Begin september deden we een korte Trage Tocht naar de Sprengenberg bij Haarle. De wandeling bewees dat het bloeiseizoen van de heide gelukkig nog niet voorbij is. Bij onze komst naar de Sallandse Heuvelrug hoopten we al op een prachtige, bloeiende heide. Maar de Sprengenberg overtrof ruimschoots onze verwachtingen. We kregen een cocktail geserveerd van savanne-achtige heidelandschappen, naald- en loofbossen, het rustige plattelandsleven en historie.
Trage Tocht naar de Sprengenberg bij Haarle
Het is flink zonnig als we aan het begin van de middag bij onze bestemming aankomen. Ideale condities om foto’s te maken van de bloeiende heide met mooie blauwe luchten. We parkeren onze auto op het grote parkeerterrein “De Sprengenberg” en maken ons gereed. Het is gezellig druk om en rond het parkeerterrein. We zien wandelaars richting het bos wandelen, anderen naar het nabijgelegen terras van Herberg De Pas.
Het bosrijke gebied is zo te zien ook populair onder fietsers. Maar zodra we een breed zandpad inslaan dat langs natuurspeeltuin Oerrrr loopt, zijn we ineens de enigen. We wandelen vervolgens langs de bosrand en de akkers van de Haarler Enk. De bermen staan er prachtig bij met al die kleurrijke weideplanten. Af en toe duiken we even opzij om een verdwaalde e-biker te laten passeren.
De eerste wandelaars komen we pas tegen als we het bos ingaan en bij een schaapskooi uitkomen. Hoe is het toch mogelijk, dat het op zo’n mooie dag zo rustig is? We hadden overigens wat meer heuvels in het landschap verwacht, maar het bos kent nauwelijks hoogteverschillen. Dit verandert abrupt zodra we het bos uitlopen.
Afrikaanse savanne
We staan aan de rand van een heidelandschap met heuveltoppen van boven de 60 meter. Met open mond staan we naar de paarse tsunami te kijken. In de glooiende wereld voor ons zien we in de verte nog wandelaars lopen. Voor de rest is het alleen heide en enkele, individuele bomen. We wanen ons in het Tarangire National Park in Tanzania. De baobabs en olifanten denken we er maar even bij.
Dit deel van de Sallandse Heuvelrug waar we op uitkijken is de Haarlerberg. Daarnaast zien we ook de ruim 70 meter hoge Kleine Koningsbelt. De heuvels zijn net als de Utrechtse Heuvelrug ontstaan in de voorlaatste ijstijd. In de middeleeuwen was dit gebied begroeid met heide. Maar je had er ook zandverstuivingen, afkomstig uit de laatste ijstijd. Om verdere verstuiving tegen te gaan werd eind negentiende eeuw veel bebost. Gelukkig is sinds eind vorige eeuw de heide vanwege de cultuurhistorische waarde weer hersteld.
Het wandelpad voert ons kriskras over de heide. Na elke bocht lijkt de wereld er weer totaal anders uit te zien. We kunnen geen genoeg krijgen van dit betoverend landschap en blijven dan ook foto’s maken. Op een bankje midden op de heide gaan we even zitten. We drinken wat water en nemen het grote heidegebied extra in ons op. Eerder lazen we dat dit de laatste plek in Nederland is waar korhoenders voorkomen. Wij zien ze echter niet.
De Palthetoren
De route leidt de heuvel af richting de bosrand. Hier krijgen we ook de eerste rododendrons te zien waarover we gelezen hebben in de routebeschrijving. In de jaren 60 van de vorige eeuw had je bij de Sprengenberg een kwekerij van rododendrons. De kwekerij is verdwenen maar je kunt nog wel de tuin bezoeken. De route voert hier overigens niet langs. Even overwegen we daarom om van de route af te wijken. Maar omdat ook veel boslanen in dit gebied met rododendrons zijn beplant, lopen we alsnog door.
Vervolgens komen we uit bij een sappig groen weiland pal aan de heide. Aan het weiland zien we een schuur liggen waar iemand aan het klussen is. We vragen ons af waar de woning is. Even later zien we iets wits tussen de naaldbomen staan. We vermoeden dat dit Huis De Sprengenberg (alias de Palthetoren) is.
