In de Bourgogne ligt de Morvan, een prachtig natuurgebied in een glooiend landschap met de mooiste vergezichten. De Charolais koeien grazen vredig in de weilanden. In de verte liggen slaperige dorpjes, waar de tijd stilgestaan lijkt te hebben. De ongerepte natuur nodigt uit tot fraaie wandelingen langs rivieren, watervallen, bossen en meren. Niet voor niets hebben veel Nederlanders in de Morvan een tweede huis, of wonen er zelfs permanent. Voor hen is leven in de Morvan genieten van de natuur en de rust. Maar naast het vele natuurschoon zijn er ook historische steden met tal van bezienswaardigheden. Daarom is de Morvan een ideale vakantiebestemming in Frankrijk.
Culturele hoogtepunten van de Morvan
We hebben al verschillende keren een aantal dagen in de Morvan doorgebracht en ons daarbij geen moment verveeld. Er is zoveel moois te zien en te doen, dat we nog lang niet uitgekeken zijn. We komen daarom zeker nog terug in dit rustige deel van Frankrijk. Dit zijn voor ons de belangrijkste culturele hoogtepunten van de Morvan:
Vézelay
In het noorden van de Morvan ligt de middeleeuwse stad Vézelay. Al eeuwenlang is de stad een belangrijk pelgrimsoord op de route naar Santiago de Compostela. Een bezoek aan de Basiliek Sainte-Madeleine is voor de pelgrims het hoogtepunt van de stop in Vézelay. Maar ook wij genoten volop van de schitterende kerk met een prachtige lichtinval. Daarnaast is het geweldig om door het gezellige centrum met de smalle straatjes, prachtige gebouwen en bijzondere winkels te lopen. Je waant je dan echt in de middeleeuwen. Ook het kleine museum Zervos mag je eigenlijk niet overslaan. Het museum heeft diverse werken van Pablo Picasso in bezit.
Wij hebben de stad en de basiliek verkend samen met een gids van het Maison du Visiteur. Ons bezoek aan Vézelay kreeg hierdoor nog meer betekenis. In onze uitgebreide blog over Vézelay lees je alles over die stad en de imposante basiliek. Want Vézelay was wat ons betreft een van de belangrijkste hoogtepunten van de Morvan.
Bibracte
Bibracte was ruim 2.000 jaar geleden een belangrijke handelsstad met naar schatting 12.000 inwoners. De Keltische stam Haedui dreef handel met het Keltische deel van Europa, maar ook met Grieken en Romeinen. Zelf waren de inwoners bedreven in metaalnijverheid. Bibracte werd tijdens de Gallische Oorlog overmeesterd door de Romeinen. Julius Caesar zou in de stad begonnen zijn met het schrijven van zijn beroemde verslag “Commentarii rerum in Gallia gestarum”, over het verloop van deze oorlog. Rond het begin van onze jaartelling verlieten de meeste inwoners Bibracte. Ze vestigden zich in het nabijgelegen Augustodunum, het huidige Autun.
Wij hebben een hele dag doorgebracht in Bibracte. Allereerst maakten we een wandeling rondom de opgegraven stad. Daarna hebben we met een gids de belangrijkste opgravingen in Bibracte bekeken. Tot slot hebben we een bezoek gebracht aan het museum. Een interessante dag, waarbij we veel hebben geleerd over het leven in deze stad, ruim 2.000 jaar geleden. Vandaar dat we nog een uitvoerige blog over Bibracte zullen schrijven.
Chateau de Bazoches
Boven het kleine plaatsje Bazoches torent het gelijknamige kasteel uit. Voor ons was dit kasteel een van de hoogtepunten van de Morvan. Dat heeft alles te maken met de bewoner ervan: Sébastien Le Prestre de Vauban. Hij was de meesterbouwer van verdedigingswerken in Frankrijk ten tijde van koning Lodewijk XIV. Onder andere de citadel van Besançon staat samen met nog 11 vestingwerken op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Als dank voor zijn verdiensten voor het land schonk koning Lodewijk XIV dit kasteel uit de 12e eeuw aan Vauban. We bezichtigen het kasteel en krijgen daarbij een inkijk in zijn leven en werk. De weelderig ingerichte vertrekken zijn stuk voor stuk prachtig om te zien. Natuurlijk besteedt het kasteel ook aandacht aan de vestingwerken die Vauban heeft ontworpen.
Vauban was een inwoner van de Morvan. Hij werd geboren in Saint-Léger-de-Fougeret. In de 19e eeuw kreeg het dorp de naam Saint-Léger-Vauban als eerbetoon aan de meesterbouwer. In het dorp is een klein museum, Maison Vauban. Het graf van Vauban is in de kerk van Bazoches. Zijn hart werd in 1808 in opdracht van Napoleon verplaatst naar het Hôtel des Invalides in Parijs. Dit is de laatste rustplaats voor veel belangrijke Franse militairen.
