Wandelen in de bergen
Zelf vinden we een bergwandeling in de Alpen, Pyreneeën of Dolomieten het summum. Of zelfs nog verder weg in bijvoorbeeld de Andes in Zuid-Amerika. Oneindige vergezichten, besneeuwde bergtoppen, de klingelende koebellen van het grazende vee, een gezellige berghut, ons maak je niet blijer. Maar een wandeling in de bergen is heel wat anders dan een leuke boswandeling in eigen land. We hebben daarom wat tips voor je als je ook wilt gaan wandelen in de bergen.
Wandelen in de bergen: 10 essentiële tips
“Wandelen in de bergen is niet gevaarlijk, de wandelaar is het gevaar”. Dat zei een woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging onlangs. Want vaak zijn ongelukken het gevolg van verkeerde keuzes die een wandelaar maakt. Zoals een overschatting van eigen capaciteiten of verkeerde kleding. Met deze 10 tips bereid je je optimaal voor op het wandelen in de bergen. Ook verklein je daarmee de risico’s dat jou iets overkomt.
Train ervoor
De inspanning bij het wandelen in de bergen is niet te vergelijken met een mooie wandeling in de natuur in ons eigen land. Je bent in de bergen constant aan het klimmen en dalen. Je spieren zijn hier niet op getraind. Je ademhaling gaat sneller bij het klimmen. En als je te hard gaat, loop je binnen de kortste keren te hijgen. Het kan dus zeker geen kwaad om conditie op te doen. Daarnaast is het belangrijk je beenspieren klaar te maken voor “het grote werk”. Een goede oefening is om regelmatig veel trappen te lopen. Wil je zeker zijn dat je de juiste conditie hebt? Volg dan een online wandeltraining bij gecertificeerd wandeltrainer Wanda Catsman. Zij helpt je om goed voorbereid aan je eerste bergwandeling te beginnen!
Kijk niet naar de afstand van de route
Afstand zegt in de bergen niet zoveel. Veel belangrijker is het om te kijken naar de hoogtemeters die je gaat overbruggen. Als je nog nooit in de bergen hebt gelopen, moet je rustig beginnen. Dus kies niet een route uit waar je gelijk 1000 hoogtemeters hebt. Want dat is vragen om problemen. Het tempo bergop ligt vanzelfsprekend heel laag. Dus een route van 10 kilometer met veel hoogtemeters kost je misschien wel 5 maal zoveel tijd als diezelfde afstand in Nederland.
Op de markeringen tijdens de route staat altijd de tijd aangegeven die benodigd is om het volgende punt te bereiken. Dat is de netto tijd, dus zonder pauzes. Die tijd ga je bijna nooit halen. Want het allerbelangrijkste is om regelmatig te genieten van het fenomenale uitzicht. Je maakt foto’s, komt even op adem na een stevig klimmetje, drinkt en eet onderweg wat. En zo doe je over die route veel langer dan de aangegeven tijd. Houd daar dus rekening mee met het plannen van je route.
Vaak geeft men de moeilijkheidsgraad van een wandeling aan met kleuren, vergelijkbaar met de blauwe, rode en zwarte pistes op de wintersport. Kies als beginnende bergwandelaar eerst blauwe wandelingen en begin zeker niet met een zwarte wandeling. Overschat je eigen conditie niet.
Houd het weer in de bergen in de gaten
In de bergen kan het weer heel snel omslaan. Zeker in de warme zomermaanden zijn onweersbuien in de middag mogelijk. Check daarom altijd voor je vertrek hoe het weer zich die dag gaat ontwikkelen. De lokale inwoners weten dit als geen ander, vraag het dus gerust aan je pensionhouder. Overigens is door de klimaatverandering het weer in de bergen de laatste tijd nog onvoorspelbaarder geworden. Onweersbuien komen nu al geregeld eerder op de dag voor dan vroeger. Neem altijd regenkleding mee. Want niets is zo vervelender dan in de stromende regen lopen zonder enige bescherming. Onderkoeling ligt dan op de loer.
