Stadswandeling door Leeuwarden, het Kleine Amsterdam
Stadswandeling door Leeuwarden, het Kleine Amsterdam
Leeuwarden is een van de minder bekende, oude Nederlandse steden. Volledig onterecht vinden we. Niet voor niets was de stad in 2018 namelijk nog de trotse culturele hoofdstad van Europa! Mede omdat mijn familie van vaderskant er vandaan komt, was ik er vroeger wel vaker. Maar nooit eerder had ik mij verdiept in de culturele hoogtepunten van de Friese hoofdstad. Het werd dan ook hoog tijd voor een culturele stedentrip naar het ‘Kleine Amsterdam’ van het noorden. Met een stadswandeling door Leeuwarden ontdekken we hoe fraai de stad is.
Stadswandelingen door Leeuwarden
Voorafgaand aan onze stedentrip naar Leeuwarden hebben we ons goed voorbereid. We willen namelijk geen enkele van de belangrijkste hoogtepunten missen. Aan de hand van een routekaartje van ‘Visit Friesland’ begeven we ons richting de uitgang van ons hotel.
Maar voor we de deur uitlopen valt ons oog in de lift op een aanplakbiljet. Het biljet is van Miniature People Leeuwarden, Het betreft een kunstzinnig initiatief dat uitgegroeid is tot een van de leukste stadswandelingen in Leeuwarden. Wat slenteren door de stad op zoek naar piepkleine Liwwadders lijkt ons wel wat. We besluiten om vandaag onze geplande stadswandeling te maken en de volgende dag die andere.
Stadswandeling door de oude stad Leeuwarden
Het is behoorlijk fris als we ons hotel verlaten. Gelukkig weet een schraal winterzonnetje ons op weg naar het station iets te verwarmen. Het is maar een klein stukje lopen naar het mooie, oude stationsgebouw van Leeuwarden. Het rijksmonument stamt oorspronkelijk uit 1865. Maar het gebouw zoals het er nu uitziet, staat er feitelijk pas sinds 1890. In die periode werd Leeuwarden een belangrijk spoorwegknooppunt. De ontwikkeling noodzaakte uitbreiding met een bijzonder groot perron en diverse houten, art-nouveau perrongebouwen.
Vlakbij het stationsgebouw zien we twee witte sculpturen van een jongen en een meisje staan. Tussen de 7 meter hoge kunstobjecten van Jaume Plensa bevindt zich een fontein in winterslaap. De fontein is een van de 11 fonteinen van het internationaal kunstproject voor Leeuwarden-Fryslân 2018. Het kunstproject is het gevolg van de benoeming van Leeuwarden als culturele hoofdstad van Europa. In de 11 Friese steden staan 11 fonteinen van 11 internationale kunstenaars.
Via de Museumhaven naar de Blokhuispoort
We vervolgen onze stadswandeling door Leeuwarden langs het Nieuwe Kanaal. Toch klopt die naam niet, besluiten we. Het volledig met de hand gegraven Nieuwe Kanaal ligt er namelijk al sinds 1895! Aan de Willemskade en de Wirdumerpoortsdwinger zien we enkele voormalige, fraaie bedrijfsvaartuigen. Ze maken onderdeel uit van de Museumhaven Leeuwarden.
Kort hierna komen we aan bij de prachtige, historische Blokhuispoort. De geschiedenis van de voormalige gevangenis gaat terug naar eind 15e eeuw. Vier eeuwen later werd het blokhuis drastisch uitgebreid en verbeterd. Het gebouwencomplex was toen een beruchte gevangenis met bewoners als Kop van Jut. Tegenwoordig is het een cultureel bedrijvencentrum en museum.
We lopen onder de poort door en bezoeken enkele luchtplaatsen waar enkele cafés en eettentjes aan liggen. We moeten wel lachen om de namen die ze aan de horeca gegeven hebben: Proefverlof en De Bak. Je hebt er zelfs accommodatie met de naam Alibi Hostel. Hier kun je de nacht letterlijk in een cel doorbrengen. De Blokhuispoort maakt tijdens ons bezoek een verlaten indruk. Vanwege corona worden er geen rondleidingen gegeven. Ook is de horeca gesloten. Jammer maar begrijpelijk. Extra reden om in de zomer nog eens terug te komen!
Mata Hari
Via pittoreske straatjes en stegen lopen we door richting het geboortehuis van Mata Hari. We passeren eerst het standbeeld van genoemde Friese, exotische (naakt)danseres. In 1976 werd er flink geprotesteerd tegen de onthulling van het standbeeld. Mata Hari (Margaretha Zelle) werd namelijk beschouwd als een zeer zondige vrouw.
We komen uit bij het geboortehuis op de Kelders, nummer 33. Margaretha’s vader had hier in de 19e eeuw een hoeden- en pettenzaak. Tegenwoordig zit er een kapperszaak. In 2013 brak er brand uit maar het pand zelf had alleen rook- en waterschade. Vanwege corona kunnen we binnen geen kijkje nemen. Jammer, want na de brand heeft de eigenaar de kapsalon omgetoverd in een soort mini-museum. Wil je meer weten over de beroemde Friese danseres? In het Fries Museum is er een collectie aan haar gewijd.
