Natuurgebied de Planken Wambuis bij Ede
Op de Veluwe kun je naar hartelust mooie wandelingen maken. Het gebied is zo uitgestrekt dat er voldoende mogelijkheden zijn. Vlakbij Ede, naast de Ginkelse heide (ook een prachtig wandelgebied!), ligt het gebied Planken Wambuis. We hebben hier op een zonnige zaterdag in de herfst een leuke wandeling gemaakt door de bossen en langs de heidevelden. En we kwamen nagenoeg niemand tegen!
Planken Wambuis
De naam ‘Planken Wambuis’ is afkomstig van een oude herberg in dit gebied die in 1782 werd gebouwd. Later heeft men het hele gebied in de omgeving van de herberg dezelfde naam gegeven. Een van de verhalen die vroeger in omloop waren, is dat Planken Wambuis een ander woord voor een doodskist zou zijn. De wambuis was een kledingstuk, en de planken er om heen waren de kist.
De meest waarschijnlijke verklaring is dat het veel voorkomende woord wambuis als plaatsaanduiding weliswaar is afgeleid van het kledingstuk met die naam, maar hier de betekenis heeft van een eenvoudig onderkomen, de herberg. Het huidige restaurant Planken Wambuis, waar je overigens heerlijke wildgerechten kunt eten tijdens het wildseizoen, is in 1926 gebouwd op de plaats van de oude herberg.
De wandelroute Planken Wambuis
Met een rondwandeling van circa 8 km krijg je een goede kijk op het gevarieerde en ruige gebied in dit stukje natuur. Je ziet paarden lopen en waarschijnlijk kom je ook een kudde spaanse runderen tegen. Maar ook zwijnen, reeën en edelherten komen hier voor. Bij een speciaal uitkijkpunt heb je zeker kans om wat wild te spotten. Daarnaast hebben de vos, das en boommarter hier hun habitat. Tevens is het gebied zeer vogelrijk. Er komen raven voor en vijf soorten spechten. Op de heide en het onbegroeide stuifzand (Mosselse Zand) broeden bijzondere soorten als nachtzwaluw, boomleeuwerik, duinpieper en tapuit.
Heide en grazers
Je komt tijdens je wandeling diverse heidevelden tegen. In de tweede helft van augustus is het hier een fraai paars gekleurd gebied. Om heide in stand te houden. lopen er veel grazers rond die het woekerende gras eten: New Forest pony’s, Spaanse runderen en gedurende 4 maanden een schaapskudde van de Ginkelse heide. De schapen laten de heideplanten bijna volledig met rust omdat de heide pas later in het jaar, wanneer de schaapskudde hier niet meer graast, de smakelijke jonge uitlopers krijgt. Daarnaast plagt men de heide, om vergrassing van het gebied tegen te gaan.
Omdat het zand in dit gebied heel voedselarm is, kunnen weinig planten hier groeien. In vroegere tijden was dit gebied daarom vooral een stuifzandgebied. Je komt nog diverse stukken tegen die helemaal kaal zijn. Daar zie je ook nog een aantal stuifduinen. Op de zandvlakten groeien nu korstmossen, struikhei en buntgras.
Het Oude Hout en beukenlanen
Dit bosgebied heet al sinds de middeleeuwen Het Oude Hout. Je herkent de verdwenen bosbodem aan de grote hoeveelheden adelaarsvarens. Het bos was lange tijd in gebruik als eikenhakhoutbos, bedoeld voor de productie van takken. Rond 1900 werd het onrendabel om een eikenhakhoutbos te onderhouden.
Langs de Oud Reemsterlaan staan diverse prachtige beukenrijen. Deze en veel andere beukenlanen op Planken Wambuis zijn geplant door Jan van Pallandt, eigenaar van een kasteel in dit gebied. Behalve beukenlanen legde de familie van Pallandt ook bossen aan op kale delen van dit gebied.
Iets verderop zie je zo’n 50 meter van het pad af aan je linkerhand een uitkijkpunt. Van hieruit heb je een mooi uitzicht over de graasweide voor het wild. Regelmatig kun je hier herten en ander wild zien. Ons was het helaas niet gegund om wat reeën en herten te spotten. Wel zagen we op diverse plekken omgewoelde grond. De zwijnen zijn hier dus wel erg actief.
Praktische informatie
- De wandelroute is een rondwandeling en is circa 8 kilometer lang.
- Er zijn twee startpunten voor de route, waar je goed kunt parkeren. Startpunt Planken Wambuis ligt dichtbij het gelijknamige restaurant met een grote parkeerplaats (gratis parkeren). De parkeerplaats van Natuurmonumenten ligt aan de overzijde van de weg, op ongeveer 200 meter afstand van het restaurant. Een ander startpunt is bij “Oud Reemst”, ook met een gratis parkeergelegenheid.
- Wanneer je de auto bij het restaurant parkeert, moet je een drukke weg oversteken.
- De wandeling is goed gemarkeerd met grote stenen met daarop een gele stip.
- Je mag je hond meenemen tijdens de wandeling, mits aangelijnd.
- Bij het restaurant Planken Wambuis kun je voor of na de wandeling wat gebruiken. Tijdens de tocht vind je geen horecagelegenheden.
Aanbevolen wandelgidsen
Gecertificeerde online wandeltrainingen
