Friesland verkennen met de Elfstedenroute

Gelukkig zijn er alternatieve mogelijkheden om een Elfstedentocht te ondernemen. Er is zowel een wandelpad als fietsroute langs de elf Friese steden. Wij begonnen de tocht te voet. Na een paar dagen wandelen besloten we te switchen en toch voor de fiets te kiezen. Een keuze die om toelichting vraagt door iedereen die overweegt het Friese land te doorkruisen op zoek naar de sfeer van de Elfstedentocht.

Friesland: grasland, water, fraaie dorpjes en steden, en oranjekoek

Dat Friesland mooi is zal geen Fries ontkennen. Je ervaart er ruimte. Ruimte die gevuld wordt met gras en water. Op het gras grazen koeien van FrieslandCampina, of talloze schapen op de oude dijken van de Zuiderzee. Vele boten, van oude skûtsjes tot moderne sloepen, bevaren de wateren. De op terpen gebouwde kerken zijn van een sobere schoonheid. Diverse steden hebben fraaie gebouwen die verwijzen naar een rijk verleden. Toch blijft de sfeer altijd vriendelijk en dorps van aard. Bij het passeren groet men elkaar nog. Bij de koffie serveert men oranjekoek of dumkes. Friesland is met recht een land binnen Nederland. De Elfstedenroute biedt een geweldige kans om die schoonheid en hartelijkheid te ervaren.

De Elfstedenroute te voet of te fiets, dat is de vraag…

Het Elfstedenpad (de route te voet) heeft een afstand van 283 kilometer. Loop je rond de 25 kilometer per dag, dan ben je meer dan 10 dagen onderweg. Fietsend leg je een iets korter traject van 265 kilometer af. Deze afstand leent zich goed voor een vierdaagse tocht, zo hebben wij ervaren.

De routes komen dus niet geheel overeen. Toch loop je tijdens de wandeltocht een groot deel op de fietsroute. En soms gewoon langs de weg waar auto’s regeren. Dat gaf voor ons de doorslag om halverwege de vierde dag het wandelen te beëindigen. We begonnen opnieuw op de fiets. Van die keuze hebben we geen spijt gehad.

Top 5 verrassendste steden aan de Elfstedenroute

Iedere stad heeft iets bijzonders, maar sommige springen er wat ons betreft uit. Bij het plannen van de route is het zaak om tijd te reserveren voor de verrassingen die je tegenkomt.
We zetten onze persoonlijke vijf verrassingen voor je op een rijtje:

IJlst

Deze kleine stad heeft een idyllisch centrum, waarbij de oude huizen ‘overtuinen’ hebben aan de rivier de Ee. De historische fabriekspijp van schaatsfabrikant Nooitgedagt torent boven de oude huizen uit. Hier is het houtmuseum te vinden gelegen naast de grote houtzaagmolen de Rat. Ook is het mogelijk om te oefenen met de polsstok tijdens het fierljeppen bij de haven. Een stadswandeling door IJlst is een goede manier om kennis te maken met deze verborgen schoonheid.

Sloten

Dit is een van de mooiste steden die we bezochten op de Elfstdenroute. Net als IJlst is dit een bijzonder authentiek en klein stadje. Sloten is een vestingstad, waarvan je nog delen terug kunt vinden. Ook hier vind je een centrale gracht met voorname huizen en de sfeer van vroeger jaren. Aan die gracht bevindt zich de VVV met het museum over de geschiedenis van de stad. De grote veevoederfabriek die grenst aan de vesting is hier de enige dissonant. Maar voor de rest is Sloten pittoresk en beeldschoon.

Hindeloopen

Hindeloopen is een fotogenieke plaats, direct gelegen aan het IJsselmeer. Het centrum met de veelal fraaie huizen (en huisjes) met typische houten bruggen heeft een grote aantrekkingskracht op toeristen. Je vindt er dan ook de nodige kleine winkeltjes met souvenirs en kunstige objecten. In het centrum ligt het schaatsmuseum, waar je in de geschiedenis van het schaatsen en de Elfstedentocht kunt duiken. Hindeloopen is echt een plaats om rustig te bekijken.

Workum

Deze stad hebben we als een verrassende plaats ervaren waar het nodige te beleven is. Hier komen pleziervaart, fietsers, wandelaars en cultuurzoekers samen. Natuurlijk is het Jopie Huisman museum een ‘must see’, maar ook het centrum zelf heeft mooie gebouwen en interessante plekken. Vanuit het centrum loop je de Tillefonne in, een fraai natuur- en cultuurwandelpad.

