Verscholen in het hart van de Provence ligt Orange. Deze van oorsprong Romeinse stad wordt vaak over het hoofd gezien door toeristen die via de Route du Soleil op weg zijn naar de Mediterranee. Toch is Orange, ondanks haar bescheiden omvang, een stad die een bezoek beslist waard is. Op de route naar Toulon streken wij in juni enkele dagen neer in dit voormalige, onafhankelijke prinsdom van ons koningshuis. We leerden vervolgens een stad kennen vol Romeinse geschiedenis, culturele rijkdom en Provençaalse charme.
Orange en ons koningshuis
Orange werd als “Arausio” gesticht in 35 v.Chr., waarna de nederzetting uitgroeide tot een belangrijk Romeins centrum. Het meest indrukwekkende overblijfsel uit deze periode is het goed bewaarde Romeinse theater. Dit theater, dat op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat, is nog steeds in gebruik! Na de val van het Romeinse Rijk kwam Orange onder verschillende heerschappijen, waaronder die van de Visigoten en de Franken.
In de middeleeuwen werd de stad het centrum van een onafhankelijk vorstendom. Midden 16e eeuw kwam dit vorstendom in handen van het Huis Oranje-Nassau waarbij Willem van Nassau-Dillenburg de titel ‘Prins van Oranje’ erfde. De grondlegger van het Nederlandse koningshuis werd sindsdien bekend als Willem van Oranje.
In 1713, bij de Vrede van Utrecht, verloor het Huis van Oranje-Nassau officieel het prinsdom Orange. Toch mocht de Nederlandse koninklijke familie de titel ‘Prins(es) van Oranje’ blijven gebruiken. Onze huidige kroonprinses Amalia draagt daarom de titel ‘Prinses van Oranje’. In de stad is er overigens niets overgebleven dat nog herinnert aan de tijd dat Orange een prinsdom van de Nederlanden was. Wel is er in het Musée d’Art et d’Histoire een sectie gewijd aan de connectie tussen Orange en het Nederlands koningshuis.
De mooiste bezienswaardigheden in Orange
Het eerste wat ons opvalt als we Orange binnenkomen, is de imposante aanwezigheid van het Romeinse theater. Dit UNESCO-werelderfgoed is niet zomaar een ruïne; het is een van de best bewaarde Romeinse theaters ter wereld. Persoonlijk vinden we dit het absolute hoogtepunt van Orange. En omdat je je hier eenvoudig uren kunt vermaken, gaan we er hieronder wat uitgebreider op in.
Romeins theater
Het Romeins theater is gebouwd in de 1e eeuw na Christus om cultuur te verspreiden en de bevolking te vermaken. Dit UNESCO-werelderfgoed bood destijds plaats aan maximaal 7.300 toeschouwers. Met een imposante façade van 103 meter lengte en 37 meter hoogte, biedt het een unieke blik in de Romeinse architectuur en entertainment.
Het theater vertoont alle klassieke elementen van een Romeins theater volgens Vitruvius: de cavea (halfronde zitplaatsen), zij-ingangen en een opmerkelijk goed bewaard gebleven toneelmuur. Oorspronkelijk was deze muur versierd met zuilen en talrijke beelden in nissen, waarvan nu nog slechts enkele overblijfselen te zien zijn.
Na eeuwen van verwaarlozing onderging het theater in de 19e eeuw een grootschalige restauratie. Tegenwoordig is het niet alleen een historisch monument, maar ook een levendig cultureel centrum.
Opera en de Sound Odyssey
Elke zomer vormt het Romeins theater het decor voor het beroemde Chorégies d’Orange, een prestigieus operafestival. Daarnaast vindt er 90 avonden lang de Sound Odyssey plaats, een 45 minuten durend licht- en geluidsspektakel. Het oude podium vormt de achtergrond van een volledig door AI gegenereerde reis van Odysseus door een wereld van geluiden en melodieën. Met koptelefoon op brachten we een bezoek aan een geheel nieuw universum geïnspireerd op de oudheid. We hebben al veel lichtshows en -festivals meegemaakt, maar de Sound Odyssey vonden we echt heel erg bijzonder. Absoluut een activiteit die niet mag ontbreken aan je stedentrip naar Orange!
