Het Waddeneiland Schiermonnikoog is het kleinste van onze vijf bewoonde Waddeneilanden. Het eiland bestaat bijna volledig uit duinen en kwelders. De rest van het eiland is strand, bos en polder. Het grootste deel van het eiland is nationaal park, uniek voor de Waddeneilanden. Honderdduizenden vogels telt dit natuurparadijs. De helft van alle Nederlandse planten en bloemen komt voor op het eiland. Zo bloeien er veel bijzondere orchideeën. Natuurliefhebbers en vogelaars halen daarom hun hart op aan Waddeneiland Schiermonnikoog.
Wat zien en doen op Waddeneiland Schiermonnikoog
Als je het unieke Schiermonnikoog bezoekt, ga je voor de rust en de natuur. Rondstruinen door de duinen, de polders en over het kilometerslange strand wandelen. Dat zijn de absolute hoogtepunten van een bezoek aan Schier. Toch kun je er meer zien en doen dan je wellicht verwacht. Wat dacht je bijvoorbeeld van de volgende bezienswaardigheden en activiteiten?
Vuurtorens
Het piepkleine Schiermonnikoog bezit zelfs twee vuurtorens. Dat kan geen enkel ander Waddeneiland evenaren. Slechts één vuurtoren is nog echt in gebruik. Dat is de kenmerkende rode vuurtoren, aan de noordkant van het eiland. Niet voor niets heet ie dan ook de Noordertoren. Helaas kun je de vuurtoren niet beklimmen of binnen bezichtigen.
Aan de zuidkant van Schier staat de witte Zuidertoren. Die is al sinds het begin van de 20e eeuw niet meer in gebruik. De afgelopen jaren raakte de toren ernstig in verval en zag er zeker niet meer wit uit. Bewoners van het eiland konden het niet langer aanzien. Zij kochten de toren van KPN en hebben hem grondig opgeknapt. Het is de bedoeling dat het nu een cultureel centrum gaat worden.
Dorp Schiermonnikoog
Het eiland kent slechts één dorp, met dezelfde naam. Groot is het niet, want er wonen maar zo’n 1.000 mensen. Daarom is de gemeente Schiermonnikoog vaak de eerste gemeente die verkiezingsuitslagen kan melden. Het is een heuse strijd wie met de eer gaat strijken. Concurrenten zijn al jarenlang Vlieland en Rozendaal.
In het dorp valt de walviskaak zeker op. Het is een herinnering aan de jachten op de walvis die men met de Willem Barentsz uitvoerde. Na de Tweede Wereldoorlog waren veel Schiermonnikogers betrokken bij de walvisvaart. In 1950 schoot men in de Zuidelijke IJszee een walvis. De expeditieleider schonk de kaak aan Schiermonnikoog.
Een ander markante plek is het eeuwenoude hotel-pension Van der Werff. Al in de eerste helft van de 18e eeuw was dit een pension. De tijd lijkt in het hotel stil te hebben gestaan. Vooral de gelagkamer en lounge herinneren aan vroegere tijden.
Westerplas
Iets ten zuidwesten van het dorp ligt de Westerplas. Lang geleden was dit een kwelder, waar de zee vrij spel had. Na de indijking in 1964 kon het zoute zeewater niet meer het vochtige gebied bereiken. Het zoute water werd brak en later zoet. Nu is de Westerplas het belangrijkste zoetwatergebied van het eiland. De Westerplas zorgt zelfs voor het drinkwater voor de bewoners. De vogelkijkhut staat midden in het water. Hierdoor komen de vogels tot onder de hut. Het levert prachtig zicht op alle vogels op. Natuurlijk trekt deze plek veel watervogels. Maar ook de struiken en het riet rondom de plas zijn voor rietzangers, karekieten en ijsvogels een waar paradijs.
Uitzichtpunt bank van Banck
De bank van Banck is een bijzondere bezienswaardigheid op het eiland. Hij is genoemd naar John E. Banck. Deze blijkbaar vermogende jurist kocht in 1858 op 24-jarige leeftijd Schiermonnikoog en ging er wonen. Hij zorgde ervoor dat er op zijn kosten een zeedijk kwam. Hiermee werd het eiland beschermd tegen vloedgolven. Daardoor ontstond een poldergebied, de Banckspolder. Tal van bijzondere weidevogels komen er graag.
