Hoorn, ooit een machtige stad
In de 17e eeuw was Hoorn, dankzij de ligging aan de Zuiderzee, een belangrijke stad. Veel schepen van de Vereenigde Oostindische Compagnie werden hier gebouwd. Daarnaast vertrokken zij vanuit de haven op ontdekkingsreis naar de Oost. Maar ook de West-Indische Compagnie en de Noordse Compagnie hadden Hoorn als thuisbasis.
Al die bedrijvigheid en handel leverden de stad een ongekende welvaart op. Aan de grachten verschenen de mooiste huizen en pakhuizen. Vele versierd met bijzondere gevelstenen. Op het Oostereiland kwam het imposante gebouw van de Admiraliteit van het Hollands Noorderkwartier. In de stad kwamen prachtige pleinen, zoals De Roode Steen. En gelukkig is veel hiervan bewaard gebleven. Zodat je bij de Stadswandeling door Hoorn je soms waant in de Gouden Eeuw. Want Hoorn heeft maar liefst 350 rijksmonumenten!
Bezienswaardigheden stadswandeling door Hoorn
De vele prachtige gebouwen uit de VOC-tijd, de grachtenpanden, de havens, het beeld van de scheepsjongens van Bontekoe en natuurlijk de Hoofdtoren. Stuk voor stuk bezienswaardigheden die voorbij komen bij deze stadswandeling door Hoorn. Hier wandel je allemaal langs:
Mariatoren
Bij de oude stadswal van de vestingstad Hoorn tref je de Mariatoren. In de volksmond noemt men hem ook wel de Kruittoren. Want hij werd in 1508 gebouwd voor de kruitopslag. Omdat hier bij de bouw het Mariaklooster was gevestigd, werd de officiële naam Mariatoren. Nu bevindt zich in de toren een romantisch bed & breakfast.
Oosterpoort
Als vestingstad had Hoorn vier stadspoorten in de vestingmuur. De Oosterpoort is de enige die hiervan nog is overgebleven. Hij dateert uit 1578. Bijzonder is dat bovenop de poort een woonhuisje staat. Het schijnt nog steeds bewoond te zijn. Vroeger was de Oosterpoort de enige toegangspoort van en naar Enkhuizen. Dat leverde veel autoverkeer op. Nu is de poort alleen voor fietsers toegankelijk.
Havens
Als belangrijke stad voor de VOC, met directe ligging aan de Zuiderzee, beschikte Hoorn over diverse havens. Nu zijn ze vooral in trek bij de vele zeilers en andere pleziervaarders die Hoorn bezoeken.
De Binnenhaven is nog het meest authentieke haventje van de stad. Er liggen veel oude schepen. Sommige zijn in gebruik als rondvaartboot over het IJsselmeer. Maar het is ook een passantenhaven. Als je hier je boot aanlegt, heb je een fenomenaal uitzicht op de historische binnenstad van Hoorn.
De Grashaven is de grootste pleziervaarthaven met ruim 700 ligplaatsen. Hij ligt direct achter het Oostereiland. Opvallend vonden wij de smalle en korte steigers. En om erop te komen moet je ook nog lenig zijn. Verder zie je bij deze stadswandeling door Hoorn ook de Vluchthaven en Buitenhaven.
Oude Doelenkade
Lopend over de kade van Baatland zie je achter de Binnenhaven de Oude Doelenkade liggen. Gelukkig gaat de stadswandeling door Hoorn later ook over deze straat. Want je treft er prachtige herenhuizen en pakhuizen aan. De panden met nummer 17 en 19 hebben bijzondere gevelstenen waar je zeker op moet letten. En iets verderop zie je wat huizen van latere datum. Die zijn in een totaal andere stijl gebouwd, maar passen toch goed in het straatbeeld.
Hoofdtoren
De blikvanger van Hoorn is de Hoofdtoren aan de rand van de haven. Hij werd in 1532 gebouwd als verdedigingstoren. Aan de stadskant heeft de toren een rechte gevel. Aan de havenkant is de toren rond van vorm. De muren zijn hier meer dan een meter dik. In de toren zit een restaurant. Vooral vanaf het gedeelte op de eerste etage is het uitzicht geweldig. Maar ook het interieur is prachtig.
Aan de voet van de Hoofdtoren staat het beeld van de “jongens van Bontekoe”. Dit zijn de hoofdpersonen uit het gelijknamige boek van Johan Fabricius. Het verhaal is deels waargebeurd. Iets verderop op de kade staat een borstbeeld van schipper Bontekoe.
Oostereiland
Dankzij de welvaart die de VOC bracht met de vele reizen naar de Oost, groeide Hoorn uit zijn voegen. Daarom werd het Oostereiland aangelegd in 1682. Zo kon de havencapaciteit flink toenemen. Ook kon men er grote pakhuizen en woningen kwijt. De Admiraliteit kreeg hier zijn thuisbasis. Dat leverde veel nieuwe scheepswerven op het Oostereiland op.
Lange tijd was het Oostereiland de gevangenis van Hoorn. Later diende het als opvang voor asielzoekers. Nu is het Oostereiland prachtig in zijn oude glorie hersteld. In de imposante gebouwen vind je nu onder andere een boetiekhotel, een bioscoop en het ontzettend leuke Museum van de 20e eeuw. Als je tijd hebt, moet je dit museum zeker bezoeken (gratis met Museumkaart).
Klein stukje afwijken van de route
Het is slim om de stadswandeling door Hoorn een kleine kilometer uit te breiden. Wandel na het oversteken van het Kippenbruggetje (bij punt 1 van de routebeschrijving) via de winkelstraten Nieuwland en Gouw door de Nieuwsteeg. Hier loop je rechtdoor. Daarna kom je uit op het mooiste plein van de stad.
