opnieuw aandacht met de aanleg van het Valleikanaal. Begin 1940 werd de Grebbelinie de belangrijkste verdedigingslinie om de grote steden te beschermen tegen Duits geschut. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden er hevige gevechten plaats, vooral bij de Grebbeberg, maar ook in Woudenberg en Scherpenzeel.
Om deze geschiedenis te behouden, werd in 2005 de stichting opgericht. De vrijwilliger nodigt ons uit het museum te bekijken. In dit museum is er een expositie van wapens, uniformen en andere attributen uit de periode 1940-1945. Daarnaast bevindt zich hier een buitenexpositie met replica’s van loopgraven en kazematten. We moeten echter meteen door maar spreken af het museum binnenkort alsnog te bezoeken.
Het Leersumse Veld
We vervolgen onze fietstocht langs delen van de Grebbelinie waarna we dwars door het agrarische land richting de A12 rijden. Zodra we het viaduct over de snelweg nemen, lijkt de Gelderse Vallei in het niets op te lossen. De bossen van bosreservaat De Heul en boswachterij Leersum domineren hier het landschap. We bereiken het volgende afstapmoment van de fietstocht: het Leersumse Veld.
Het Leersumse Veld is een uitgestrekt natuurgebied dat bekendstaat om het gevarieerde landschap van heidevelden, bossen, zandverstuivingen en graslanden. Het natuurgebied herbergt een rijke biodiversiteit, met verschillende plant- en diersoorten die typisch zijn voor heide- en bosgebieden. In het voorjaar en de zomer bloeien er kleurrijke heideplanten, zoals nu. Het gebied is een belangrijke plek voor vogels als de boomleeuwerik en de nachtzwaluw. De afwisseling van open heide en dichtbegroeide bossen maakt het een aantrekkelijk gebied voor talloze dieren. Maar ook voor wandelaars en fietsers, zoals wij!
Bij een picknicktafel aan een heideveld stallen we onze fietsen. Dit lijkt ons een perfecte lunchplek, zo bij de schitterende bloeiende heide. Een dikke tien minuten later springen we weer op het zadel om koers te zetten naar het volgende afstapmoment: stormpad Leersum. We kunnen ons het voorval nog herinneren als de dag van gisteren. Toch is het alweer jaren geleden dat een valwind in Leersum vele hectare bos vernielde. Bij het bos Breeveen ligt nu een vlonderpad waar je de ravage van destijds kunt aanschouwen. Het mooie is dat je hier ook goed kunt zien hoe de natuur zichzelf wonderbaarlijk snel herstelt.
De talloze kastelen en buitenplaatsen op de Utrechtse Heuvelrug
Het laatste deel van onze fietstocht op de Utrechtse Heuvelrug is het meest statige deel. De route voert namelijk via kastelen en de buitenplaatsen van de Stichtse Lustwarande terug naar Zeist. Een van de eerste van die buitenplaatsen waar we langs fietsen is kasteel Broekhuizen in Leersum. Dit kasteel uit begin 19e eeuw is sinds 2016 een schitterend hotel. Het restaurant dat er bij hoort heeft een vermelding in de Michelingids. Leuk feitje: van 2013 tot en met 2016 werd in de kasteeltuin “Heel Holland Bakt” opgenomen.
Hierna fietsen we langs kleine landgoederen verder naar de Langbroekerdijk. Aan deze dijk ligt een aardig aantal buitenplaatsen, de een nog mooier dan de ander. Zo blijven we even staan bij Ridderhofstad Hindersteyn. Dit kasteel uit 1300 is niet voor niets een van de afstapmomenten van de fietsroute. Omdat we het landgoed niet mogen betreden, maken we vanaf de dijk wat foto’s. Ook bij een ander kasteel aan de Langbroekerdijk stappen we net als enkele andere fietsers even af. We zijn nu bij Ridderhofstad Sterkenburg, een prachtig kasteel en tevens hotel uit midden 13e eeuw.
Naarmate we dichterbij Driebergen en Zeist komen neemt het aantal buitenplaatsen verder toe. Ze maken allemaal deel uit van de eerder genoemde Stichtse Lustwarande: buitenplaatsen die rijke Hollanders rond het jaar 1800 in deze contrijen lieten bouwen om de stad af en toe te ontvluchten. Stuk voor stuk zijn het bijzonder fraaie bouwwerken. Toch is de bloeiende heide aan het einde van de fietstocht wat ons betreft de echte kers op de taart. Een meer dan waardige afsluiting van een fantastische fietstocht over de bosrijkeUtrechtse Heuvelrug en de landelijke Gelderse Vallei.
Praktische informatie over de fietstocht op de Utrechtse Heuvelrug
De fietstocht op de Utrechtse Heuvelrug is 57 kilometer lang.
Op de website van fietsnetwerk.nl vind je voornamelijk gratis fietsroutes maar voor sommige routes, de zogenaamde premium routes, moet je een klein bedrag betalen. Tenzij je een premium lidmaatschap hebt. De route die wij nu gefietst hebben is zo’n premium fietsroute. De naam van de route is Verborgen vennetjes en kleine kronkelwegen. Na aankoop kun je de route fietsen met de app van Fietsnetwerk.nl. Er is overigens ook een gpx-bestand beschikbaar voor fietsnavigatie.
