Tussen Amsterdam en Den Haag ligt de gezellige studentenstad Leiden. In de eeuwenoude binnenstad laveer je heerlijk over de grachten en singels langs de vele bezienswaardigheden. Ben je benieuwd waaraan Leiden de bijnaam sleutelstad heeft te danken? Lees dan zeker verder en je vindt het antwoord. En wanneer je sleutelstad Leiden bezoekt, zijn dit volgens ons zeker hoogtepunten die je niet wilt overslaan.
Geschiedenis van sleutelstad Leiden
Leiden ontstond ooit als dijkdorp op een heuvel waar de Oude en de Nieuwe Rijn samenvloeien. De gunstig gelegen nederzetting kreeg in 1266 stadsrechten. Door de lakennijverheid ontwikkelde Leiden zich tot een van de grootste steden van het graafschap Holland.
In 1572 koos de stad de zijde van de anti-Spaanse opstand. De Spaanse landvoogd belegerde in 1574 de stad. Het beleg werd afgeslagen op 3 oktober van dat jaar. Het Leidens ontzet wordt jaarlijks nog uitbundig gevierd. Voor veel Leidenaren is dit het hoogtepunt van het jaar.
In 1575 kreeg de stad met de Universiteit Leiden de eerste universiteit van Nederland. In de 17e eeuw kwam de stad opnieuw tot grote bloei. Gedurende de Gouden Eeuw was Leiden op Amsterdam na de grootste stad van Nederland. Langs de vele grachten en singels zie je hier nog tal van voorbeelden van.
Hoogtepunten van sleutelstad Leiden
Het leuke van Leiden is dat de stad zo lekker overzichtelijk en compact is. Je kunt de binnenstad daarom heel goed lopend ontdekken. Alle bezienswaardigheden liggen niet ver van elkaar. Dit zijn de belangrijkste hoogtepunten van sleutelstad Leiden.
Leidse hofjes
Leiden heeft maar liefst 35 hofjes. Het zijn heerlijke rustpunten in een drukke binnenstad. De meeste kun je bezoeken. Als je de privacy van de bewoners maar respecteert. De mooiste hofjes zijn wat ons betreft het St. Annahofje en Hofje Meermansburg.
Burcht
Dit is een van de oudste nog bestaande burchten in ons land. Het ronde bouwwerk ligt op een heuvel in het midden van de stad, een “motte”. Eeuwen geleden maakte de Burcht deel uit van het “Mottekasteel”. Beklim zeker de trappen naar de rondgang op de Burcht. Je hebt er een prachtig uitzicht over het centrum.
Stadhuis
Het stadhuis van Leiden ligt tussen de Breestraat en de Vismarkt. Sta je op de Breestraat, dan zie je een prachtige renaissancegevel uit 1600. Aan de kant van de Vismarkt staat het vernieuwde deel. Dit deel is bijna een eeuw oud.
Pieterskerk
Deze kerk is gebouwd in 1121. Daarmee is het de oudste kerk van de stad. Sint-Pieter (Petrus) is de beschermheilige van Leiden. Volgens de bijbel geeft Jezus aan Petrus sleutels van het koninkrijk der hemelen. Daarom staan er twee sleutels in het stadswapen. Leiden dankt daaraan de bijnaam “sleutelstad”.
Rapenburg
Dit was vroeger de voornaamste gracht van de stad. Kijk vooral naar de rijk gedecoreerde gevels van de statige huizen. Tijdens hun studiejaren woonden prinses Beatrix (huisnr. 45) en koning Willem-Alexander (huisnr. 116) hier ook. De “balkonscène” in de film Soldaat van Oranje werd opgenomen op Rapenburg 56.
Morspoort
Vroeger kwam men Leiden binnen door acht stadspoorten. Hiervan bestaan er nog maar twee. Aan de oostkant van de binnenstad ligt de Zijlpoort. En aan de westkant ligt de fraaie Morspoort. Eerst stond hier een houten poort. Maar al vrij snel werd die vervangen door een stenen bouwwerk. Jarenlang deed de Morspoort dienst als stadsgevangenis.
Hortus Botanicus
Aan het einde van de 16e eeuw werd de Hortus Botanicus geopend. Het was de eerste botanische tuin van ons land. Carolus Clusius kweekte hier de eerste en grootste tulpencollectie van Europa. De grote botanische tuin is een rustpunt in de stad, heerlijk om hier doorheen te wandelen. In het tropische kassencomplex groeien veel bijzondere planten. Je kunt er onder andere de penisplant bewonderen.
Koornbrug
Deze brug is niet voor niets overdekt. Eeuwenlang verhandelde men hier koren. Door de overkapping bleef alles lekker droog. Onder het dak kon men het graan opslaan. Dankzij de gaten in het plafond was er voldoende ventilatie. Vooral ‘s avonds is de Koornbrug een fotogeniek plekje.
De Waag
Vlakbij de Koornbrug, aan de gezellige Aalmarkt, ligt de Waag. In 1657 werd het houten waaggebouw vervangen door een stenen gebouw. Dit rijksmonument heeft een prachtig reliëf boven de toegangspoort. Voor het gebouw ligt het Waaghoofd. Aan deze kade losten de schepen hun handelswaar. Tegenwoordig is het waaggebouw in gebruik als café/restaurant.
Leidse Schouwburg
Wij komen hier graag en regelmatig. Volgens ons is het een van de mooiste theaters van ons land. Lekker intiem met prachtige balkons. Het is gebouwd in 1705. Vanaf die tijd is het onafgebroken als schouwburg in gebruik. Daarmee is de Leidse Schouwburg het oudste theater van ons land.