Als je merkt dat er onweer op komst is, kun je beter je plannen wijzigen. Kort je route in of ga gewoon niet. Want onweer in de bergen is enorm gevaarlijk. Merk je tijdens je wandeling dat er zich enorme donderwolken ontwikkelen en de wind flink toeneemt, keer dan gelijk om. Is het te ver om terug te gaan naar je vertrekpunt, zoek dan beschutting in het dichtstbijzijnde bergrestaurant.
Neem een goede wandelkaart mee
Koop voor je in de bergen gaat wandelen een gedetailleerde kaart van het gebied. Hierop kun je vooraf je routes uitstippelen. Je ziet op de kaart de hoogteverschillen en de te volgen routenummers. Hoewel de bewegwijzering in de bergen meestal goed is, kan een kaart bij twijfel duidelijkheid geven. Je bestelt je wandelkaarten eenvoudig online bij reisboekenwinkel De Zwerver.
Je kunt tegenwoordig veel routes als gps-track downloaden op je mobiel. Dat is enorm handig, maar het vervangt wat ons betreft de wandelkaart niet. Gebruik dit snufje vooral bij twijfel op een knooppunt. Maar neem zeker ook een kaart mee. Want als je door omstandigheden je route wilt wijzigen, kun je op de wandelkaart alternatieven met elkaar vergelijken: lengte, moeilijkheidsgraad, hoogtemeters, etc. Dus altijd een goede wandelkaart in je rugzak en voor het gemak ook een gps-track downloaden op je mobiel.
Volg altijd een officieel wandelpad
In de bergen zijn voldoende wandelpaden. Blijf altijd zo’n pad volgen. Deze paden worden regelmatig gecontroleerd en staan altijd aangegeven op de wandelkaarten en aanwijsborden. Kom je in tijdnood of heb je andere problemen? Ga dan niet een eigen route volgen door een niet gemarkeerd terrein om tijd te winnen. Daar kun je allerlei gevaarliljke verrassingen tegenkomen en bestaat de kans op verdwalen. Het is geen schande om gewoon om te keren en hetzelfde wandelpad terug te nemen.
Op hoger gelegen wandelroutes kun je, zeker in het begin van het wandelseizoen nog gebieden met sneeuw tegenkomen. Houd er rekening mee dat het lastig is om die te passeren. In de sneeuw glijd je snel weg of je zakt weg. Als er een mogelijkheid is, probeer dan om het besneeuwde deel heen te lopen.
Eten en drinken voor onderweg in de bergen
Bij een bergwandeling verbrand je veel calorieën. Daarnaast maakt de combinatie van stijgen en warm weer je enorm dorstig. Neem daarom voldoende te eten en drinken mee voor onderweg. Check vooraf ook of de berghutten onderweg geopend zijn. Niets is zo vervelend als je uitgehongerd voor een gesloten deur staat.
Neem daarom calorierijke snacks als muesli- of energierepen mee om onderweg geregeld wat te kunnen eten. Daarnaast is voldoende water belangrijk. Wil je liever wat warms mee? Vaak kun je – tegen een kleine vergoeding – je thermoskan laten vullen met koffie of thee in je pension.
Vertrek zo vroeg mogelijk
Onze ervaring is dat een wandeltocht altijd meer tijd kost dan we vooraf dachten. En omdat we ons niet willen haasten, vertrekken we altijd zo vroeg mogelijk. Zeker in de zomermaanden is het dan nog niet zo warm. En bij een eventuele omslag van het weer zijn we droog en wel veilig teruggekomen. Daarnaast geeft het ons alle tijd om te genieten van alle mooie vergezichten onderweg of lekker te relaxen in die authentieke berghut.
