Het rotsachtige eiland Mont Saint-Michel is misschien wel een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Frankrijk. De gelijknamige baai leeft op het ritme van eb en vloed. Het getijdenverschil is maar liefst 14 meter. Wanneer de zee opkomt, ontstaat door drie rivieren die met tegengestelde stromingen op zee uitkomen, ook nog een vloedgolf. Dit is de zogenaamde “mascaret”, een golf met een hoogte van ongeveer 50 centimeter. Dit verschijnsel trekt altijd veel bekijks. Maar de meeste toeristen komen voor een bezoek aan Mont Saint-Michel zelf. Jaarlijks komen er meer dan 3,5 miljoen bezoekers uit de hele wereld op af. Zij schuifelen, net als wij enkele jaren geleden, door de nauwe straatjes op weg naar de statige abdij. Maar onlangs brachten we de nacht op het iconische en toen heerlijk rustige eiland door. Daarnaast maakten we de mascaret mee die door de storm zich extra liet gelden. Hoog tijd daarom voor een update van deze blog.
Geschiedenis van Mont Saint-Michel
Mont Saint-Michel is strategisch gelegen in de baai op de grens van Normandië en Bretagne. Toch heeft het geen militaire functie gehad. Al in de 8e eeuw was hier een kleine bidplaats. Volgens de legende zou Aartsengel Michaël verschenen zijn aan een priester, die visioenen kreeg over een kerk op de rots. Geleidelijk ontwikkelde de plaats tot een benedictijner klooster dat in de 12e en 13e eeuw zeer in trek was bij bedevaartgangers uit de wijde omtrek. In de middeleeuwen werd Mont Saint-Michel een vooraanstaand centrum van de wetenschap. Na de Franse Revolutie werd de abdij een gevangenis. Sinds 1979 is het eiland UNESCO-werelderfgoed.
Vanaf 2000 is er hard gewerkt om de verzanding van de baai van Mont Saint-Michel tegen te gaan. Niet ingrijpen zou betekenen dat het eiland in 2040 volledig zou zijn omgeven door het vasteland. Door het uitbaggeren en het afbreken van de dijk tussen het eiland en het vasteland, ontstond er weer voldoende getijdenwerking. Nu is Mont Saint-Michel te bereiken via een nieuw aangelegde brug.
Bezienswaardigheden van Mont Saint-Michel
Een rondwandeling op het eiland is vooral genieten van de nauwe straatjes, omgeven door prachtige, historische gebouwen. Je kunt op Mont Saint-Michel daarnaast enkele kleine musea bezoeken. Vanaf diverse punten heb je een fantastisch uitzicht op de baai en het vasteland. Bij eb zie je vele wadlopers de oversteek maken naar Mont Saint-Michel. Maar deze hoogtepunten mag je zeker niet missen:
Abdij van Mont Saint-Michel
Het absolute hoogtepunt is de abdij die hoog boven het eiland uittorent. Alleen al de beklimming van de smalle, geplaveide straatjes naar de ingang van de abdij is een belevenis op zich.
Door de eeuwen heen zorgden hoge muren om de kerk dat dit een onneembare vesting was. Vroeger verbleven hier vele Benedictijnse monniken. Nu woont er nog een klein gezelschap van ongeveer 30 monniken in de abdij. De abdij kent drie niveaus. De monniken woonden in het hoogste niveau, de abt ontving zijn belangrijke gasten in het middelste niveau en soldaten en bedevaartgangers verbleven in het onderste niveau.
De kerk heeft een heel fraai interieur met een bijzonder mooi schip. Je ziet enorme steunpilaren in de crypten. Deze dienden als fundering voor het gebouw. Daarnaast zijn de kloostergangen, de ridderzaal en de eetzaal van de monniken de moeite waard. Een bezoek aan de abdij is nog interessanter als je gebruik maakt van de audiotour. Je krijgt meer uitleg en de verhalen prikkelen je fantasie over de tijd dat de monniken hier leefden en werkten. Geniet daarnaast van de fantastische uitzichten die je op diverse punten over de baai hebt.
De Grande Rue
Het is een wat overdreven benaming voor een smal straatje, waar je overdag in het hoogseizoen over de hoofden van de toeristen kunt lopen. Vroeger trokken hier drommen bedevaartgangers door de straat. De historische, Anton Pieck-achtige gebouwen aan weerszijden van de straat zijn nu vooral in gebruik als restaurant, hotel of souvenirwinkel. De uitzichten vanaf de straat op de oceaan zijn waar je ook bent schitterend. De weg eindigt bij de abdijpoort.