Het kasteel is het startpunt van een fraaie wandeling door de omgeving. Later schrijven we over deze mooie wandeling nog een uitvoerige blog.
Avallon
Wanneer je vanuit het noorden de Morvan binnenrijdt, is Avallon de eerste belangrijke plaats in de regio. En zeker de moeite waard om te bezoeken. Avallon heeft een lange en roerige geschiedenis. De Galliërs woonden er al voor het begin van onze jaartelling. Later was de stad vanwege zijn ligging aan de Via Agrippa belangrijk voor de Romeinen. In de vroege middeleeuwen werd de stad vele malen geplunderd, onder andere door de Vikingen. Toch biedt het historische centrum van Avallon een rijke schakering aan prachtige gebouwen. De oude stad is ommuurd en je kunt nog diverse bijzondere stadspoorten bewonderen. Zo is de poort Tour de l’Horloge erg mooi. Loop zeker door de hoofdstraat van het oude centrum en de charmante zijstraatjes. Je geniet van de leuke winkeltjes, cafés en restaurants.
Autun
In het zuidoosten van de Morvan ligt Autun. Dit is de allergrootste stad van de regio en om verschillende redenen een van de hoogtepunten van de Morvan. De stad Autun werd in de eerste eeuw v.Chr. gesticht door de Haedui, een Keltische stam. Het werd hun nieuwe hoofdstad nadat zij Bibracte hadden verlaten. De Romeinen veroverden de stad en doopten deze om tot Augustodunum. Om de macht van de Romeinen te laten zien, verrezen er in de stad diverse indrukwekkende gebouwen. Een aantal daarvan kunnen we nu nog steeds bezichtigen: twee stadspoorten, de vestingmuren, het theater en de bijzondere tempel van Janus.
Het middeleeuwse centrum rondom de kathedraal Saint-Lazare is heerlijk om doorheen te wandelen. De kathedraal dateert uit de 12e eeuw. De kerk bezit veel fraai Romaans beeldhouwwerk. De straten bij de kerk zijn sfeervol met prachtige gebouwen en vakwerkhuizen. Ook tref je er leuke winkels en uitstekende restaurants aan. Voor een uniek uitzicht op de stad ga je naar het Croix de la Libération. Vanaf dit punt heb je een fantastische blik op de kathedraal, het centrum en de Romeinse overblijfselen. We hebben in een uitgebreide blog alle bezienswaardigheden van Autun beschreven.
Natuurlijke hoogtepunten van de Morvan
De rust, ongereptheid en weidse uitzichten in het glooiende landschap zijn de natuurlijke hoogtepunten van de Morvan. Na iedere bocht is het panorama weer anders, maar onverminderd boeiend. Dat is de ultieme omgeving voor rustzoekers en wandelaars. Verwacht geen grote bergtoppen met grillige rotswanden. Het landschap is vriendelijk door de glooiingen en de vergezichten die je overal hebt. In de weiden grazen de Charolais koeien. Nieuwsgierig als ze zijn, komen ze al snel eens kijken wie er langs loopt.
De meren van de Morvan
In de Morvan vind je zes meren. Ze zijn allemaal door de mens aangelegd. De twee grootste zijn Lac de Pannecière en Lac de Settons. Ze liggen beide in het hart van de Morvan. De meren zijn populair bij watersporters, vissers, zwemmers, wandelaars en fietsers. De andere meren zijn kleiner en rustiger.
Waterval Le Saut de Gouloux
Niet ver van het dorp Gouloux ligt de waterval Le Saut de Gouloux verscholen in het bos. Vanaf een hoogte van 10 meter klettert het water naar beneden. Bij de waterval liggen ruïnes van twee molens. De plek werd vroeger als haventje gebruikt om boomstammen te transporteren naar Parijs. Want de Morvan leverde destijds brandhout voor de hoofdstad.
Uitzichtpunten
Overal kom je prachtige uitzichtpunten tegen in de Morvan. Als je een ritje over de verlaten boerenwegen maakt, zul je er veel tegenkomen. Wij vonden het uitzicht op de volgende plekken erg mooi:
- Vézelay. De stad ligt hoog op een heuvel. Als je achter de kerk naar het noordoosten loopt, kijk je uit over een uitgestrekt gebied.
- Mont Beuvray. Dit is de berg waarop de Kelten hun stad Bibracte stichtten. Vanaf de toppen heb je een fenomenaal uitzicht op de omgeving.
