Open Monumentendag 2023 op 9 en 10 september

Op 9 en 10 september 2023 vindt in Nederland de jaarlijkse Open Monumentendag plaats. In België is het alleen op zondag 10 september Monumentendag. Op die dagen kun je diverse monumenten gratis bezoeken. Vaak zitten er monumenten bij die normaal gesproken niet voor het publiek toegankelijk zijn. Extra goede reden dus om juist dan de monumenten te bewonderen die al een tijdje op je bucketlist staan.

Levend erfgoed

Het thema van de Open Monumentendag 2023 is in zowel Nederland als België “Levend (immaterieel) erfgoed”. Het gaat dan om de culturele gebruiken, tradities en ambachten die van generatie op generatie worden doorgegeven. Zoals het ambacht van molenaar of de Belgische biercultuur. In tegenstelling tot materieel erfgoed verandert immaterieel erfgoed sterk mee met de tijd en per individu.

Erfgoed Duurzaamheidsprijs 2023

Net als vorig jaar komt in Nederland de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed samen met het Nationaal Restauratiefonds en Nederland Monumentenland weer met een Ergoed Duurzaamheidsprijs. Met deze prijs wordt een monument beloond dat toonbeeld is van verduurzaming. Er zijn 43 aanmeldingen. Een vakjury maakt samen met erfgoedprofessionals een keuze voor een particulier particulier en een zakelijk project. Maar dit jaar kan ook jij je stem uitbrengen! Laat je inspireren door de verhalen van de 43 aanmeldingen. Breng vervolgens je stem uit door het monument te “liken”. De winnaars worden bekend gemaakt op 28 september. Dit is tijdens de Week van het Duurzaam Erfgoed.

De meest bijzondere materiële en immateriële monumenten om te bezoeken

In Nederland en België kun je uit vele duizenden monumenten kiezen. Aan de hand van een gebruiksvriendelijk zoekfilter vind je jouw monument op basis van jouw criteria. Tip: voer allereerst een plaats of provincie als zoekgebied in. Geef vervolgens aan naar wat voor monument je op zoek bent. Zoals een kasteel, museum, boerderij, religieus bouwwerk, verdedigingswerken, en ga zo maar door. Druk op zoeken en je krijgt een compleet overzicht. Wil je vervolgens weten waar precies de zoekresultaten zich bevinden, dan is er een overzichtelijk kaartje.

Zie je ondanks het zoekfilter door de bomen het bos niet meer? Geen zorgen, want de Nederlandse site geeft enkele tips ter inspiratie. Een mooi voorbeeld is Steenfabriek de Bovenste Polder bij Wageningen. Dit monumentale pand raakte midden jaren 1960 in onbruik en werd bijna gesloopt. Gelukkig stak de Hoge Raad in 1976 een stokje voor de sloop. De steenfabriek werd in 2013 volledig gerestaureerd en biedt sindsdien onderdak aan kunstenaars, kanovaarders en ambachtslieden. Houd je van wandelen? De schitterende Trage Tocht Wageningen voert langs het monument!

Ook de Belgische site biedt volop inspiratie. Per categorie vind je daar een grote selectie aan leuke activiteiten en de meest interessante monumenten. Daarnaast kun je onze blogs over Belgische stedentrips raadplegen. Wellicht kom je daar monumenten tegen die je op 10 september graag zou willen bezoeken.

Om je aan nog meer inspiratie te helpen, noemen we hieronder enkele van onze favorieten.

Abdij Rolduc in het Limburgse Kerkrade

Abdij Rolduc is het oudste klooster en het grootste religieuze monument van Nederland. Het UNESCO-monument is tevens een perfecte uitvalsbasis voor de mooiste wandelingen en fietstochten in het heuvellandschap van Zuid-Limburg. Want je kunt er zelfs overnachten! Een mooie plek voor een lekker weekendje weg. De abdij doet mee aan de Open Monumentendag 2023. Je bent er op zaterdag 9 september van 10.00u tot 16.00u van harte welkom.

Binnenhof in Den Haag

Den Haag vinden wij een heerlijk ruimtelijke en groene stad. Je vindt er prachtige brede lanen, met aan weerszijden statige villa’s en lommerrijke stadsparken. In een van onze blogs over onze koninklijke hofstad staat onze top 10 van bezienswaardigheden. Uiteraard staat daar het Binnenhof ook bij. Maar dit prachtige monument wordt momenteel gerenoveerd en is daardoor gesloten voor publiek. Behalve dan op zaterdag 9 september! Wil je hier naar toe dan moet je je tickets vooraf online boeken (gratis). Wees er snel bij want er is veel animo voor dit monument.