Klik op de foto om de video die we tijdens de voorstelling gemaakt hebben, op YouTube te bekijken
Virtual Reality-ervaring
Recent is er een innovatieve virtual reality-ervaring toegevoegd aan de bezoekersbeleving. In een klein zaaltje krijg je van een medewerker een VR-bril aangereikt. Zodra je de bril opzet en de medewerker de VR-ervaring opstart, maak je kennis met Jade, de hoofdrolspeler. Net als wij bezoekt Jade het Romeins theater waar ze een oud masker vindt. Op het moment dat ze het oppakt, wordt ze plotseling 2000 jaar teruggevoerd in de tijd. Geleid door het masker moet Jade de “bezieling van de plek” weer tot leven wekken. Alleen dan kan de theatervoorstelling die voor die avond gepland staat doorgaan!
Het is een leuk en interessant plot. Wat we echter met name goed vinden is dat we op deze manier een goed beeld krijgen van hoe het theater er destijds uitgezien moet hebben. Maar ook hoe vernuftig de Romeinen waren met de bouw van een dergelijk groot theater. We vinden de VR-ervaring dan ook een meer dan welkome, extra bij te boeken toevoeging. Vooral als je dit voorafgaand aan je tour doet door het theater. Als je dan op de antieke stenen trappen zit en uitkijkt over het podium, kun je je gemakkelijk voorstellen hoe het er 2000 jaar geleden uitzag. Het theater kwam bij ons in elk geval tot leven.
Triomfboog
Maar het theater is niet het enige Romeinse overblijfsel in Orange. De Triomfboog, ook een UNESCO-site, staat trots aan de noordelijke ingang van de stad. De gedetailleerde reliëfs op de boog vertellen verhalen van Romeinse overwinningen en zijn een lust voor het oog van geschiedenisliefhebbers.
Musée d’Orange
Het Musée d’Orange (Musée d’Art et d’Histoire) is gevestigd in een 17e-eeuws herenhuis tegenover het Romeins theater. Dit museum herbergt een schat aan historische kunstvoorwerpen. Een van de meest opmerkelijke stukken is het Romeinse kadaster uit de 1e eeuw. Het is een uniek archeologisch document dat getuigt van de organisatie van de Romeinse provincie. Daarnaast biedt het museum een blik op de middeleeuwse periode en de protestantse prinsen. Je hebt er verder een collectie van 19e-eeuwse kunst.
Wij stonden – om heel eerlijk te zijn – vrij snel weer buiten. Dit kwam voornamelijk doordat de begeleidende onderschriften en beschrijvingen bij de kunstvoorwerpen alleen in het Frans waren. Voor kunst- en geschiedenisliefhebbers die weinig moeite hebben met de Franse taal is dit museum zeker een bezoek waard.
Colline Saint Eutrope
De Colline Saint Eutrope is een 97 meter hoge heuvel met een adembenemend uitzicht. Je ziet hier het historische centrum van Orange, het Romeinse theater en de omliggende Rhônevallei. Je kunt zelfs de Mont Ventoux en de Dentelles de Montmirail in de verte zien.
Op de heuvel bevindt zich een openbaar park met overblijfselen uit verschillende periodes van de geschiedenis van Orange. Een van de meest opvallende ruïnes is die van het 12e-eeuwse kasteel, ooit de residentie van de prinsen van Oranje-Nassau. Ook heb je hier een eik die als aandenken aan een koninklijk bezoek door koningin Juliana in 1952 geplant is.
Cathédrale Notre-Dame-de-Nazareth
De Cathédrale Notre-Dame-de-Nazareth in Orange is een indrukwekkend religieus bouwwerk, oorspronkelijk daterend uit de 4e eeuw. De kathedraal werd in de 12e eeuw herbouwd in Romaanse stijl en in 1208 ingewijd in aanwezigheid van Guillaume des Baux, de toenmalige prins van Orange. Het gebouw heeft door de eeuwen heen vele veranderingen ondergaan, waaronder plunderingen door de Hugenoten in de 16e eeuw en restauraties in latere periodes. Tijdens de Franse Revolutie diende de kathedraal zelfs korte tijd als tempel voor de Godin van de Rede.
