Spaans Baskenland is de autonome regio aan de Atlantische Oceaan, grenzend aan Frankrijk en Navarre in het oosten, Cantabrië en de provincie Burgos in het westen, en La Rioja in het zuiden. Het in onze ogen prachtige, ruige land bestaat uit drie verschillende gebieden. Het uiterste noorden, waar je de steden Bilbao en San Sebastián vindt, is bergachtig en groen. De hoogste berg, gelegen in het Aizkorri-massief, is 1551 meter hoog. De andere gebieden zijn het relatief droge Rioja Álavesa (Ebrovallei) en de Llanada Alavesa, een gebied tussen twee bergketens in met de hoofdstad Vitoria-Gasteiz.
De regio is een van de meest vooraanstaande, gastronomische bestemmingen ter wereld. Vooral de steden San Sebastian, Hondarribia en Bilbao worden op dit terrein hoog aangeschreven. Een typisch gerecht in Spaans Baskenland en Navarra zijn de zogenaamde pintxos (pinchos), een soort Baskische tapas maar dan gespiesd aan bijvoorbeeld brood. Deze ‘sociale snacks’ die je nuttigt met een glas witte wijn of bier, worden beschouwd als de hoeksteen van de plaatselijke cultuur.
Stedentrips naar Spaans Baskenland
Dit deel van Spanje leent zich in onze ogen uitstekend voor enkele stedentrips tijdens een weekendje weg. Wil je meerdere steden combineren, trek dan wat meer tijd hiervoor uit dan slechts een (lang) weekend.
Bilbao
Bilbao, de in 1300 gestichte hoofdstad van de provincie Biskaje, is de grootste stad en tevens het economische en industriële centrum van Spaans Baskenland. Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw heeft het stadsbestuur veel gedaan om van de stad ook een aantrekkelijke stad voor toeristen te maken. Sindsdien biedt de stad, los van de fraaie en bijzonder gezellige, oude stadskern (Casco Viejo), het beroemde Museo Guggenheim Bilbao en het Palacio Euskalduna, een concert- en evenementenhal. Ook zijn er vele voetgangerspaden, parken, ondergrondse parkeerplaatsen en een metrolijn aangelegd.
In Bilbao vind je veel musea, waaronder zelfs een museum gewijd aan het stierenvechten, en prachtige, oude kerken. Zo heb je er de Santiago-kathedraal en de gotische Iglesia de San Antón uit 1422 die gebouwd is op de ruïnes van een alcázar (vesting). Laatstgenoemde vind je terug in het schild van de stad. Een andere kerk die je niet mag missen is de Basílica de Begoña. Deze in de 16e eeuw gebouwde pelgrimskerk biedt een mooi uitzicht op Bilbao. Je kunt de basiliek in 20 minuten te voet bereiken. Naast musea en kerken heb je zowel in de oude stad als net daarbuiten mooie (oude) pleinen en parken.
Leuke bestemming voor een stedentrip
Voor ons was de stad een bijzonder leuke bestemming voor een stedentrip. We hebben er veel gewandeld en op terrasjes gezeten om te genieten van de heerlijke pintxos en lokaal gebrouwen biertjes. Met name de zeven straten van Casco Viejo zijn erg interessant om doorheen te lopen. Vergeet niet om vanaf het Plaza Unamuno de trappen van Mallona te nemen naar het Etxebarria Park voor een fantastisch uitzicht. Of Neem de kabelbaan (funicular) naar het uitkijkpunt Artxanda voor een mooi uitzicht op Bilbao. In de zomer kun je ook een openluchtconcert bijwonen in Kiosko del Arenal, een park tegenover het Plaza Arriaga.
Tot slot nog een tip: Het is een goed idee om op de eerste dag een fietstour met gids te maken. Zo leer je de weg door de stad en zie je de belangrijkste hoogtepunten. Wij boeken onze fietstour altijd bij Baja Bikes. Een uitstekende Nederlandse gids die echt alles van de stad weet, goed materiaal en een heerlijke, veilige route door de stad.