De kaasmakerij in Woerden

Wij komen graag in de pittoreske vestingstad Woerden. Bij meerdere van onze fietstochten en wandelingen in het Groene Hart deden we het oude stadje aan. Zoals tijdens onze fietstocht langs de oude ambachten in het Groene Hart. In de middeleeuwen was kaas maken een van de belangrijkste economische activiteiten in Woerden. Maar nog steeds is Woerden een echte kaasstad. In de kaasmakerij gelegen in het kaaspakhuis kom je hier alles over te weten. Daarnaast wordt tijdens een bezoek je kennis over kaas en het proces van kaasmaken bijgespijkerd. Speciaal met Open Monumentendag kun je hier ook een demonstratie kaasmaken bijwonen!

Martinitoren in Groningen

Onlangs maakten we in Groningen een bijzonder leuke en interessante stadswandeling. De hoogtepunten in deze oude studentenstad zijn zo talrijk dat we de slogan “Er gaat niets boven Groningen” inmiddels kunnen beamen. Een van de (letterlijke) hoogtepunten is de Martinitoren, met bijna 100 meter hoogte de blikvanger van de stad. Op zaterdag 9 september kun je de toren op. Daarnaast worden dan demonstraties gegeven in klokluiden. Ook kun je verzoeknummers aanvragen bij de Beiaard Jukebox. Te leuk om te moeten missen! Je kunt je melden bij de toren waarna je door de torenwachter wordt binnengelaten.

Athenaeumbibliotheek in Deventer

Wat weinig Nederlanders weten is dat Hanzestad Deventer een van de oudste steden van Nederland is. Zo heb je er zowel het oudste woonhuis als de oudste wetenschappelijke bibliotheek van Nederland: de Athenaeumbibliotheek. Je vindt er negen kilometer aan oude gedrukte boeken en middeleeuwse handschriften. Tijdens de Monumentendag op zaterdag 9 september wordt er vanaf 10.00 uur op elk heel uur een rondleiding gegeven.

Barak 1B bij Kamp Vught

Dit voorjaar maakten we een fraaie wandeling bij de Vughtse Lunetten. De route voerde ons ook langs het voormalige concentratiekamp Vught. We brachten een bezoek aan het museum en aan barak 1B: de enige overgebleven authentieke barak. In de barak word je meegenomen door vier periodes, te beginnen met de jaren 43 en 44 van de vorige eeuw toen het kamp nog een concentratiekamp was. In de periode direct na de bevrijding van Zuid-Nederland werd het kamp een interneringskamp. Ook werd het een tijdelijke opvang voor mensen in de grensstreek. In de jaren 50 kwamen 3.000 Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen er (noodgedwongen) verblijven. Barak 1B is open voor het publiek op zondag 10 september van 12.00u tot 17.00u.

Slot Loevestein

Slot Loevestein is een stoer kasteel uit midden 14e eeuw. Voor ridder Dirc Loef van Horne was dit thuisbasis voor zijn rooftochten in de omgeving. Daarna kreeg het kasteel eerst de functie van verdedigingswerk en later die van staatsgevangenis. Ook maakte het kasteel deel uit van de Oude en de latere Nieuwe Hollandse Waterlinie. Vandaag de dag is Slot Loevestein een rijksmonument en museum. Op zaterdag 9 september is toegang tot de vesting, het kasteel en de tentoonstelling ‘Monddood – Politiek gevangen‘ helemaal gratis. Wel zijn er tijdsblokken ingesteld voor deze dag. Je kunt gratis een tijdblok online reserveren. Mocht het je niet lukken om nog een ticket te bemachtigen, maak dan in de directe omgeving een fraaie wandeling!

Kasteel Amerongen

Kasteel Amerongen is een prachtig, romantisch kasteel uit eind 13e eeuw. Het werd in de eeuwen daarna meerdere malen verwoest maar ook weer opgebouwd. Het huidige kasteel is een van onze absolute favorieten. Zowel het interieur als de kasteeltuinen zijn schitterend! Tijdens de Open Monumentendag ben je op zowel de zaterdag als de zondag van 10.00u tot 17.00u welkom. Combineer je bezoek aan Kasteel Amerongen met een wandeling in de ongekend mooie omgeving.

Noordhavenpoort in Zierikzee

Het kleine en gezellige havenstadje Zierikzee is een groot openluchtmuseum. Met maar liefst 558 beschermde panden is het de achtste monumentenstad van ons land. Om Zierikzee vanuit de haven te beschermen, kwamen er in de 14e eeuw twee grote stadspoorten. Een daarvan, de Noordhavenpoort, opent op zaterdag de 9e september haar deuren. Binnen het complex zijn er enkele interessante expositieruimtes.