Het Naardermeer bestaat uit enkele grote en kleinere meren, verbonden door vaarten en smalle sloten. Eromheen liggen moerasbossen en weilanden met ondiepe plassen. Voor de liefhebbers is het “rondje Naardermeer”, van ruim 19 kilometer, een echte aanrader. Maar wanneer je geen zin mocht hebben in die volledige tocht, kun je ook de diverse interessante plekken rondom het Naardermeer bezoeken, wandelend of per fluisterboot.
Historie Naardermeer
Het Naardermeer is het eerste beschermde natuurgebied van Nederland. Begin 1900 wilde Amsterdam het meer gebruiken als dumpplaats voor het huisvuil van de stad. Jac. P. Thijsse, leraar en veldbioloog, is de redder van dit unieke stukje natuur. Hij richtte in 1905 Natuurmonumenten op en de eerste aankoop was het Naardermeer. Daarmee bleef het gebied de vuilstort bespaard en kon de natuur zich hier verder ontwikkelen.
Meer recent is de natuur rondom het Naardermeer bedreigd door de aanleg van een verbinding tussen de snelwegen A6 en A9. Natuurmonumenten heeft een uitgebreide publiciteitscampagne opgezet om het Naardermeer te behouden. Uiteindelijk heeft het plan van een tunnel onder het Naardermeer het niet gehaald. Zo was Natuurmonumenten voor de tweede keer erin geslaagd het natuurgebied te behouden.
Natuur rondom Naardermeer
Voor vogelliefhebbers is het Naardermeer een paradijs. Er broeden meer dan 75 soorten in het gebied. De purperreiger, zilverreiger, ijsvogel, snor en baardmannetje zijn bijzonder om te spotten. Maar je ziet altijd zeker de aalscholvers, buizerds, biddend in de lucht om hun prooi te ontdekken, ganzen en diverse soorten eenden.
Nu er nog maar een rietsnijder actief is bij het Naardermeer, overwoekert het bos een groot deel van het vroegere rietland. Een deel van dat bos ontwikkelt zich richting hoogveen. Dat is heel uniek in Europa. Het bos is een soort oerbos. Er liggen geen paden en het bos wordt nooit bijgehouden.
Het Naardermeer is ook de eerste plek in Nederland waar de Galloway runderen zijn uitgezet, in de 80-er jaren van vorige eeuw. Ze leven in een kudde en je komt ze onderweg wellicht tegen. Schenk ze geen aandacht en passeer ze waar mogelijk met enige afstand. Dan gebeurt er niets en blijven de galloway runderen lekker grazen of herkauwen.
Vlinders kom je in het voorjaar en in de zomer veel tegen rondom de zogenaamde “hooilanden”. In de bossen leeft ook tal van ander wild, maar dat zul je niet snel te zien krijgen. Wel is de kans aanwezig dat je een ringslag treft. Vogels zie je in overvloed.
Bijzondere plekken
Rondom het Naardermeer vind je diverse bijzondere plekken of gebouwen. We noemen er enkele.
- Boerderij de Rietgors. Dit is één van de oudste boerderijen van het Naardermeer.
- De eendenkooi. Het huisje Kooilust was vroeger de woning van de kooiker die met het vangen van eenden in de eendenkooi zijn brood verdiende. De kooi ligt een paar honderd meter.
- Boerderij Pieterse. Rond 1600 had de eigenaar hier een “bleeckerij”. Rond de boerderij bleekte de eigenaar wasgoed van klanten, door het uit te spreiden op het gras in de zon.
- De “Machine”. Hier stonden twee enorme machines, met als doel een groot deel van het Naardermeer droog te leggen. Omdat het te duur was en de machines dag en nacht moesten draaien, is het project stopgezet. Nu woont de oude mevrouw Annie Mostert al jarenlang hier. Zij schenkt met alle plezier een kopje koffie in voor je. (zie ook onder “eten en drinken”).
- De Muggenbult. Dit is een fraai uitkijkpunt op het Naardermeer. Je kunt dit vanaf gasterij Stadzigt gemakkelijk bereiken via een aangegeven route.
- Vogelobservatiehutten. Rondom het meer zijn diverse observatiehutten en kijkschermen om de grote verscheidenheid aan vogels te kunnen spotten. De diverse plekken zijn altijd goed aangegeven.
