Dankzij onze reizen hebben we mogen genieten van de unieke wonderen van de natuur. Niet alleen boven maar ook onder water. Ook hebben we mogen kennismaken met bijzondere culturen. Het reizen heeft ons leven sindsdien enorm verrijkt. Zo heeft het onze kijk op de wereld veranderd. En we hebben geleerd om de kleine dingen in het leven meer te waarderen. We kunnen nu beter relativeren en zijn geduldiger geworden. En verder hebben we dankzij onze reizen heel veel bijzondere mensen ontmoet.
Uit talloze onderzoeken wereldwijd blijkt keer op keer dat reizen gelukkig maakt. Maar uit (andere) onderzoeken blijkt ook dat er een keerzijde is van onze reizen. Bij de meeste mensen leeft al wel het besef dat vliegen een slechte invloed heeft op ons klimaat. Maar los van het klimaat zijn we als toerist ook van negatieve invloed op de natuurlijke omgeving die we bezoeken. En op de gemeenschap binnen die omgeving. Uiteindelijk raakt dit ook ons, en de generaties na ons. Want juist de aspecten van reizen waar we zo van genieten, zullen bij onverantwoord reisgedrag verdwijnen.
Wat is duurzaam toerisme?
Duurzaam toerisme is reizen op een manier die niet (of zo weinig mogelijk) van negatieve invloed is op de natuurlijke en culturele omgeving. Het reikt verder dan alleen het beperken van CO2-emissies e.d. Een belangrijk aspect is namelijk onze invloed op de lokale gemeenschap, de economie en de cultuur.
In het ideale geval is duurzaam reizen zelfs gunstig voor de reisbestemming. Bij eco-vriendelijke duikreizen, bijvoorbeeld, zien lokale ondernemers “brood” in een gezonde waterwereld. Duikcentra zullen dan hun woongemeenschap zoveel mogelijk stimuleren om goed voor de onderwaterwereld te zorgen en het milieu te beschermen.
Duurzaam toerisme is pas echt duurzaam als het niet een eenmalig positief effect heeft. Deze vorm van reizen moet de reisbranche in zijn algemeenheid, en het gastland in het bijzonder, ook goede toekomstperspectieven bieden. Het gaat dus niet alleen om het hier en nu, maar vooral ook om de langere termijn.
Waar moeten we nu speciaal op letten als we duurzaam willen reizen?
In een aparte blog over manieren om zo duurzaam mogelijk te reizen, komen we met vele praktische tips. Deze tips zijn gebaseerd op drie algemene pijlers van duurzaam toerisme:
Het milieu en de natuur
Denk hierbij aan het minimaliseren van onze ecologische voetafdruk, door bijvoorbeeld minder te vliegen en minder water te gebruiken. En door plastic afval terug te dringen, met name in de zeeën. Maar ook door wilde dieren niet te storen in hun habitat.
De sociale gemeenschap
Het gaat hier bijvoorbeeld om het ondersteunen van projecten voor gemeenschapstoerisme: toerisme waarbij rekening wordt gehouden met ecologische, sociale en culturele duurzaamheid. Het management van deze projecten ligt bij de plaatselijke gemeenschap. De winsten vloeien terug naar diezelfde gemeenschap.
Economie
Deze pijler richt zich op het ondersteunen van de lokale economie. Bijvoorbeeld door bij lokaal beheerde hotels (homestays, pensionnetjes, e.d.) te verblijven. Of door gebruik te maken van lokale gidsen.
Duurzaam reizen: wel of niet (ver) reizen?
De afgelopen jaren is een maatschappelijke discussie ontstaan over recreatief reizen. Zo kwam uit Zweden de term ‘vliegschaamte’ overwaaien. Ook hier in Nederland gingen daardoor steeds meer mensen zich afvragen of je nog wel (zoveel) zou moeten reizen. Op zich een goede vraag omdat het ons bewust maakt van de gevolgen van reizen.
Duurzaam toerisme begint bij bewustzijn. Bewust van de invloed die we hebben op de korte en lange termijn op het milieu en de lokale gemeenschap. Vanuit dit bewustzijn moeten we datgene doen om zo duurzaam mogelijk te reizen. En om anderen bewust te maken van de noodzaak om duurzaam te reizen.
Dit gaat niet van de ene op de andere dag. Er is geen magische oplossing om de negatieve gevolgen van toerisme in één klap op te heffen. Wel kunnen we bewuster gaan nadenken over onze volgende reis. Bijvoorbeeld over hoe we er komen, waar we verblijven, hoe we ons gaan verplaatsen, en wat we er gaan doen.
Wel of niet (ver) reizen? Deze vraag willen we niet voor je beantwoorden. Dat is tenslotte een individuele keuze die je zelf maakt. Belangrijk is wel dat je je realiseert hoe je tijdens jouw vakantie toch duurzaam kunt reizen. Want wanneer je rekening houdt met de praktische tips om zo duurzaam mogelijk te reizen, zijn er alleen maar voordelen. Voor jou namelijk een unieke beleving waarbij je meer begrip krijgt voor bijzondere culturen. Voor het gastland dat je bezoekt levert het economisch perspectief op en blijft de kwetsbare natuur in stand. Daarnaast vergroot je bij duurzaam reizen het welzijn van mens en dier. Een win-win-relatie dus!