San Sebastián
San Sebastián is een leuk, gezellig oud stadje met fantastische uitzichtpunten over een prachtige baai, vele visrestaurants en duizenden pintxos-barretjes. De stad heeft een van de beste stranden van Europese steden waarvan het centrum direct aan zee ligt. Het is een leuk gezicht om direct naast de historische gebouwen veel surfers in de branding te zien surfen.
San Sebastián is een dure stad om je auto te parkeren. Beter is om je auto buiten de stad te neer te zetten en dan de bus nemen naar het centrum. De rest doe je dan of wandelend of fietsend. Er zijn veel fietspaden en een fiets huren kost maar iets van 15 euro per dag. Wij hebben overigens de eerste dag van ons bezoek een georganiseerde fietstour met gids door San Sebastián gemaakt met Baja Bikes. Een uitstekende Nederlandstalige gids heeft ons de hoogtepunten laten zien. Zo konden we ons daarna prima oriënteren. Dat is ons erg goed bevallen.
Er valt redelijk wat te doen in de directe omgeving van het stadje. Naast fietsen, surfen, zonnebaden en zwemmen kun je er mooie wandelingen maken. Ga voor een korte, eenvoudige wandeling, bijvoorbeeld, naar het standbeeld van Christus op de top van de Monte Urgull, een heuvel tussen de twee hoofdstranden. Als je langzaam loopt en onderweg ook nog even gebruik maakt van het barretje doe je er ongeveer maar een uur over om de top te bereiken.
Voor een iets langere wandeling, zou je de Monte Igueldo, die aan het westelijke uiteinde van de baai ligt, kunnen beklimmen. Je hebt hier een prachtig uitzicht op de oceaan, de haven, de baai, de stad, Monte Urgull en een vuurtoren. Belangrijk ook: je hebt hier een terras in de zon waar je een heerlijk glas witte wijn en pintxos kunt krijgen.
Overige interessante steden in Spaans Baskenland
In Spaans Baskenland heb je naast Bilbao en San Sebastián nog veel meer bijzonder interessante, prachtig historische stadjes die zeer de moeite waard zijn. We noemen er enkele.
Hondarribia
Hondarribia is een vissersplaats aan de baai van Txingudi, vlakbij de grens met Frankrijk. Het is de laatst overgebleven ommuurde stad in Guipuzcoa, de kleinste provincie van Spanje. Hondarribia werd gesticht in de tijd van de Romeinen en kende sindsdien een tumultueus verleden van herhaaldelijke belegering door legers uit ofwel Frankrijk of Navarra.
Als je in de gelegenheid bent om dit stadje te bezoeken, ga dan sowieso naar de oude stad waar je naast vele interessante, historische gebouwen, aan de hoofdstraat het paleis van Casadevante vindt. Een andere wijk die de moeite waard is, is die van Portua vanwege de kleurrijke vissershuizen. Maar los van de twee genoemde wijken, is ook het strand van Hondarribia, de havens, de vuurtoren en de heuvelachtige omgeving aantrekkelijk genoeg om hier een dag door te brengen.
Laguardia
De hoofdstad van de regio Rioja Alavesa, een van de meest befaamde wijnstreken van Spanje, is Laguardia. Het is een op een heuvel gelegen, klein, ommuurd stadje met een zeer rijk historisch verleden. De straten en de omgeving van Laguardia ademen een middeleeuwse sfeer die de stad een oeroud tintje geven. Je hebt er zelfs een belangrijke archeologische vindplaats uit het pre-Romeinse tijdperk met hunebedden.
Als je in de omgeving bent, bezoek dan niet alleen de vele wijnhuizen maar zeer zeker ook het stadje. Alleen al de twee meter hoge, stenen muren rondom de stad zijn indrukwekkend. Er zijn vijf poorten die toegang geven tot de stad. Binnen de muren vind je er enkele prachtige, oude kerken en een fraai Plaza Mayor met het oude en het nieuwe stadhuis.
Pamplona
Hoofdstad van de regio Navarra is de groene stad Pamplona die in het Baskisch ook wel Iruña wordt genoemd. Het is een charmante, niet al te grote stad met een prachtig middeleeuws centrum, diverse musea, een indrukwekkende citadel, fantastische restaurants, uitstekende wijnen, leuke cafés en barretjes, en vele parken waar je heerlijk kunt wandelen. Daarnaast is de stad de eerste belangrijke stad op de Camino de Santiago, de 780 kilometer lange pelgrimsroute naar Santiago de Compostella.