De Notre-Dame-de-Nazareth is een bezoek waard vanwege de zeven zijkapellen, gewijd aan verschillende heiligen. En vanwege de mix van architecturale stijlen, waaronder een neoklassiek portaal uit de 19e eeuw. Als voormalige zetel van het bisdom Orange blijft de kathedraal een belangrijk symbool van het religieuze en culturele erfgoed van de stad.
Provençaalse levenskunst
Buiten de grote monumenten heeft Orange de onmiskenbare charme van een Provençaalse stad. Wij vonden het heerlijk om gewoon door de smalle straatjes te slenteren, en te genieten van een espresso op een zonnig terras. Zoals op het Place aux Herbes, een charmant, bijzonder relaxed plein in het hart van de oude stad.
Wijn en gastronomie van Orange
Een bezoek aan Orange zou niet compleet zijn zonder de lokale wijnen te proeven, vinden we. Een manier om de rijke wijntraditie van de streek te ontdekken is via de wijnroute van Orange. Deze route maakt deel uit van de wijnroute door het befaamde Rhône-wijngebied, een regio die zich uitstrekt van Vienne tot Avignon.
De regio staat bekend om zijn Côtes du Rhône wijnen, met druivensoorten als Grenache, Syrah en Mourvèdre voor rode wijnen. En Rolle (Vermentino) voor witte wijnen. Naast wijnproeverijen kun je langs de route genieten van panoramische uitzichten over de wijngaarden en deelnemen aan seizoensgebonden activiteiten. Zo kun je in de herfst de druivenoogst meemaken, terwijl de winter perfect is voor truffeljacht in nabijgelegen domeinen. De wijnroute van Orange biedt zo het hele jaar door een interessante mix van wijnbeleving, cultuur en gastronomie.
Châteauneuf-du-Pape: kroonjuweel van de zuidelijke Rhône
In de omgeving van Orange vinden we enkele van de meest gerenommeerde wijnappellations van de zuidelijke Rhône. Een daarvan is Châteauneuf-du-Pape dat de meeste wijnliefhebbers wel van naam kennen. Dit gebied ligt net ten zuiden van Orange. Het staat bekend om zijn krachtige rode wijnen.
De historische wijnstreek, waarvan de naam “het nieuwe kasteel van de paus” betekent, dankt zijn oorsprong aan de 14e-eeuwse pausen van Avignon. Benieuwd waarom deze pausen juist hier hun zomerresidentie hadden, besluiten we een fietstocht te maken naar Châteauneuf-du-Pape. Het is tenslotte dichtbij en het landschap is slechts licht glooiend.
De wijnen uit Châteauneuf-du-Pape
Voor we ons op het stalen ros hijsen, lezen we ons even in. We willen namelijk graag weten waarom de wijnen uit deze streek zo bijzonder zijn. Een van de redenen, zo lezen we, is de unieke ‘terroir’ van de wijngaarden bij Châteauneuf-du-Pape. De bodem is bedekt met grote, ronde kiezelstenen, bekend als ‘galets roulés’. Deze stenen absorberen de warmte van de zon en geven die ’s nachts weer af aan de wijnstokken. Dit zorgt voor een optimale rijping van de druiven.
De appellation staat toe dat maar liefst 13 verschillende druivenrassen worden gebruikt, waarvan Grenache, Syrah en Mourvèdre de belangrijkste zijn voor de rode wijnen. Witte Châteauneuf-du-Pape, hoewel zeldzamer, wordt gemaakt van onder andere Roussanne, Grenache Blanc en Clairette.
De rode wijnen van Châteauneuf-du-Pape staan bekend om hun kracht, complexiteit en rijkdom. Ze hebben vaak aroma’s van rijp rood fruit, kruiden en een hint van leer of aarde. De witte wijnen zijn vol en aromatisch, met tonen van witte bloemen en steenfruit.
Het pittoreske dorpje Châteauneuf-du-Pape
Na een fraaie fietstocht met steeds de indrukwekkende Mont Ventoux op de achtergrond, komen we aan in het charmante Châteauneuf-du-Pape. Het tegen en op een heuvel gebouwde dorpje ademt geschiedenis en wijntraditie. De terrassen zijn al aardig gevuld met liefhebbers van het druivensap. Voor ons is het nog te vroeg om aan de wijn te gaan, dus parkeren we onze fietsen en trekken er wandelend op uit.
