Enkele jaren geleden waren we voor een familieweekend in het gezellige Oisterwijk. We hadden toen niet de kans om de prachtige bossen en vennen te ontdekken. We hoorden zoveel enthousiaste verhalen over dit gebied dat we zeker een keer terug moesten komen. De start van ons zonnige Pinksterweekend in Noord-Brabant begon daarom hier. Een heerlijke fietstocht door de bossen, langs de vennen en het aangrenzende natuurgebied de Kampina. Wat is het hier mooi! Dit gebied hoor je als natuurliefhebber bezocht te hebben. We nemen je mee naar de hoogtepunten van onze fietstocht.
De prachtige vennen
In de bossen rondom Oisterwijk liggen meer dan 80 vennen. De meeste hebben een naam, maar er zijn ook nog diverse naamloze meertjes. En die namen zijn bijzonder. Zo kun je een bezoek brengen aan de Allemansven, de Wolfsputven, de Kleine en Grote Aderven, het Diaconieven en de Brouwkuip, om er maar eens een paar te noemen.
Maar die vennen waren er bijna niet meer geweest. Iets meer dan 100 jaar geleden wilde een projectontwikkelaar het hele bos inclusief de vennen gebruiken om er een groot villapark te bouwen. Gelukkig kocht Natuurmonumenten het gebied en is dit stukje natuur bewaard gebleven. Aan de rand van de Van Esschenven staat de Van Tienhovenbank. Hij was als bestuurslid van Natuurmonumenten een grote voorvechter voor het behoud van deze prachtige natuur. Zittend op de bank waren we hem hier enorm dankbaar voor, wat een mooie plek om even te relaxen!
Ieder ven ziet er schitterend uit. Zeker bij het mooie weer dat wij hadden bij onze fietstocht. De bomen op de kleine eilandjes weerspiegelden in het rimpelloze water. De grillige oevers met bijzondere varens en andere zeldzame planten maken het een werkelijk schilderachtig uitzicht. Sommige vennen, vooral de Wolfsputven, liggen vol met bloeiende waterlelies. Wat een schoonheid.
Rondom de vennen liggen vaak wandelpaden. Als je tijd hebt en echt wilt genieten van de vennen, zet je fiets dan even aan de kant. Met een rondwandeling langs de vennen zie je pas echt hoe mooi de natuur is. Als je goed kijkt, kun je bijzondere plantensoorten ontdekken op je wandeling.
Op de website van Natuurmonumenten vind je nog meer informatie over de Oisterwijkse bossen en vennen.
Het gezellige Oisterwijk
Aan de rand van het natuurgebied ligt het gezellige Oisterwijk. De lokale VVV noemt de plaats trots de “parel in ’t groen”. Wij kunnen ons daarbij van alles voorstellen. Ondanks dat we Oisterwijk aandeden vlak voor de versoepelingen van de coronamaatregelen, was het er gezellig. Kun je nagaan als de vele terrassen rond het Lindeplein open zijn.
Het is leuk om even van de fiets te stappen en het centrum te verkennen. De muziekkapel, de eeuwenoude linde achter het prachtige stadhuis, het “trouwlaantje” en het oudste huis van de stad zijn allemaal dichtbij elkaar te vinden.
Kasteel Nemerlaer
In de 14e eeuw had ridder Geerlinck van den Bossche een fraai kasteel genaamd Nemerlaer. De naam komt van de beek de Nemer die door het landgoed stroomt. De laer was een open plek in het bos. De macht van een kasteelheer werd afgeleid van de lengte van de oprijlaan. Wat dat betreft had deze eigenaar zijn zaakjes wel voor elkaar. De lange prachtige klinkerweg met dubbele rijen eiken zorgt voor een fraaie toegang tot het kasteel. Hierover reden de rijtuigen van en naar het kasteel. Langs de oprijlaan liggen smalle paden. Die waren bestemd voor de leveranciers en de personeelsleden naar het kasteel. Verschil moet er zijn!
Midden van de 19e eeuw kocht de eerste Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant het landgoed. Hij liet zijn zoon wonen in het kasteel. Deze was een echte “bon vivant”. Toen hij ook nog begon te scharrelen met zijn huishoudster, raakte hij gebrouilleerd met de familie. Als vergelding liet hij in zijn testament bepalen dat het kasteel na zijn dood jarenlang leeg moest staan. Zijn neef zou het landgoed pas erven als hij 80 werd. Toen dat moment was aangebroken, was het kasteel en het hele landgoed sterk verwaarloosd. De familie verkocht het voor een schijntje aan het Brabants Landschap. Die heeft het landgoed weer in oude glorie hersteld.