De Roode Steen
De Roode Steen is een prachtig plein. Het is omringd door diverse fraaie monumentale gebouwen. In de zomer vind je er veel gezellige terrassen. De naam heeft een lugubere oorsprong: hier vonden vroeger de executies plaats. De steen kleurde rood van het bloed. Op het plein zie je een replica. Het origineel is te zien in het Westfries Museum.
Op het plein staat een beeld van de beroemdste inwoner van de stad: Jan Pieterszoon Coen. Hij stichtte de handelspost in Batavia. Door zijn moorddadige optreden op de Banda-eilanden, staat zijn reputatie onder druk. We vragen ons af hoelang het beeld er nog staat.
De Waag
De Waag ligt op een van de hoeken van de Roode Steen. Het gebouw diende lang als weegplaats voor goederen die op het plein werden verhandeld. Nu is het een gezellig restaurant. Let vooral op het prachtige interieur!
Westfries Museum
Ook op de Roode Steen staat het Westfries Museum. Als je geïnteresseerd bent in de Gouden Eeuw, mag je dit museum niet missen. We hebben er uren doorgebracht en veel geleerd over Hoorn en de 17e eeuw. Toegang is gratis met de Museumkaart.
Hierna wandel je dezelfde weg weer terug naar het Kippenbruggetje. Vervolgens pak je de route weer op zoals die in de routebeschrijving staat. Zo loop je een kilometer meer dan de officiële route. Maar je ziet nog meer van de prachtige stad Hoorn!
Stadsparken bij de stadswandeling door Hoorn
De wandelroute voert daarnaast door en langs diverse grote en kleine stadsparken. Dat maakt deze wandeling zo gevarieerd. Naast het kleine en niet zo bijzondere Mandelapark, zijn dit de andere stadsparken die je tegenkomt:
Wilhelminaplantsoen
Het Wilhelminaplantsoen is ontstaan dankzij een werkverschaffingsproject in de dertiger jaren van vorige eeuw. Het park is in landschappelijke stijl ingericht. In het park liggen een paar fraaie vijvers.
Muntpark
Niet ver van het Mandelapark ligt het wat grotere Muntpark. De blikvanger van het park is de grote vijver. Je kunt er helemaal omheen lopen. Wij hebben bij onze stadswandeling door Hoorn vlakbij dit park onze auto geparkeerd.
Toen we de wandeling startten, stond er een fotografe met een grote telelens te wachten op het perfecte plaatje. Bij het einde van onze wandeling, uren later, leek het of deze dame nog steeds daar stond. Het bleek nu een andere fotografe te zijn, met ook zo’n grote telelens. Ze had hem net nieuw en wilde hem hier uitproberen. Ze vertelde dat ze een fanatieke wandelaar is. Het Pieterpad staat bij haar volgend jaar op de planning.
Julianapark
Het Julianapark is een groot wandel- en recreatiegebied. Het ligt aan het Markermeer en heeft een klein strandje, het schelpenstrandje. Hier loopt de route kriskras door het park over smalle paadjes door het bosplantsoen.
In 2023 krijgt Hoorn iets verderop nog een stadsstrand aan de Westerdijk. Het wordt zelfs het grootste stadsstrand van ons land. Want het is ongeveer een kilometer lang en 130 meter breed.
Baatland
Om Hoorn beter te beschermen tegen de Zuiderzee, legde men al eeuwen geleden dit kunstmatige schiereiland aan. In het begin was het Baatland het toneel van veel scheepswerven en werkplaatsen. Nu is het een mooi klein groen parkje. Van de ene kant heb je een magnifiek uitzicht op de Buitenhaven en Schuilhaven. Aan de andere kant zie je de mooie Binnenhaven liggen met daarachter de ook al zo fraaie Oude Doelenkade.
Praktische informatie over de stadswandeling door Hoorn
Deze stadswandeling door Hoorn is 10 kilometer lang. Wil je de route uitbreiden met een bezoek aan het fraaie plein De Roode Steen, dan loop je een kilometer meer.
De route gaat het grootste deel door de stad. Je loopt daar over verharde, maar rustige paden. In de stadsparken loop je over schelpenpaden of andere (half)verharde paden.
Er is een uitstekende routebeschrijving van de stadswandeling door Hoorn. Hiermee is fout lopen uitgesloten. De route is niet gemarkeerd.
De route start bij het NS-station Hoorn. Je kunt deze wandeling dus uitstekend met het openbaar vervoer bereiken. Kom je met de auto? Houd er dan rekening mee dat in het centrum van Hoorn alleen betaald parkeren mogelijk is. Zoals op de grote P+R Transferium aan de Van Dedemstraat (achterzijde station).
Als je toch gratis wilt parkeren, zet dan je auto neer op de Verlengde Lageweg. Vanuit de tweede bocht in die weg loopt een kort pad naar het Muntpark. Als je aan het einde van dit pad rechtsaf gaat, pak je de route op aan het einde van punt 3 in de routebeschrijving.
Die zijn er voldoende, zeker in het centrum van Hoorn. Een absolute aanrader is om in het restaurant de Hoofdtoren naar de eerste verdieping te gaan. Daar geniet je in een authentieke omgeving met weids uitzicht over de haven van wat lekkers.
Loop je ook naar plein de Roode Steen, ga dan zeker wat drinken bij het restaurant in De Waag. Hier zit je ook al in zo’n bijzonder gebouw. Bij lekker weer is het goed toeven op het terras. Een ideale lunchplek!