- Signal d’Uchon. Vlakbij het dorpje Uchon vind je deze rotsformaties met grote keien die een beetje doen denken aan onze hunebedden in Drenthe. Het is een perfecte plek om te genieten van het uitzicht.
- Dettey. In het rustige dorpje Dettey is bij het kerkje een mooi uitzichtpunt.
- Panorama du Calvaire bij de stad Chateau-Chinon. Op de plek waar vroeger een kasteel stond, heb je nu een fantastisch panorama over de Morvan. Chateau-Chinon is de hoofdstad van de Morvan. De stad zelf vonden we niet zo interessant.
- Croix de la Libération bij Autun. Vanaf deze plek heb je een geweldig uitzicht op de stad Autun en de wijde omgeving.
De berg Haut-Folin is met zo’n 900 meter de hoogste berg van de Morvan. Bezoek de top echter niet als je daar wilt genieten van het uitzicht. Het is een bosrijk gebied, waardoor je niet ver kunt kijken. De weg ernaartoe levert wel mooie panorama’s op.
Wandelen langs de hoogtepunten van de Morvan
Door de rust, de natuur en de ongereptheid is de regio een ideaal wandelgebied. Verwacht geen steile beklimmingen langs rotswanden. Wel glooiende wandelingen door bosrijke gebieden, over stille paden en langs weilanden met koeien en hagen. Daarbij passeer je kleine dorpjes waar de tijd lijkt stil te staan. Af en toe een klein klimmetje, maar over het algemeen is het relaxt wandelen in de Morvan. De prachtige vergezichten maken iedere tocht speciaal. Op de wandelingen die wij maakten in de Morvan, kwamen we nooit iemand anders tegen, behalve als we een dorpje inliepen.
Wanneer je de Morvan helemaal wilt verkennen, dan is de GR-13 ideaal. Deze gemarkeerde langeafstandswandeling doorkruist de regio van noord naar zuid. Daarmee ben je een aantal dagen onderweg. Deze route is dus perfect voor een wandelvakantie in de Morvan.
Rondom elke plaats in de Morvan kun je diverse wandelingen maken van verschillende lengtes en moeilijkheidsgraden. Op de website randomorvan.fr vind je een compleet overzicht. Je kunt met behulp van zoekfilters gemakkelijk een wandeling vinden die past bij jouw conditie. Als je een geschikte wandeling hebt gevonden, kun je een gpx-bestand voor navigatie downloaden.
Fietsen langs de hoogtepunten van de Morvan
De Morvan kent geen steile bergen. De glooiende heuvels zijn daarom ideaal voor de sportieve fietser of mountainbiker. Toch komt er af en toe een pittig klimmetje voor. Gelukkig duren die niet lang en boven gekomen merk je weer hoe mooi het panorama van de Morvan is.
Tussen de vele kleine dorpen liggen veel wegen. Er is daarom een groot netwerk van routes mogelijk. Op die wegen is gelukkig weinig verkeer. Dat maakt het fietsen wel zo ontspannen. Dat geldt natuurlijk ook als je een e-bike hebt. Iedere heuvel is dan voor jou een makkie. Houd er wel rekening mee dat je minder vaak dan in Nederland oplaadpunten tegenkomt.
Een mooie fietsroute met niet al te veel hoogtemeters is een ronde om het grote Lac de Pannecière. De route is in totaal iets meer dan 50 kilometer lang. Het hoogteverschil ligt net boven de 200 meter. Langs het meer geniet je van mooie uitzichten. Daarnaast heb je op diverse plekken de gelegenheid om te picknicken aan het water, of een verkoelende duik te nemen.
Wil je op de mountainbike de Morvan verkennen, dan liggen er ruim 2.000 kilometer aan bewegwijzerde routes op je te wachten. Zo kun je vanaf het fraaie uitzichtpunt Croix de la Libération enkele mountainbikeroutes kiezen die je naar Autun voeren. De routes variëren van makkelijk tot moeilijk.
Veelgestelde vragen over de Morvan
De Morvan is onderdeel van de regio Bourgogne-Franche-Comté. Het gebied bestaat uit vier departementen: Yonne, Nièvre, Côte-d’Or en Saône-et-Loire.
De Morvan is bij uitstek een regio om met de auto te bezoeken. De afstand van Utrecht naar Avallon, gelegen in het noorden van de Morvan, bedraagt 622 kilometer. De route gaat deels over tolwegen in Frankrijk.
Met de trein kan ook. Je kunt de TGV nemen naar Le Creusot. De treinreis duurt vanaf Amsterdam iets meer dan zes uur. Le Creusot ligt ten oosten van Autun, aan de zuidkant van de streek. Een andere optie is de TGV nemen naar Dijon. Vandaar reis je met de trein verder naar Luzy, in het zuiden van de Morvan. Het is wel handig om een huurauto te nemen om de Morvan verder te verkennen.