Eglise Saint-Pierre
Als je omhoog loopt naar de abdij via de Grande Rue passeer je de parochiekerk Eglise Saint-Pierre. Het is zeker de moeite waard om hier naar binnen te gaan. In dit kleine kerkje vind je een beeld van de aartsengel Michaël. In een harnas vertrapt hij de draak die Satan voorstelt. Aartsengel Michaël was vooral belangrijk voor het verdrijven van de duivel uit de mensen. De kerk is uit de 11e eeuw. Het is een klein maar mooi kerkje met een kerkhof. Bijkomend voordeel: het is er heerlijk rustig en vooral ‘s avonds bijzonder feeëriek.
Wadlopen rond Mont Saint-Michel
Als je eerder op de Wadden aan wadlopen hebt gedaan, weet je hoe bijzonder deze unieke activiteit is. Ook bij Mont Saint-Michel kun je wadlopen en ook hier is het heel bijzonder. Je ontdekt het UNESCO-werelderfgoedgebied er namelijk vanuit een totaal ander perspectief. Zo zie je de imposante abdij in al zijn glorie oprijzen uit het midden van de zee. Dit zorgt voor een onvergetelijke ervaring! Daarnaast biedt wadlopen bij Mont Saint-Michel de mogelijkheid om de rijke biodiversiteit van de kustlijn te ontdekken. Denk aan verschillende soorten vogels, schelpdieren en andere zeedieren.
Het wadlopen bij Mont Saint-Michel is geschikt voor zowel beginners als ervaren wandelaars. Er zijn diverse routes van verschillende moeilijkheidsniveaus, afhankelijk van je fysieke mogelijkheden en interesses. Je start vervolgens aan de voet van Le Mont-Saint-Michel. Hier betreedt je onder begeleiding van een ervaren gids de zeebodem. Net als bij wadlopen op de Waddenzee is die gids van levensbelang. Dit omdat het getij snel kan veranderen waardoor het wad levensgevaarlijk wordt als je niet op de juiste plekken loopt. Daarnaast wordt je wandeling veel interessanter met een gids. Je krijgt dan namelijk ook uitleg over de unieke flora en fauna van het gebied. Uitgebreide informatie vind je op de Nederlandstalige website van Normandië Toerisme.
Omelette de la mère Poulard
Het gastronomische embleem van Mont Saint-Michel is een luchtige omelet die al eeuwenlang wordt bereid. Het heerlijk klassiek gerecht is vernoemd naar Annette Poulard, beter bekend als “la mère Poulard”. In de 19e eeuw runde het echtpaar Poulard een herberg aan de voet van de berg. Vanwege de getijden was het onmogelijk om te voorspellen wanneer en hoeveel reizigers zouden arriveren. Om de gasten toch direct wat eten te kunnen voorschotelen, verzon Annette Poulard een snel te maken voorgerecht: een bijzonder luchtige maar smaakvolle omelet.
De “omelette de la mère Poulard” werd het bekendste gerecht van de herberg. Dat kwam niet alleen door de smaak. Met name de unieke bereidingswijze was (en is!) een ware attractie voor de gasten. Het is nog altijd een populaire lekkernij in het Hotel-Restaurant La Mère Poulard. Het gerecht heeft zelfs zijn weg gevonden naar andere restaurants op Mont Saint-Michel en daarbuiten. Toch is onze tip om de omelet te bestellen bij het restaurant waar het zijn oorsprong heeft. Je betaalt weliswaar de hoofdprijs maar de culinaire ervaring is onvergetelijk. Vergeet niet om dan meteen een kijkje te nemen in de open keuken terwijl de omelet voor je bereid wordt!
Bezoek aan Mont Saint-Michel: praktische informatie
Mont Saint-Michel ligt op de grens van Normandië en Bretagne en is makkelijkst per auto of camper te bereiken. Vanaf de snelweg A84 is het nog ongeveer 20 kilometer rijden. Op de snelweg is de afslag naar Mont Saint-Michel duidelijk aangegeven. Wanneer je met de trein reist, is het dichtstbijzijnde treinstation Pontorson. Vanaf hier kun je een shuttlebus nemen die je naar Mont Saint-Michel brengt.
Daarnaast zijn er twee langeafstandsfietsroutes die naar het eiland leiden: de Véloscénie vanuit Parijs en de Vélomaritime vanuit Duinkerken. Wij zelf hebben onlangs een deel van de Vélomaritime naar Mont Saint-Michel gefietst. Spoedig verschijnt op deze reissite een blog over ons fietsavontuur.