Wandeling rondom het Naardermeer
In alle jaargetijden is het een feest om het rondje Naardermeer te lopen. De natuur toont zich iedere keer weer op haar mooist. In de winter loop je de kans om schaatsers te zien, want als het ijs sterk genoeg is, is dit een favoriete plek voor de schaatsers. In het voorjaar ontwikkelt het blad zich aan de bomen en is alles fris groen. De vogels beginnen met broeden. Het broedseizoen loopt door tot juli. Dus ook in de zomer is het nog genieten van vogels die voedsel gaan brengen naar hun kroost. In de herfst kleurt het landschap in mooie tinten. Kortom: het Naardermeer is in alle seizoenen de moeite van het bezoeken waard.
De wandeling gaat over oude zandwegen bospaadjes en veenvlakten. De ondergrond kan zeer onregelmatig en modderig worden. Ongeveer een kwart van de wandeling ga je over verharde paden. Tijdens grote delen van de tocht kun je het meer niet direct zien. Maar er zijn diverse aftakkingen (altijd goed aangegeven) waar je bijvoorbeeld een vogelobservatiepost kunt bezoeken. Van hieruit heb je een goed overzicht over het meer.
Een deel van de route heet het “laarzenpad”. Die benaming is er niet voor niets. Je loopt door de natte moerasgrond. Om het lopen wat makkelijker te maken, ligt hier een vlonderpad. Deze voert je dwars door het drassige moerasbos; een laagveen broekbos vol elzen. Ook al biedt het pad een wat steviger ondergrond, natte voeten kun je bijna niet voorkomen. Vandaar dat het handig is om ook laarzen mee te nemen. De vlonderpaden zijn trouwens voorzien van een toplaag van kippengaas, waardoor je wat meer grip hebt.
Eten en drinken onderweg
Bij Gasterij Stadzigt kun je lekker lunchen of wat drinken. Als het mooi weer is, kun je heerlijk op het terras zitten en genieten van het uitzicht.
Bij het Gemaal “De Machine” kun je in het weekend bij de hoogbejaarde mevrouw Annie Mostert een kopje koffie of thee voor weinig geld kopen. Neem lekker plaats op het terras en als ze op haar praatstoel gaat zitten, hoor je haar levensverhaal. Zij huurt haar huis al meer dan 70 jaar van Natuurmonumenten.
Bij Fort Uitermeer is een heerlijke plek om wat te eten of te drinken, genaamd paviljoen Uit & Meer. Deze uitspanning is in 2018 door brand volledig verwoest, maar is sinds maart 2019 weer geopend. Op het terras heb je een mooi uitzicht over de Vecht. Verder kom je tijdens je wandeling rondom het Naardermeer geen horecagelegenheden tegen.
Praktische informatie
- Wil je meer genieten van de natuur, maar denk je dat je nog geen goede wandelconditie hebt? Volg dan een online wandeltraining bij gecertificeerd wandeltrainer Wanda Catsman. In korte tijd ben je in staat om langere wandelingen te maken. Je kunt ook het gratis e-book Starten met wandelen downloaden. Het boek geeft je tal van praktische tips, waardoor je meer plezier uit je wandelingen haalt.
- Bij Gasterij Stadzigt is parkeergelegenheid. Vanaf dit punt zijn enkele mooie plekken gemakkelijk wandelend te bereiken.
- Als je met het openbaar vervoer komt, kun je vanuit Station Bussum/Naarden in circa 25 minuten naar Gasterij Stadzigt wandelen. Je verlaat het station via de hoofdingang en volgt de geelrode markering van de NS-wandeling tot aan Stadzigt. Vanuit het station ga je linksaf de Albrechtlaan in.
- De totale wandeling rondom het meer is ruim 19 kilometer lang. De route is gemarkeerd met blauw/gele bordjes. De route loopt tegen de klok in. Je kunt de wandeling ook met de klok mee lopen, maar het is dan iets lastiger om de juiste paden te vinden.
- Het is zeker verstandig om stevige wandelschoenen te dragen en laarzen mee te nemen. Op sommige plekken kan het, vooral na een periode van neerslag, erg drassig zijn.
- Het is ook de moeite waard om het Naardermeer vanaf het water te zien. Van april tot oktober vertrekken er bijna elke dag fluisterboten vanaf Stadzigt.
- Op de site van Natuurmonumenten vind je meer informatie over het Naardermeer, suggesties voor excursies en wandelroutes.
Aanbevolen wandelgidsen