Op het favoriete plekje van de eilandeigenaar kwam een stenen bankje. De eilandbewoners noemden het al snel de “bank van Banck”. Vanaf die plek heb je een fraai uitzicht op de Waddenzee, de Banckspolder en de Westerplas.
Informatiecentrum Nationaal Park Schiermonnikoog
Sinds mei 2021 heeft het Nationaal Park Schiermonnikoog een prachtig nieuw informatiecentrum: het Baken. Eigenlijk zou je dit informatiecentrum als eerste moeten bezoeken als je op het eiland arriveert.
Je vindt er algemene informatie over Schiermonnikoog, de historie en de bezienswaardigheden op het eiland. Er is een fraaie interactieve tentoonstelling over het Nationaal Park en de Waddenzee. Je vindt er ook de vertrek- en aankomsttijden. Niet van de veerboot. Maar wel van de vele vogelsoorten die het eiland aandoen. Tot slot kun je in het Baken veel verschillende excursies op het eiland boeken.
Strand
Schiermonnikoog heeft het breedste strand van heel Europa. Dankzij bijzondere zeestromingen kon het strand van Schier zo breed worden. En het strand groeit nog steeds. In de afgelopen decennia is het eiland maar liefst 3 kilometer groter geworden. Zo is er uiteindelijk een strand ontstaan dat maar liefst 18 kilometer lang is. Op sommige stukken is het zelfs meer dan een kilometer breed.
Druk is het niet op het strand, er is ruimte genoeg. Alleen bij het deel tussen de strandpalen 6 en 7 zie je veel mensen. Ook omdat daar de populaire strandtent Marlijn ligt. Verder naar het oosten wordt het steeds rustiger.
Helemaal in het uiterste puntje ligt een van de jongste natuurgebieden van ons land, de Balg. Het gebied staat tijdens stormen volledig onder water. Daardoor is het de plek om schelpen te zoeken als het gebied is drooggevallen. Maar ook zeehonden zie je hier. Ze liggen op de zandbanken dichtbij het gebied.
Fatbike Tour
Wij hebben bij ons laatste bezoek aan Schier over het oneindige strand gewandeld naar het meest oostelijke puntje. Een flinke tippel en we moesten daarna ook weer terug. Een meer relaxte manier is met een fatbike tour. Op fietsen met extra dikke banden is het pedaleren over het strand een stuk eenvoudiger. Je komt ermee op plekken die met een gewone fiets niet bereikbaar zijn. De gids neemt je mee naar unieke stukken natuur. Daarbij vertelt hij veel wetenswaardigheden.
Balgexpres
Een ritje met de Balgexpres is een gemotoriseerde huifkartocht. Achter de tractor zit je in een overdekte kar. Vanuit het dorp rijdt de Balgexpres naar het uiterste puntje van het eiland. Bij de Balg tref je vaak zeehonden aan. Het is daarnaast de plek om unieke schelpen te zoeken. Het uitzicht is onovertroffen. Iets verderop ligt de zandplaat Simonszand. En daarachter ligt het onbewoonde eiland Rottumerplaat. Na een half uur rijdt de Balgexpres weer terug naar het dorp, over het strand.
Wadlopen bij Waddeneiland Schiermonnikoog
Het unieke getijdengebied de Waddenzee is een bron van natuurschoon. De mooiste manier om dat te ervaren is via een wadloopexcursie. Er zijn twee mogelijkheden op Schier. De eerste is voor iedereen met een goede conditie prima te doen. Deze wadlooptocht loopt vanaf zandplaat Brakzand naar het eiland. Het is een tocht van ongeveer drie uur, vooral over redelijk hard zand.
De tweede optie is alleen geschikt voor ervaren wadlopers met een meer dan uitstekende conditie. Deze tocht gaat vanaf het vasteland bij Kloosterburen naar Schiermonnikoog. In totaal leg je 25 kilometer af en dat moet in vijf uur vanwege de getijden. Dit is een prachtige, maar zeer zware tocht.
De vogeltrek beleven
Schiermonnikoog is een echt vogeleiland. Tal van bijzondere vogels zoeken hier bij hun vogeltrek naar voedsel. Want de grens van land met water zorgt voor veel en bijzondere hapjes voor de meeste vogelsoorten. Schiermonnikoog ligt precies op een knooppunt van de Oost-Atlantische trekroute. Het Nationaal Park Schiermonnikoog is de uitgelezen plek om dit bijzondere natuurfenomeen mee te maken. Je kunt tal van bijzondere vogels spotten. Zoals de steltloper, de koperwiek en kramsvogel. Ze eten hun buikje vol op het eiland en het wad. Als ze op krachten zijn gekomen, trekken ze verder.