Aan de hand van een wandelkaartje dat we krijgen van de plaatselijke VVV, lopen we als eerste naar de heuveltop. Hier bevinden zich de ruïnes van het 14e-eeuwse pauselijke kasteel. Van het kasteel is, op een grote stenen wand na, weinig nog over. Maar dankzij het schilderachtige uitzicht over de uitgestrekte wijngaarden is onze wijnexcursie nu al geslaagd. Via smalle, kronkelende straatjes lopen we even later langs oude stenen huizen, charmante wijnwinkels en gezellige restaurants weer naar beneden. We komen uit bij het dorpsplein, Place de la Fontaine, dat het kloppende hart vormt van de kleine gemeenschap. Op een zonnige dag als vandaag zijn het overigens vooral toeristen die we hier aantreffen. Met een verrassend groot aantal uit de Verenigde Staten, zo te horen.
Nog voor de lunch bezoeken we het Musée du Vin Brotte. Met de gratis audiotour treden we “in de voetsporen van de wijnbouwer”. Omdat er zoveel te lezen en te beluisteren valt, dwalen we bijna een uur in het interessante museum rond. We steken behoorlijk veel op over de wijnproductie en de unieke kenmerken van de Rhône-appellations. En na afloop is het natuurlijk tijd voor een proeverij. Al is het buiten heerlijk weer, dit museum mag je niet overslaan als je naar Chateauneuf-du-Pape gaat. Zoveel is ons nu duidelijk!
Veelgestelde vragen over een bezoek aan Orange
Orange ligt in het zuidoosten van Frankrijk, in het departement Vaucluse in de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur. De stad bevindt zich ongeveer 21 km ten noorden van Avignon en ongeveer 230 km ten zuiden van Lyon.
De auto is het meest praktische vervoermiddel. Vooral als je van plan bent nog door te reizen. Vanaf Utrecht is het bijna 1100 kilometer rijden naar Orange. Reken zonder pauzes en vertragingen op elf uur rijden.
Met de trein kan ook, en is zelfs erg comfortabel. De snelste verbinding is via Parijs, daarna rechtstreeks door naar Orange. Vanaf Rotterdam doe je er dan zo’n zeven uur over inclusief 1 overstap.
Met het vliegtuig reizen betekent vliegen op Marseille. Daar kun je een huurauto nemen, of eventueel de trein.
De stad Orange werd gesticht door de Romeinen in 35 v.Chr. onder de naam "Arausio". Deze naam was afgeleid van Arausio, de Keltische watergod. Het was gebruikelijk voor de Romeinen om nederzettingen te vernoemen naar plaatselijke goden. Over de eeuwen heen evolueerde de naam "Arausio" geleidelijk tot "Aurenjo" in het Provençaals, en uiteindelijk tot "Orange" in het Frans. Ondanks wat vaak wordt gedacht, heeft de naam van de stad niets te maken met de sinaasappel (orange in het Frans). De sinaasappel werd pas veel later in Europa geïntroduceerd.
In de middeleeuwen begonnen mensen de naam te associëren met de vrucht, wat leidde tot het gebruik van een oranje in het wapenschild van de stad. Toen het gebied een prinsdom werd en uiteindelijk in handen kwam van het Huis van Nassau, nam deze familie de titel "van Oranje" aan. In het moderne Frans wordt de naam uitgesproken als "Oranje", niet als het Franse woord voor de kleur of vrucht.
Nee, de meeste directe connecties met het Nederlandse koningshuis zijn historisch en symbolisch van aard. Het prinsdom Orange hield namelijk al in de 18e eeuw op te bestaan als bezit van het Huis van Oranje-Nassau. De stad zelf bewaart echter nog steeds de geschiedenis die zo nauw verbonden is met de oorsprong van de Nederlandse koninklijke familie. Zo is er in het Musée d'Art et d'Histoire een sectie gewijd aan de connectie tussen Orange en het Nederlands koningshuis.