De Morvan noemt men wel de “groene long van de Bourgogne”. Het is een prachtig natuurgebied met glooiende heuvels, weidegebieden met de Charolais runderen, uitgestrekte bossen, meren en schilderachtige dorpjes. Omdat de Morvan vooral een agrarisch gebied is, komt er geen industrie voor. Daarom heb je in de Morvan een schone lucht. Ook de avonden zijn prachtig met de vele sterren aan de hemel. Want lichtvervuiling is in de Morvan nauwelijks aanwezig.
De actieve vakantieganger kan in de Morvan uitstekend wandelen of fietsen. In de diverse meren zijn vele watersporten mogelijk. Paardenliefhebbers kunnen de Morvan zelfs te paard verkennen. De natuurliefhebber die rust zoekt, kan in de Morvan zijn hart ophalen. Tot slot zijn er leuke dorpen en historische steden. Je zult je dus niet vervelen in de Morvan.
Naast het vele natuurschoon biedt de Morvan ook voor de cultuurliefhebber geweldige mogelijkheden. Zo is de middeleeuwse stad Vézelay met de prachtige basiliek een plaats die je niet mag overslaan. Op de Mont Beuvray vind je de opgravingen van de stad Bibracte. In de Keltische tijd was dit een belangrijke handelsstad. Een unieke plek om te bezoeken, mede door het fraaie museum. Aan de rand van de Morvan ligt Autun. Deze stad heeft diverse overblijfselen uit de Romeinse tijd. Daarnaast is het middeleeuwse centrum van een ongekende schoonheid. Maar vooral is de Morvan een streek om te genieten van de fraaie vergezichten in de natuur.
Elk plaatsje in de Morvan, hoe klein dan ook, beschikt wel over een restaurant. Zelfs in Uchon, met zo’n 100 inwoners, vind je een eetgelegenheid. De lunch is voor de Fransen een belangrijke maaltijd. Tegen enen stromen de restaurants vol met lokale bezoekers. Zij doen zich tegoed aan heerlijke gerechten, vergezeld van een goed glas wijn.
- Wij dineerden voortreffelijk in het restaurant van hotel SY La Terrasse in Vézelay. uitstekende gerechten, heerlijke wijn en een persoonlijke bediening maakten de avond tot een feest. Reserveren is verstandig, want het zit bijna altijd helemaal vol.
- In het dorpje Semelay hadden we een uitstekende lunch op het terras van Le Clos de la Bussiere. Het vriendelijke echtpaar schotelde ons heerlijke gerechten voor. De huiswijn was van uitstekende kwaliteit.
- Een bijzondere lunchervaring krijg je in het restaurant Le Chaudron bij het museum van Bibracte. Het is eten wat de pot schaft. De gerechten zijn gebaseerd op de maaltijden van de Galliërs. Servies en bestek is ook afgeleid uit die tijd.
- In Autun is La Trattoria een aanrader. Lekker Italiaans eten voor een goede prijs. De vriendelijke bediening doet er alles aan om het je naar de zin te maken.
- In Autun is ook Le Cathédral een goede keus. Een mooie plek naast de kerk, verfijnde lokale gerechten, vriendelijke bediening en een gezellige ambiance.
Als je liefhebber bent van de boeken van Tolkien, hoor je eigenlijk te overnachten in een hobbithuis. De camping Village Fantastique du Domaine de la Pierre Ronde biedt die unieke mogelijkheid.
In de regio vind je diverse gites. En daarbij heb je zeker de kans om terecht te komen bij een Nederlandse eigenaar, die verliefd geworden is op de Morvan vanwege de rust en de natuur. Zoals Haute Dône, een gîte voor vier personen in een fraai huis midden in de natuur.
Als je wilt verblijven in Vézelay is hotel Sy La Terrasse absoluut de beste keuze. Op het plein bij de Basiliek heb je vanuit de kamer een geweldig uitzicht op de kerk. De kamer is uitstekend.
Andere mogelijkheden in Vézelay
Autun is een ideale uitvalsbasis als je de genoegens van een gezellige stad wilt combineren met de natuur in de nabije omgeving. Dit zijn goede keuzes in Autun:
De Morvan is een prachtig natuurgebied. Dan wil je toch ook te midden van de natuur verblijven? Dit zijn de mooiste natuurhuisjes in de Morvan.
Als je van kamperen houdt, dan heeft het natuurgebied diverse mogelijkheden. Het verkeersbureau van Bourgogne heeft de vijf beste campings in de Morvan al voor je geselecteerd.
Dit is het totale aanbod aan accommodaties in de Morvan.