Er is een speciale trekvogelroute op het eiland. Die loopt langs de meest bijzondere plekken waar je trekvogels kunt zien. In de gratis app Natuur Routes van Natuurmonumenten vind je de route. Maar je krijgt daarnaast allerlei achtergrondinformatie.
Wandelen op Waddeneiland Schiermonnikoog
Het eiland is bij uitstek geschikt om wandelend te ontdekken. Je kunt eindeloos rondstruinen over het strand. Of door de polders en kwelders lopen. Maar vergeet ook niet om over de bijzondere tegelpaadjes in en rond het dorp te wandelen.
Dit zijn enkele fraaie wandelingen op Schiermonnikoog. Ze variëren in lengte van 5 tot 20 kilometer. Daarnaast heeft de VVV diverse wandelroutes uitgezet. De routebeschrijvingen kun je kopen bij de VVV.
Fietsen op Waddeneiland Schiermonnikoog
Schiermonnikoog is een eiland dat je geweldig goed op de fiets kunt ontdekken. Fietsen over de vele schelpenpaden door de natuur is een geweldige belevenis. Op het eiland zul je nauwelijks borden en routemarkeringen vinden voor fietsers. Bewust wil het Nationaal Park de natuur zoveel mogelijk laten zoals hij is en niet volstoppen met paaltjes en borden. Er bestaan meerdere uitgezette fietsroutes op Schier. Maar die zijn alleen op papier beschikbaar. Bij de VVV kun je diverse fietsroutes kopen.
Dit wil je weten als je Waddeneiland Schiermonnikoog bezoekt
Rederij Wagenborg verzorgt vanuit Lauwersoog in Groningen de overtocht met de veerboot naar Schiermonnikoog. De sneldienst doet er 20 minuten over. De normale veerboot heeft een vaartijd van 45 minuten. In het zomerseizoen kun je het beste je tickets voor de boottocht naar Schiermonnikoog vooraf online reserveren.
Nee, Schiermonnikoog staat geen auto’s toe op het eiland. Je kunt je auto parkeren op de parkeerplaats bij de ferry in Lauwersoog. Op Schiermonnikoog kun je op diverse plekken fietsen reserveren. Natuurlijk kun je ook je eigen fietsen op de veerboot meenemen.
De beste periode om Schiermonnikoog te bezoeken is in de maanden mei tot en met september. In de zomervakantie kan het druk zijn.
Deze restaurants bevelen we je aan:
- De 4 Dames Wijnbar & Bistro. Een leuke ambiance, een verrassende kaart en natuurlijk heerlijk eten. Je kunt er ook overnachten.
- Brasserie Brakzand. Leuk restaurant met aardige en vlotte bediening. De uitgebreide kaart levert sommigen zelfs keuzestress op.
- De Marlijn. Bij dit strandpaviljoen droom je weg naar Mediterrane bestemmingen. Prachtige locatie, goede ambiance en lekker eten.
- Restaurant van Hotel Van der Werff. Het lijkt alsof hier de tijd heeft stilgestaan. Lekker eten in bijzondere omgeving. De bediening laat nog wel eens wat steekjes vallen.
Op het kleine eiland is het aantal mogelijkheden om te overnachten niet zo groot. Wees er daarom snel bij als je een aantal dagen op Schier wilt verblijven. Accommodatie is snel volgeboekt, zeker in het hoogseizoen. Een huisje huren met uitzicht op het strand is op Schiermonnikoog bijna niet mogelijk. In de buurt van het strand zijn de mogelijkheden beperkt. Wil je daar dus verblijven, dan is vroeg boeken het devies.
- Een ideale plek als je een appartement zoekt is Landal VitaMaris. Het ligt een kilometer van het strand.
- Natuurliefhebbers verblijven vanzelfsprekend graag in een uniek Natuurhuisje.
- Er is een mooie camping op het eiland. Camping Seedune is gelegen tegen de bosrand en bestaat uit 8 hectare met gras begroeid duinlandschap. Dankzij de natuurlijke opzet van het terrein is geen plek hetzelfde. Daarnaast zijn er enkele kleinschalige boerderijcampings.
- Dit is het totale aanbod van accommodaties op Waddeneiland Schiermonnikoog.