Kom je met de auto dan kun je deze kwijt op een van de 4000 betaalde parkeerplaatsen. Je vindt de parkeerterreinen aan wal op 2,5 kilometer afstand van het eiland. Een parkeerticket kost € 9 in het laagseizoen en € 14 in het hoogseizoen. Voor dit bedrag mag je een dag parkeren.
Vanuit de parkeerplaatsen kan je op drie manieren naar Mont Saint-Michel gaan: lopend (circa 35 minuten), met een gratis pendelbus (10 minuten) of met een door paarden voortgetrokken kar, een zogenaamde Maringote (20-25 minuten). Hiervoor moet je wel betalen.
In het laagseizoen (van 1 oktober tot 30 april) mag je 24 uur per dag op en neer fietsen naar het eiland. Vanwege de grote aantallen voetgangers mag dit in het hoofdseizoen alleen tot 10.00u ‘s ochtends of na 18.00u. Je mag nergens je fiets parkeren. Wil je het eiland echt bezoeken of er overnachten, parkeer dan je fiets in de stalling bij de parkeerplaats.
Mont Saint-Michel is altijd geopend voor een bezoek. Maar houd er rekening mee dat de abdij wel specifieke openingstijden kent:
- Laagseizoen (januari-april en september-december): vanaf 9:30 tot 18:00 uur
- Hoogseizoen (mei-augustus): vanaf 9:00 tot 19:00 uur
- De abdij is gesloten op 1 januari, 1 mei en 25 december
Tot 1 uur voor sluitingstijd is toegang mogelijk tot de abdij. Voor een bezoek aan de abdij is een toegangskaart verplicht (€ 10). Een audioguide kost € 3. Op drukke dagen is er een lange rij voor de ingang. Om die te vermijden kun je vooraf online een kaartje bestellen tegen hetzelfde tarief.
Het is zeker de moeite waard om de Abdij zo vroeg of zo laat mogelijk op de dag te bezoeken, voordat de grote toeristenstroom op gang komt. Meer informatie vind je op de Engelstalige website van de abdij van Mont Saint-Michel.
Struinend door het doolhof van smalle straatjes en steegjes vind je talloze restaurants en cafés waar je kunt genieten van traditionele Normandische gerechten. Probeer zeker de beroemde “Omelette de la mère Poulard”, het gastronomisch embleem van het eiland. Alhoewel meerdere restaurants dit eeuwenoude gerecht serveren, is onze tip om dit te doen bij het restaurant waar het ooit begon: Hotel-Restaurant La Mère Poulard. Zeker niet goedkoop, maar de culinaire ervaring is onvergetelijk. Overigens kun je bij dit authentieke 19e eeuwse restaurant ook terecht voor andere heerlijke gerechten.
Veel restaurants kwamen bij ons over als “tourist trap”: een restaurant waar je portemonnee meer aandacht krijgt dan gastvrijheid en kwaliteit van het eten. In een bijzonder populaire toeristische trekpleister als de Mont Saint-Michel ontkom je daar feitelijk niet aan. Restaurants die daarentegen een goede naam hebben zijn La Sirene en het restaurant van Hotel Du Guesclin.
Op het eiland zijn diverse hotels. Maar realiseer je wel dat de tarieven hoger zijn dan aan wal. Dit geldt uiteraard vooral voor het hoogseizoen. Zo kost een hotelovernachting in augustus al gauw € 180 euro per nacht. Als je laat boekt ben je (dik) meer dan € 200 kwijt. Maar in het laagseizoen kun je er vaak al onder de € 160 terecht. Dit blijft natuurlijk een hoog bedrag, vooral in vergelijking met hotels aan wal of nog verder het binnenland in. Maar de beleving is ongekend! ‘s Avonds kun je namelijk optimaal genieten van de rust tijdens je wandeling door de idyllische straatjes. En ook de unieke fotolocaties en fantastische uitzichten heb je dan voor je zelf.
Nog een tip voor als je op het eiland wil verblijven: neem slechts een rugzak mee als bagage. Met een (zware) trektrolley over de klinkerstraatjes of traptreden naar je hotel lopen is namelijk verre van comfortabel.
Natuurlijk kun je ook gewoon een goedkoper hotel boeken aan de kust. Bezoek het eiland dan aan het einde van de middag en ga zo laat mogelijk terug naar de wal. De gratis shuttlebussen rijden tussen 7.00u ‘s ochtends en middernacht. Bij de parkeerplaatsen zijn in de zogenaamde “hotelzone” diverse hotels in verschillende prijscategorieën. Hier vind je daarnaast een supermarkt waar je wat snacks en dranken kunt kopen voor een bezoek aan Mont Saint-Michel. Bij de diverse winkeltjes op het eiland zijn de prijzen namelijk beduidend hoger.