Orange is een historische stad in de Provence, bekend om haar Romeinse erfgoed. De belangrijkste bezienswaardigheden:
- Romeins theater: UNESCO-werelderfgoed, goed bewaard, host zomerse evenementen.
- Triomfboog: UNESCO-site met gedetailleerde reliëfs.
- Musée d'Orange: Historisch museum in 17e-eeuws herenhuis.
- Colline Saint Eutrope: Heuvel met panoramisch uitzicht en historische ruïnes.
- Cathédrale Notre-Dame-de-Nazareth: Middeleeuwse kathedraal met rijke geschiedenis.
Orange combineert historische monumenten met de typische Provençaalse sfeer, zichtbaar in de smalle straatjes en gezellige pleinen zoals Place aux Herbes. Verder biedt de stad ook moderne ervaringen zoals een VR-tour in het theater en de 'Sound Odyssey' voorstelling.
Over het algemeen is de late lente (mei-juni) of vroege herfst (september-oktober) ideaal vanwege het aangename weer. Ook zijn er dan beduidend minder toeristen in de stad te vinden. Als je geïnteresseerd bent in culturele evenementen zoals het operafestival, dan is de zomer de beste keuze. Maar houd in dat geval rekening met hogere prijzen en grotere drukte.
Orange biedt een verscheidenheid aan accommodaties voor verschillende voorkeuren en budgetten. Hier zijn enkele van de beste opties:
- Justin de Provence: een chambre d’hôtes in een traditioneel Provençaals huis. Het schitterend en bijzonder smaakvol ingericht landhuis bevindt zich op 2 kilometer van het centrum. Het heeft een buitenzwembad en een verwarmd binnenzwembad, een hamam, een hot tub en een zonneterras. Wij verbleven hier twee nachten en waren vooral onder de indruk van de gastvrijheid van de gastheren. Ook het heerlijke ontbijt was met veel zorg bereid.
- Le Clos d'Orange. Dit hotel wordt vaak genoemd als een van de beste in Orange. Het wordt vooral gewaardeerd door gezinnen en koppels om de mooie ruime kamers en de gezellige tuin.
- Grand Hotel d'Orange, BW Signature Collection. Gelegen in het historische centrum, biedt dit hotel een wellnesscentrum, seizoensgebonden buitenzwembad en een restaurant.
- Logis Hôtel Le Glacier. Dit hotel wordt geprezen om zijn unieke Franse karakter, de gezelligheid en prima locatie.
- Hôtel L'Herbier d'Orange. Wij verbleven 1 nacht in dit uitstekende, kleine hotel zonder opsmuk. De locatie vonden we ideaal: op steenworp afstand van het gezellige Place aux Herbes.
Orange biedt een verscheidenheid aan uitstekende restaurants. Een daarvan is Au petit patio waar we zelf bijzonder smakelijk hebben gedineerd. Uitstekende keuken en goede wijnen. Heel erg fijne ambiance aan de gezellige binnenplaats. Overige goede restaurants in Orange.
Châteauneuf-du-Pape, bekend om zijn prestigieuze wijnen, biedt ook enkele uitstekende restaurants waar je kunt genieten van verfijnde gerechten. Hier zijn drie toprestaurants in het dorp:
- Restaurant La Mère Germaine. Historisch restaurant met een rijke culinaire traditie. Het is gespecialiseerd in klassieke Provençaalse gerechten en heeft een prachtig terras met uitzicht op de wijngaarden.
- Restaurant Château des Fines Roches. Dit restaurant is gelegen in een sprookjesachtig kasteel te midden van de wijngaarden. Het biedt een verfijnde gastronomische ervaring en een uitgebreide wijnkaart met lokale Châteauneuf-du-Pape wijnen.
- Restaurant Le Verger des Papes. Gevestigd in een middeleeuws kasteel met panoramisch uitzicht. Het focust op seizoensgebonden, lokale ingrediënten.
We bezochten Orange en Chateauneuf-du-Pape op uitnodiging van Atout France, Théâtre Antique d’Orange en de VVV van Orange. De inhoud van deze blog hebben wij onafhankelijk en objectief samengesteld op basis van eigen indrukken.