Dit kasteelachtig bouwwerk werd begin 20e eeuw gebouwd door de kersverse eigenaar van het landgoed: de heer Wulfften Palthe uit Almelo. Het diende als vakantiehuis en jachtslot. Het ruim 900 hectare grote landgoed inclusief de gebouwen is nu in het bezit van een stichting. De afstammelingen van de oorspronkelijke bewoners hebben het in beheer. Zou de klussenier van zo even ook een telg van de Walfften Palthe familie zijn?
Op jacht naar het perfecte plaatje
Helaas krijgen we de Palthetoren steeds niet goed in beeld. Het in deze contreien iconisch gebouw wordt volledig afgeschermd door honderden bomen. We proberen wat dichterbij te komen, maar de vele bordjes met “Verboden toegang” werken niet echt mee. In de hoop dat we spoedig het jachtslot alsnog vol in beeld krijgen, lopen we verder. Helaas echter voert de wandeling ons juist verder van de Palthetoren vandaan.
Een bijzonder fraai bospad aan de rand van de heide slingert op een gegeven moment naar rechts. Van hieruit loopt een volledig overwoekerd beukenlaantje rechtstreeks naar het jachtslot. Maar ook dit idyllische laantje is verboden toegang. Een informatiebord van Natuurmonumenten vertelt ons dat dit voor onze eigen veiligheid is. Sommige van de beuken staan namelijk op het punt van omvallen. Niet erg voor de natuur, zo stelt Natuurmonumenten. Maar wel voor wandelaars, als zij er op dat moment toevallig zijn.
Vrij snel daarna slaan we een breed zandpad in, parallel aan het beukenlaantje. Enkele honderden meters verder wordt eindelijk onze nieuwsgierigheid bevredigd. Het bos heeft plaatsgemaakt voor een groot heideveld. Aan de achterzijde van de heideheuvel zien we het fraaie, witte kasteeltje staan. Met de bloeiende heide op de voorgrond toont de Palthetoren zich op zijn mooist. We maken enkele foto’s en vervolgen snel daarna onze wandeling. Het is hier namelijk druk met fietsers en wandelaars. En iedereen lijkt vanaf exact hetzelfde punt dezelfde foto te willen maken.
Einde van de heidewandeling
Het laatste deel van de wandeling vinden we verrassend interessant en mooi. Het is de afwisseling van loofbos met akkers en heide die voor een fraai slotakkoord zorgt. Onder de indruk van dit prachtig stukje Nederland bereiken we de parkeerplaats. De wandeling zit er helaas alweer op.
Alle praktische informatie voor de bloeiende heidewandeling bij Haarle
Hier vind je alles om goed voorbereid aan de heidewandeling naar de Sprengenberg te beginnen:
Route-informatie voor de Trage Tocht bij Haarle
De wandeling is in totaal net iets meer dan acht kilometer lang. Op de wandelzoekpagina vind je een routebeschrijving en gps-bestand. De volledige route gaat over onverharde paden. Er bestaat overigens ook een iets langere route die een stukje Haarle meepakt. De wandeling door de bossen en over de heide is nagenoeg gelijk. De langere wandeling – landgoedwandeling Haarle – is gratis te downloaden op de wandelzoekpagina.
Bereikbaarheid en parkeren
De officiële start van de Trage Tocht is bij het parkeerterrein “De Sprengenberg”. Kom je liever met het OV, dan is de landgoedwandeling Haarle wellicht een betere optie. Deze wandeling start bij bushalte ’t Kruuspunt in Haarle.
Horeca aan de wandelroute bij Haarle
Los van enkele horecagelegenheden in Haarle zelf, heb je feitelijk maar één gelegenheid aan de route. Dit is bij Herberg De Pas, bij de informatieboerderij van Natuurmonumenten.
Wandelen met iemand anders
Wil je de wandeling bij Wageningen samen met iemand maken, maar weet je niet met wie? Word klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.