Harlingen

Harlingen ervoeren we als een levendige stad, mede door de haven waar de boot naar Vlieland of Terschelling vertrekt. Het centrum van Harlingen vraagt zeker om een bezoek. Tijdens de fietstocht kom je langs een fraai buurtschap, de Zoutsloot. De wijk verwijst naar de zouthandel die rond de 16e eeuw hier floreerde. In het Hannemamuseum kun je de geschiedenis van Harlingen nader onderzoeken. Neem de tijd om een van de aantrekkelijke terrassen in het centrum op te zoeken en laat de sfeer van deze stad bij je binnenkomen.

Leeuwarden, meer dan een startpunt van de Elfstedenroute

Naast deze vijf verrassende kleinere steden mag Leeuwarden natuurlijk niet ontbreken. Leeuwarden is als hoofdstad van Friesland een begrip. En daarnaast het start- en eindpunt van de elfstedentocht. Het centrum heeft een aantrekkelijk winkelbestand met de nodige terrassen en eetgelegenheden. Je kan er zelfs ludiek overnachten in de oude gevangenis. Een ervaring die ons goed bevallen is, vooral omdat het een vrijwillige keuze was.

Grenzend aan het centrum van Leeuwarden ligt het fraaie dorpje Huizum. Hier vind je de rust van een oud dorp in de nabijheid van een levendig stadscentrum. De dorpskerk uit de 12e eeuw met een grote monumentale begraafplaats vraagt om een bezoekje. Het Elfstedenpad heeft hier een mooie proloog uitgezet die je kennis laat maken met een minder bekend deel van de stad. Wil je meer weten over de hoofdstad van Friesland, lees dan onze blog over Leeuwarden, het kleine Amsterdam.

Andere bezienswaardigheden op de Elfstedenroute

Het draait tijdens de route natuurlijk niet alleen om steden. De vele kleine mooie dorpjes zijn te talrijk om ze allemaal bij naam te noemen. De wandel- of fietstocht wordt leuker als je de tijd neemt om de deze bezienswaardigheden te bekijken. Ze vormen een mooie onderbreking van de inspanningen tijdens de Elfstedenroute.

• In Sneek is de waterpoort een monument dat je moet zien. Prachtig gelegen op een kruispunt van waterwegen ligt deze rond 1500 gebouwde toegangstoren.
• De Oudemirnummer Klif ligt onder Oudemirdum in het bosrijke Gaasterland. Het is een toeristische trekpleister voor zwemmers en kitesurfers. Een leuke plek voor een stop op het terras met uitzicht over het IJsselmeer.
• Laaksum heeft de kleinste haven van Nederland met enkele huizen en bewoners. Er is een terras aan het IJsselmeer waar vis wordt geserveerd.
• De Rode Klif ligt iets onder Stavoren en is met 10 meter een van de hogere uitkijkpunten, ontstaan in de ijstijd. Het monument op de klif verwijst naar de strijd tussen Holland en Friesland (de slag bij Warns in 1345).
• Molkwerum ligt tussen Stavoren en Hindeloopen en is een bijzonder fraai dorp. We hadden niet verwacht dat deze plaats in het verleden een zo prominente handelsplaats was. Fraaie grachtjes met vele kerken en mooie huizen.
• Bij het passeren van het noordelijk gelegen gehucht Hegebeintum wordt de aandacht getrokken door een Romaans kerkje op een negen meter hoge terp. Dit is de hoogste van Friesland met een prachtig uitzicht op de omgeving.
• In Dokkum ervaar je het ‘Elfstedengevoel’ op de brug van de Vleesmarkt. Hier is het beruchte keerpunt of ‘de laatste stempelpost’. Het centrum heeft fraaie panden en gezellige winkelstraatjes. Natuurlijk is er ook een herdenkingsteken ter ere van Bonifatius. De missionaris dacht in 754 de heidense Friezen te bekeren. Hij moest het met de dood bekopen.

De Friese Elfstedenroute is op maat te maken voor iedereen

Onze goed getrainde buurman heeft de Elfstedenroute in één dag gefietst, een ware sportieve prestatie! Wij deden vier dagen over de tocht per fiets. Onderweg namen we tijd voor het bezoeken van de bezienswaardigheden en een lunch op een mooie plek. Meestal arriveerden we rond half vier in de middag op de overnachtingsplaats. Zo hadden we voldoende tijd om die plaats nog even te verkennen.

De wind heeft in het Friese land vrij spel. Heb je deze mee, dan voelt het als rijden op een E-bike. Bij tegenwind ervaar je een klein beetje wat de schaatsers voelden tijdens het rijden van de tocht. Wandelen of fietsen? Maak zelf je keuze. Een combinatie geeft de ultieme Friesland-ervaring.

Dit interesseert je wellicht ook

• Rondje IJsselmeer op de fiets
• Eilandhoppen op de Waddeneilanden
• Vlieland, eiland voor rustzoekers
• Stadswandeling door Leeuwarden
• Friesland, reisbestemming voor een actieve vakantie