Rembrandt van Rijn in Leiden
Een van de beroemdste schilders ter wereld werd in 1606 in Leiden geboren: Rembrandt van Rijn. Zijn geboortehuis aan de Weddesteeg staat er helaas niet meer. De Leidse periode was de eerste fase in zijn ontwikkeling tot toonaangevend kunstenaar. Op vele manieren kun je de periode van de jonge Rembrandt ervaren. Een aanrader is de Rembrandt route. Deze wandeling gaat langs bijzondere plekken van de schilder in de stad.
Bijzondere musea in in sleutelstad Leiden
De stad heeft diverse interessante musea. Ben je een echte museumliefhebber? Dit is het complete aanbod van musea in Leiden. Zelf vinden we deze musea de leukste van de stad:
Rijksmuseum Boerhaave
Het Rijksmuseum Boerhaave geeft een bijzondere kijk op de wereld van de wetenschap.
Leiden heeft namelijk al eeuwenlang een reputatie als belangrijk centrum van de (medische) wetenschap. In Rijksmuseum Boerhaave vind je een overzicht van de belangrijkste ontdekkingen in de laatste vijf eeuwen.
Wereldmuseum Leiden
Het Wereldmuseum Leiden (tot 2023 het Museum Volkenkunde genaamd) is een waar eldorado voor cultuurliefhebbers. Al sinds 1837 verzamelt het museum het cultureel erfgoed over de hele wereld. In het museum maak je een wereldreis langs vele historische kunstschatten uit alle continenten. Het museum huist in een fraai monumentaal gebouw. Vroeger was dit het academisch ziekenhuis.
Museum de Lakenhal
Alles over de geschiedenis en kunstnijverheid van de stad leer je in het Museum De Lakenhal. Collecties richten zich op de Gouden Eeuw, de ontwikkeling als universiteitsstad en de welvaart die de lakenhandel Leiden bracht. Ook is er aandacht voor het Beleg en Ontzet van Leiden.
Rijksmuseum van Oudheden
Het Rijksmuseum van Oudheden is het nationale archeologiemuseum van ons land. Geen enkel ander museum heeft zo’n uitgebreide collectie met Nederlandse archeologische voorwerpen. Maar ook de collecties over Egypte, Griekenland en het Romeinse Rijk zijn indrukwekkend.
Naturalis
De collectie van Naturalis is een van de vijf indrukwekkendste ter wereld op het gebied van biodiversiteit. Wie geïnteresseerd is in de natuur mag daarom het Naturalis niet overslaan. De prehistorie, de evolutie van de dinosaurussen, de verwoestende kracht van vulkanen, alles komt voorbij. En je staat oog in oog met een Tyrannosaurus Rex of een Mammoet.
Hoe sleutelstad Leiden ontdekken
De binnenstad van Leiden is klein en overzichtelijk. Dat betekent dat je wandelend de mooiste grachten, hofjes en andere bezienswaardigheden kunt bezoeken.
Thematische wandeling door sleutelstad Leiden
De VVV van Leiden heeft diverse prachtige stadswandelingen uitgezet. Alle belichten een bepaald thema van de stad. Als je nog meer wilt leren, kun je ook een stadswandeling met gids maken.
Rondvaart
Vanaf het water Leiden ontdekken geeft weer een totaal andere blik dan wandelend of fietsend. De binnenstad van Leiden heeft maar liefst 28 kilometer aan grachten en singels. Je kunt kriskras door de stad varen, of helemaal rondom het centrum. Meer informatie over Leiden vanaf het water ontdekken.
Praktische informatie als je sleutelstad Leiden bezoekt
Het centrum van Leiden is met de auto vanaf de A4 en A44 gemakkelijk en snel te bereiken. De binnenstad is autoluw, maar er zijn diverse parkeergarages rondom te vinden. De grootste parkeerplaats is aan de Haagweg. Het is een soort transferium. Er rijden gratis pendelbusjes naar het centrum. Ideaal dus.
Nog handiger is het om met de trein te komen. Treinstation Leiden Centraal ligt aan de rand van de binnenstad. Je loopt zo het centrum in. Zo reis je milieuvriendelijk en comfortabel naar sleutelstad Leiden.
Als je een boot hebt, is het nog leuker om varend naar Leiden te gaan. De kades zijn laag in Leiden en je vindt overal een aanlegplaats. Daarnaast zijn er twee passantenhavens in de stad. De een is voor dagtoeristen, bij de andere kun je overnachten. Meer informatie over varen naar en in Leiden.
Leiden barst van de gezellige restaurants en eetcafés. En bij mooi weer lonken de vele terrassen aan de grachten. Deze restaurants zijn favoriet in Leiden:
- The Bishop. Gevestigd in een prachtig historisch pand. De plek in Leiden voor “fine dining”.
- Fratelli. Een intiem Italiaans restaurant met een gastvrije eigenaar die je culinair verwent.
- Het Prentenkabinet. In een sfeervol en historisch pand met mooie tuin dineer je fantastisch.
Leiden is te mooi om in een dag alles te kunnen zien. Daarnaast is de omgeving van Leiden de moeite waard. Zo zijn de kust, Den Haag en de Kagerplassen erg dichtbij. Dit is het totale aanbod van hotels in Leiden. Maar als je bijzonder wilt overnachten, bevelen we deze hotels aan:
- Steenhof Suites. Dit prachtige boutique hotel heeft 14 sfeervolle suites in een middeleeuws herenhuis.
- ExLibris. Boutique hotel Ex Libris is gevestigd in twee rijks monumentale panden in de sfeervolle Kloksteeg.
- Fletcher Wellness Hotel Leiden. Gelegen naast het treinstation. je hebt een fenomenaal uitzicht op de stad en er is een schitterend wellness centrum.