Via de Grote of Jacobijnerkerk naar de Prinsentuin
Op weg naar de Prinsentuin komen we langs de Grote of Jacobijnerkerk uit eind 13e eeuw. Het is de grootste, middeleeuwse kerk in Leeuwarden. Tijdens de reformatie werd het gotische bouwwerk omgebouwd tot protestantse kerk. Daarbij gingen de altaren en veel van de ornamenten verloren. Toch heeft de kerk ook nu nog veel interessants te bieden. Zo bevindt zich hier het befaamde Christian Müller-orgel uit 1727. Naast kerkdiensten wordt de kerk gebruikt activiteiten als congressen, concerten, symposia en lezingen.
We vervolgens onze stadswandeling via het Perkswaltje en de Schoenmakersperk. Wat is het hier rustig en mooi! We passeren onder meer het Joods Monument en het prachtige pand van het Natuurmuseum Fryslân. Aan het Perkswaltje bevinden zich diverse woningen van het monumentaal Sint Anthonygasthuiscomplex. Je zou er maar wonen, echt te leuk!
We steken de Groeneweg over en komen uit in de Prinsentuin. Dit prachtige park is midden 17e eeuw aangelegd in opdracht van prins Willem Frederik van Nassau. In het park bevindt zich ook het Pier Pander Museum en het horeca-etablissement De Koperen Tuin. Laatstgenoemd restaurant dankt zijn naam aan de gelijknamige roman van Simon Vestdijk. De belangrijkste delen van het boek spelen zich namelijk af in de Prinsentuin.
Oldehove
We struinen wat door het fraai aangelegde park en komen vervolgens bij de Oldehove. Deze scheve toren is nog schever dan de toren van Pisa. De Oldehove werd gebouwd in de 16e eeuw. Het moest eigenlijk een toren van ruim 120 meter hoog worden. Maar tijdens de bouw zakte het bouwwerk al scheef wat niet meer gecorrigeerd kon worden. De toren is met recht het boegbeeld van Leeuwarden.
Street art in Leeuwarden
Leeuwarden telt maar liefst 819 inschrijvingen in het rijksmonumentenregister. Tijdens onze stadswandeling krijgen we er vele te zien. Het valt ons op dat veel van de panden nog hun gevelbelettering hebben. Mooi en leuk om te zien!
Maar Leeuwarden bestaat niet alleen uit historische panden. Je vindt er vanzelfsprekend ook veel nieuwbouw in diverse stijlen. Niet altijd naar smaak van de bewoners van de stad, noch die van ons. Gelukkig zijn vele nieuwe gevels vanwege de status van culturele hoofdstad van Europa voorzien van artistieke graffiti. In de stad vind je sindsdien 2018 vierkante meter aan street art van gerenommeerde Friese en internationale graffiti-kunstenaars.
Stadswandeling van Miniature People Leeuwarden
Na een smaakvol en zeer uitgebreid ontbijt in onze kamer checken we uit. Onze wandeling langs de ruim 40 miniaturen in Leeuwarden kan beginnen! De eerste miniaturen zijn een groepje reizigers die met koffers en tassen uit de bus gestapt zijn. Wat zijn ze klein! Echt knap wat fotograaf en kunstenaar Michel Tilma gemaakt heeft!
Eenmaal in de oude binnenstad vinden we vrij snel de eerstvolgende miniaturen. Maar eenvoudig is het zeker niet om de kleine mensjes te spotten. Ze zijn namelijk echt heel erg klein. We weten helaas niet alle miniaturen te vinden. Zo bevinden zich enkele op het balkon van een café wat nu tijdens corona gesloten is. Maar dat mag de pret zeker niet drukken. Want wat is dit een super leuke manier om een stad te verkennen!
Dankzij de miniaturenwandeling zijn we op plekken geweest die geen onderdeel uitmaakten van de stadswandeling van gisteren. We kwamen daarnaast langs monumentale panden die je beslist gezien moet hebben. Denk aan het oude gerechtshof, de waag, de centraal apotheek, de kanselarij, het stadhuis en het stadhouderlijk hof. Voor mocht je hierin geïnteresseerd zijn: je hebt in Leeuwarden ook een interessante stadswandeling langs vele monumentale panden die je kunt maken!
Enkele praktische tips voor de stadswandeling van Miniature People Leeuwarden
In samenwerking met ‘A guide to Leeuwarden’ is een routekaart met plattegrond gedrukt. Deze routekaart is onontbeerlijk als je de leuke stadswandeling langs de miniaturen wilt maken. Je kunt hem voor 1 euro kopen bij veel winkels en bij het WestCord Hotel. Wil je de wandeling combineren met een andere stadswandeling? Vind dan alle locaties van de miniaturen via deze link.
Waar te overnachten tijdens je bezoek aan Leeuwarden
In de nazomer van 2020 maakten we een verrassende rondreis door onze eigen Randstad. We brachten de nachten tijdens de rondreis door in enkele WestCord Hotels. Vanwege onze goede ervaringen met de hotelketen, klopten we ook in Leeuwarden bij hen aan. Gelukkig werden we zeker niet teleurgesteld. Onze ruime kamer op de 9e verdieping had een prachtig uitzicht op de stad. En net als bij de andere hotels was de kamer van alle gemakken voorzien.
Het hotel bevindt zich op ongeveer 20 minuten lopen van het centraal station. Mocht je dit te ver vinden, overweeg dan accommodatie in het oude centrum. Je vindt er mooie, statige hotels en vele knus ogende boutique hotelletjes.