Tijdens Sanfermines, het jaarlijks in de eerste helft van juli terugkerende feest ter ere van de heilige San Fermín, verandert het rustige stadje in een druk (en duur) oord waarin veel alcohol gedronken wordt, veel muziek wordt gemaakt en veel wordt gedanst. Vanaf 6.00 uur ’s ochtends moet je op zoek gaan naar een goede, veilige plek waar vandaan je naar de stieren kunt kijken die vanaf 8.00 uur door de straten rennen. Deze stierenrennen worden al sinds eind 16e eeuw gehouden. Elk jaar kunnen de stierenrennen rekenen op ongeveer een half miljoen bezoekers. Geregeld vallen daarbij zwaar gewonden en zelfs dodelijke slachtoffers. Onlangs zijn de stierenrennen onderwerp van internationale, maatschappelijke discussie geworden. De stieren worden namelijk via de smalle straten naar de arena gedreven waar ze tijdens de stierengevechten worden gedood.
Praktische zaken
Accommodatie
In Spaans Baskenland vind je in principe voldoende overnachtingsmogelijkheden. Houd er wel rekening mee dat een overnachting in een hotel in steden als San Sebastián en Pamplona, ongeacht het seizoen, beduidend meer kost dan in vergelijkbare hotels in overige delen van Spanje! Zoek accommodatie in Bilbao, Hondarribia, Laguardia, Pamplona of San Sebastián.
Vervoer
De steden die we in deze blog hebben beschreven zijn allen klein genoeg om te voet of eventueel met het openbaar vervoer volledig te ontdekken. Dankzij het uitstekende spoorwegennet kun je ook van de ene naar de andere stad prima en goedkoop reizen. Zo kost de in totaal 4,5 uur durende rit van Bilbao naar Pamplona minder dan 10 euro! Kortom, heb je de tijd dan is dit deel van Spanje ook goed te bereizen zonder (huur)auto.
Beste reistijd voor Spaans Baskenland
Voor de drie verschillende gebieden in Spaans Baskenland gelden verschillende beste reistijden. De kuststreek staat onder invloed van de Atlantische Oceaan. Je hebt er daardoor milde zomers en winters, en relatief veel neerslag. Het weer valt erg lastig te voorspellen. Ons advies is daarom, om je niet al te druk te maken over de voorspellingen als je je reis boekt. Wij zijn er twee keer in het vroege voorjaar geweest en hadden prima temperaturen van rond de 15 graden. De eerste keer was het vrij fris maar zonnig. De laatste keer was warmer maar we zijn toen wel één dag met de auto naar het zuiden gereden om daar wat extra zon te pakken. In de maanden juni tot en met oktober maar ook in maart, valt statistisch gezien de minste regen.
De overige twee gebieden in Spaans Baskenland kennen een wat meer landklimaat met koude(re) winters en warme tot hete zomers. Beste reismaanden zijn van april tot en met oktober. In de zomermaanden is het niet alleen droog maar het kan dan ook erg heet worden.
Reisadvies
De Basken hebben een stormachtige relatie met Spanje. Vele jaren lang streed de ETA (Euskadi Ta Askatasuna – Baskische Afscheidingsbeweging) een gewelddadige strijd om van Spaans Baskenland een onafhankelijke, socialistische Baskische staat te maken. De organisatie kondigde eind maart 2006 een permanent staakt-het-vuren af. Het is sindsdien heel soms nog onrustig, met name buiten Spaans Baskenland. Zo kwamen in 2007 op de luchthaven van Madrid twee mensen vanwege een autobom om het leven. In de zomer van 2009 kwamen twee bommen tot ontploffing in Burgos en Palma de Mallorca.
Wij zijn de afgelopen jaren twee keer in de regio geweest en hebben ons nooit onveilig gevoeld. Blijf echter alert en volg de laatste ontwikkelingen via de website van de overheid.