Het Brabantse boerenland
Onze route voerde ook door het Brabantse boerenland. Kleine weggetjes langs beekjes en weilanden lieten ons een even zo mooie kant van de provincie zien. Veel boeren hebben naast hun boerenbedrijf een minicamping gemaakt. Zo vlak voor Pinksteren stonden er al aardig wat campers en caravans op de verschillende terreinen.
Een andere boer had voor een andere bijverdienste gezorgd. In een wei stond een hele kudde waterbuffels. We kenden ze vooral van het harde werken op de rijstvelden in Azië. Maar hier genoten ze van het sappige gras of ze rolden zich eens lekker in een verkoelende poel.
De eigenaren van deze boerderij hebben een aantal jaren geleden het roer omgegooid. De melkkoeien gingen eruit en waterbuffels kwamen ervoor terug. In hun boerderijwinkel verkopen ze allerlei spullen die van de buffelmelk worden gemaakt. Natuurlijk kun je er buffelmozzarella kopen, maar ook buffelijs. Op de website van waterbuffelboerderij d’n buff vind je meer informatie.
Natuurgebied de Kampina
De kers op de taart was voor ons het prachtige heidegebied de Kampina. Zo’n 600 jaar geleden was dit een groot zandverstuivingsgebied, omdat men alle bomen had gebruikt als brandstof. Gelukkig is zand een goede voedingsbodem voor heide. Dus langzaamaan groeide het gebied hiermee vol. Voor boeren was dit de plek om hun schapen te laten grazen.
Maar het is niet alleen heidegebied wat je hier vindt. Voor de afwisseling zorgen de loofbossen en graslanden. En ook hier is het gebied “bezaaid” met diverse schitterende vennen. De meeste zijn ontstaan in de laatste ijstijd. Maar ook de mens heeft voor een aantal vennen gezorgd in de Kampina. Door het turfsteken ontstonden diepe geulen die volliepen met grondwater. Deze vennen noemt men de “huisvennen”.
Door het gevarieerde landschap dat is ontstaan, is de Kampina een goed leefgebied voor veel dieren. Je kunt hier roofvogels en reeën spotten. Maar ook de zeldzame boomkikker. Deze leeft in het gebladerte van de bomen dichtbij water. Sinds een aantal jaren komt de das hier weer voor. Het is lastig om hem te zien, maar wellicht ontdek je wel een dassenburcht.
De tocht zat er voor ons op. We hebben 35 kilometer lang genoten van schitterende natuur. Wij hebben weer eens ontdekt wat voor mooie landschappen we in eigen land kunnen vinden. Wat ons betreft zijn de Oisterwijkse bossen en vennen en het aangrenzende de Kampina een echte aanrader voor de liefhebber van natuur.
Wil je meer weten over de Kampina, kijk dan eens op de website van Natuurmonumenten.
Oisterwijkse vennen en bossen en de Kampina: praktische informatie
- Onze fietsroute was samengesteld met behulp van het fietsknooppuntennetwerk. De totale lengte van de route was 35 kilometer lang. Dit is een beschrijving van de route door de Oisterwijkse bossen en de Kampina.
- Je kunt de route natuurlijk op ieder gewenst knooppunt starten. Wij deden dit bij Gasterij Den Heijkant. Hier konden we onze auto gemakkelijk parkeren en zaten we direct op de route.
- Deze fietstocht gaat over rustige wegen en fietspaden door het bos. Een enkel pad is onverhard, maar dat duurt nooit lang. Enkele fietspaden in de bossen zijn wel relatief smal. Om elkaar coronaproof te passeren, moesten we soms even uitwijken of afstappen.
- Dit is maar een van de vele prachtige fietstochten die je hier kunt maken. Op de website van de VVV van Oisterwijk vind je nog veel meer fietstochten rondom Oisterwijk.
- Wil je liever wandelen dan fietsen? Dat kan natuurlijk ook. Deze website geeft je keus uit diverse wandelingen rondom Oisterwijk. Ze variëren in lengte tussen 4 en 17 kilometer.
- Voor een lekkere stop tijdens je fietstocht hoef je niet ver te zoeken. Op de meest mooie plekken in de natuur kom je een gezellig restaurant tegen met een prachtig terras.
- Wil je overnachten in de buurt? Er zijn veel gezellige hotels in Oisterwijk. Wij verbleven een aantal jaar geleden in hotel De Rosep, prachtig gelegen in de natuur. Het hotel heeft uitstekende kamers en een lekker wellnesscentrum.
- Omdat we zelf de dag erna de Loonse en Drunense duinen wilden verkennen, hadden wij een B&B in Loon op Zand geboekt. Dit is ongeveer 20 minuten rijden van Oisterwijk. Wij verbleven in het heerlijke De Brabantse Baron. Een geweldige ruimte met een fantastisch terras waarop we een uitgebreid en smaakvol ontbijt kregen, viel ons ten deel. Helemaal top!