De fietstocht over de Utrechtse Heuvelrug is een knooppuntenroute. Je kunt de tocht dus bij ieder knooppunt starten. Het meest ideale is om je rit te starten vanaf een Toeristisch Overstappunt (TOP), zoals bij TOP Slot Zeist of TOP Beauforthuis. Of bij een van de parkeerplaatsen die je in de app van het fietsnetwerk.nl vindt. Daar kun je namelijk gratis je auto kwijt.
Kom je met de trein dan is het station van Driebergen-Zeist het handigste startpunt. Bij knooppunt 79 begin je dan aan de fietstocht. Dit wijst zich vanzelf in de app.
De afstapmomenten die fietsnetwerk.nl in de route heeft opgenomen liggen vrijwel allemaal direct aan de route. Hier kom je dus sowieso langs. Je kunt dan ook ter plekke besluiten of je wel of niet een afstapmoment inlast.
Het enige afstapmoment waar je een klein stukje voor moet omrijden is het Maarnse Zandgat. Dit voormalige zandwinningsgebied heeft zich door de jaren heen ontwikkeld tot een waardevol natuurgebied met bijzondere flora en fauna. Alhoewel het Maarnse Zandgat zich vooral leent voor wandelingen, is een kort bezoek met de fiets zeker de moeite waard.
Aan de route bevinden zich meerdere etablissementen waar je terecht kunt voor een hapje of drankje. Een van onze eigen favorieten waar we dikwijls een kop koffie hebben genomen is het Theatercafé Beauforthuis in Austerlitz. Dit is tevens een Toeristisch Overstapunt (TOP). Aan de overzijde van de Woudenbergseweg bevindt zich een grote parkeerplaats waar je je auto gratis kwijt kunt.
Een andere prettige horecagelegenheid is restaurant Klein Zwitserland. Hier heb je een heerlijk buitenterras met uitzicht. Verderop in de bossen bij Doorn ligt het Wapen van Sandenburg: een gezellige eet- en drinkgelegenheid waar het zowel bij koude als warme dagen goed toeven is.
Tot slot zijn er in de dorpen Doorn, Driebergen, Maarn en Zeist net van de route eveneens vele horecagelegenheden te vinden.
De Utrechtse Heuvelrug ligt in het midden van Nederland, voornamelijk in de provincie Utrecht. Het gebied strekt zich uit van het Gooimeer bij Huizen in het noordwesten tot de Grebbeberg bij Rhenen in het zuidoosten. De heuvelrug vormt een natuurlijke grens tussen de Utrechtse en Gelderse gebieden en omvat verschillende gemeenten, waaronder Zeist, Doorn, Maarn en Amerongen. Het is een populair recreatiegebied, bekend om zijn bossen, heidevelden en schilderachtige dorpjes.
De Utrechtse Heuvelrug is ontstaan tijdens de laatste ijstijd en bestaat uit een serie heuvels en dalen die een gevarieerd ecosysteem herbergen. Het gebied is rijk aan biodiversiteit, met talloze plant- en diersoorten. Wandelaars en fietsers kunnen genieten van een netwerk van goed onderhouden paden die door de bossen en over de heidevelden slingeren. De heuvelrug biedt ook prachtige uitzichten over de omliggende landschappen.
Naast zijn natuurlijke schoonheid heeft de Utrechtse Heuvelrug een rijke culturele geschiedenis. De regio herbergt verschillende historische kastelen, landgoederen en monumentale boerderijen. Dorpjes zoals Doorn, Maarn en Zeist zijn bekend om hun charmante architectuur en interessante geschiedenis.
Wil je deze meer dan prachtige, afwisselende fietstocht samen met iemand maken, maar weet je niet met wie? Word klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.
De fietsroutes van fietsnetwerk.nl maken gebruik van het al bestaande systeem van fietsknooppunten. Maar daarnaast voegen de routemakers fraaie bezienswaardigheden in de buurt en horecagelegenheden toe. Hierdoor mis je onderweg niets van de hoogtepunten die niet direct aan de route liggen. Zo ben je verzekerd van de leukste afstapmomenten tijdens je fietstocht. Ook zijn ze erg actueel. Eventuele wijzigingen in de route door bijvoorbeeld een afgesloten weg, worden direct verwerkt.
Op fietsnetwerk.nl vind je honderden gratis fietsroutes. Sinds kort zijn er ook zogenaamde premium fietsroutes aan het aanbod van routes toegevoegd. De premium routes verschillen van de standaard (gratis) routes door onder meer:
- veel uitgebreidere achtergrondinformatie over de plekken die je bezoekt;
- veel meer foto’s;
- audioverhalen en feiten over belangrijke plekken onderweg.
Daarnaast kun je bij een premium route gebruik maken van alle geavanceerde appfuncties zoals uitgebreide spraakbegeleiding, een waarschuwing als je verkeerd fietst en verschillende schermweergaven. Als je al een premium abonnement hebt is de route direct beschikbaar.
Dit interesseert je wellicht ook
- Bosrijke fietstocht bij Planken Wambuis
- Fietstocht rond Utrecht langs kastelen, forten en molens
- Fietsroute langs de Utrechtse Heuvelrug en Gelderse Vallei
- Heuvelachtige, Gelderse kastelenroute bij Arnhem
- Fietsen door het Gooi en langs de heide
- Fietstocht langs de Vecht: Nederland op zijn mooist
- Fietstocht langs de oude ambachten in het Groene Hart
