Waar moet je zijn om deze week heerlijk te schaatsen?

Eindelijk is het zover: het gaat weer eens goed vriezen in Nederland! Wij zijn technisch helaas geen goede schaatsers en zijn vrijwel nooit op een kunstijsbaan te vinden. Maar door de weerberichten ging ons hart ineens een stuk sneller kloppen. Daarin zijn we overigens zeker niet de enige. Bij duizenden Nederlanders breekt momenteel – begrijpelijk – de schaatskoorts uit.

Dit roept de vraag op waar we straks coronaproof kunnen schaatsen op natuurijs. Het is een vraag die eigenlijk niemand goed kan beantwoorden. Ook wij bij grijsopreis.nl niet. Want als iedereen bijvoorbeeld de doorgaans rustige plekken gaat opzoeken, wordt het er vanzelf druk. Toch doen we een poging de vraag te beantwoorden. Want ook wij willen goed beslagen ten ijs komen.

Waar moet je op letten bij de keuze voor een schaatslocatie?

Bij de keuze voor een schaatslocatie op natuurijs is de ijsdikte een belangrijk criterium. De kansen op voldoende ijsdikte zijn de komende week het hoogst in Midden- en Noord-Nederland. Maar ook in Zuid-Holland, Noord-Brabant en delen van Zeeland kunnen de schaatsen onder gebonden worden! Tenminste, als je af moet gaan op de huidige temperatuursverwachtingen. En zolang de te verwachten sneeuwval geen roet in het dicht groeiend water gooit.

Los van de temperatuur is het goed om te kijken naar het type plas. Afgegraven veenplassen, bijvoorbeeld, zijn niet zo diep. Omdat ze beschut worden door rietkragen, vriezen ze sneller dicht. Dit geldt natuurlijk met name voor ondergelopen weilanden. Op de sites van onder meer de KNSB, schaatsen.nl, KNMI en Erik Ekkel wordt (straks) aangegeven waar het natuurijs betrouwbaar genoeg is om te schaatsen.

Een tweede criterium waar we op letten is de verwachte drukte. Hoe meer mensen op het ijs, hoe dikker het ijs moet zijn. Maar de verwachte drukte is ook van belang vanwege de anderhalvemeterregel. Dit is een lastig punt om te voorspellen. Maar over het algemeen geldt wel: hoe minder voorzieningen, hoe verder weg van de randstad en hoe vroeger op de dag, hoe rustiger het is.

Veilig schaatsen op natuurijs

Op de website van de KNSB vind je belangrijke veiligheidsregels voor wanneer je een tochtje gaat maken op natuurijs. Hieronder hebben we enkele van de regels beknopt voor je samengevat:

• Ga er nooit alleen op uit op natuurijs en laat het thuisfront weten waar je gaat schaatsen.
• Neem touw, ijspriem, een fluitje, je mobieltje en een EHBO-setje mee. Zie ook de paragraaf ‘Wat mee te nemen tijdens je schaatstocht’.
• Let op kleurveranderingen, windwakken, randen en scheuren in het ijs. Let extra op bij bruggen, vogels, riet, waterplanten en overhangende takken.
• Houd voldoende afstand van elkaar. En rijd niet naast maar achter elkaar.
• Kijk goed uit op plekken waar waterwegen samenkomen en bij vaargeulen.
• Zorg dat je voor het donker thuis bent.
• Ga nooit schaatsen op ijs waar sneeuw op ligt.
• Ga bij twijfel en/of vermoeidheid altijd terug.

Wat mee te nemen tijdens je schaatstocht

Zorg allereerst voor warme, goede kleding als je een tochtje wilt maken op natuurijs. De juiste kleding biedt wat bescherming als je valt. Daarnaast beschermt het je tegen onderkoeling of bevriezing. Het is daarbij wel belangrijk dat de kleding prettig zit en je niet belemmert in je bewegingen. Maar kleed je niet te dik aan omdat je dan gaat transpireren en daardoor veel vocht verliest. Wollen kleding is goed, en kleding die in elk geval het transpiratievocht niet opneemt. Belangrijk is om jezelf in laagjes te kleden. 

Naast kleding draag je natuurlijk ook handschoenen en een muts of helm. Wij zelf dragen vaak dunne onderhandschoenen en daaroverheen wanten. Dit doen we overigens niet alleen voor bescherming tegen de kou maar ook tegen de vlijmscherpe ijzers van andere schaatsers, voor mocht je vallen. En meestal dragen we een gewone muts, tenzij we echt lange schaatstochten maken. Dan komt de bivakmuts tevoorschijn. De laatste jaren dragen we trouwens ook steeds vaker een helm. Het ijs is namelijk keihard dus mocht je op je hoofd vallen, dan loop je vrijwel zeker een hersenschudding op. En afhankelijk van de duur van de tocht en de weersomstandigheden willen we ook nog wel eens een sport- of skibril dragen.

Voor eigen comfort en veiligheid is het verder slim om de volgende spullen mee te nemen:

• een rugzak met daarin onder andere een lang touw om indien nodig naar iemand toe te gooien die in wak ligt;
• ‘prikkers’ om jezelf houvast te geven om uit een wak te komen;
• een thermosfles thee of een ander warme drank;
• een goed opgeladen, mobiele telefoon;
• contant geld voor eventueel koek/zopie;
• wat te eten, bijvoorbeeld een energiereep;
• een klein EHBO-setje met daarin onder meer pleisters;
• een zak om op te zitten bij schaatsen aan- of uitdoen;
• schaatsbeschermers voor tijdens het klunen;
• kniebeschermers, bijvoorbeeld de zachte kniebeschermers die bij volleybal gebruikt worden;
• neopreen overschoenen (met name prettig bij echt lage temperaturen of lange tochten);
• eventueel wat toiletpapier en een afvalzakje. Houd er rekening mee dat wc’s vanwege de lockdown waarschijnlijk niet open zijn!
• droge kleding voor mocht je door het ijs gezakt zijn. Als je niet al te ver weg gaat kun je deze ook in je auto laten liggen;
• een mondkapje! Ga er namelijk van uit dat het bij opstapplaatsen vrij druk kan zijn.

Wat zijn mogelijke, goede schaatslocaties?

In het Waterrijk der Nederlanden zijn er oneindig veel mogelijkheden om te schaatsen bij voldoende ijsdikte. Mocht je geen idee hebben welke plekken nu extra de moeite waard zijn, doe dan aan de hand van onderstaand kaartje ideeën op. En verder adviseren we je de website van Erik Ekkel vooral volgende week als er ijs ligt, goed in de gaten te houden.