Dus als je van plan bent om een lange tocht te maken: start zo vroeg mogelijk. Je hebt dan voldoende speling om ook eventuele onvoorziene vertragingen op te vangen.
Trek de juiste kleding aan
Bij het wandelen in de bergen is het verstandig om te werken met “laagjes”. Een ademend onderhemd dat zweet makkelijk afvoert is de basis. Daarover shirts of truien die je gemakkelijk uit kunt trekken als het te warm wordt. Wij maken zelf altijd gebruik van afritsbroeken. We beginnen vaak “in het lang”, omdat het ’s ochtends nog wat fris kan zijn. Na de eerste stijging zijn we opgewarmd en ritsen we onze pijpen eraf. Komen we echt op grote hoogte met veel wind, dan gaan de pijpen er weer aan.
Een goed regenjack gaat altijd mee. Als we weten dat er veel wind staat en we komen op hoogte, dan nemen we ook een zogenaamde windstopper mee. Zo zijn we op alle omstandigheden voorbereid.
Tot slot zijn goede bergschoenen vereist. Ze hebben een goed profiel, geven steun en zorgen voor stabiliteit. Ga zeker niet op slippers de bergen in. Dat is onverantwoord en vragen om problemen. Ook al loop je goed, er hoeft maar een steen over je voet te rollen en je bent geblesseerd! Daarnaast kunnen bepaalde passages door weersomstandigheden slecht toegankelijk zijn. Dan heb je een stevige, waterdichte bergschoen echt nodig.
Zonbescherming essentieel bij wandelen in de bergen
Hopelijk heb je fantastisch weer als je gaat wandelen in de bergen. Zorg daarom voor een goede bescherming tegen de felle zon. Want op grote hoogte is de zonkracht nog sterker dan we gewend zijn in eigen land. Gebruik meermalen per dag een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor. Daag een hoed of pet en gebruik een goede zonnebril met een goed uv-filter. Smeer je ook in bij bewolkt weer. De uv-straling gaat door de wolken heen.
Gebruik in de bergen wandelstokken
In de bergen zijn goede wandelstokken onmisbaar. Ze helpen bij het behouden van het evenwicht op moeilijke stukken. Maar vooral zijn ze nuttig bij het afdalen. Want als je veel hoogtemeters hebt geklommen, moet je die ook weer naar beneden afleggen. En afdalen is dan wel conditioneel minder inspannend, je knieën krijgen het zwaar te verduren.
Bij iedere stap die je afdaalt, moeten de knieën de klap opvangen. Dat kan soms tot 6 keer het eigen lichaamsgewicht zijn! Met wandelstokken verminder je de druk op de knieën met zo’n 30%. Als je wandelstokken gebruikt en bij een afdaling kleine passen neemt, voorkom je daarom de kans op knieblessures enorm.
Een wandelvakantie in de bergen: wat neem je mee?
Als je de smaak te pakken hebt van wandelen in de bergen, dan is het helemaal het einde om eens een wandelvakantie te doen. Zeker wanneer je een meerdaagse berghuttentocht gaat maken, geniet je helemaal. Overdag loop je door een verlaten bergachtig landschap met schitterende panorama’s. En ’s avonds overnacht je op de berg in een gezellige berghut. Het meemaken van de zonsondergang is hier een fantastische ervaring, net als de zonsopkomst de volgende ochtend. Maar wat neem je mee op zo’n wandelvakantie in de bergen? We geven je hier wat praktische tips.
Alles zelf sjouwen of laten vervoeren?
Wandeltochten kun je boeken bij een touroperator. Dat kan op individuele basis, maar ook in kleine groepen. Bij veel van de touroperators is het vervoer tussen de overnachtingsplaatsen inbegrepen. Dan hoef je alleen maar een dagrugzak mee te nemen. Hierin stop je alleen de dingen die je die dag nodig hebt: wandelkaart, zonnebrand, regenjack, eten en drinken en je fototoestel. Dat maakt het bergwandelen een stuk relaxter. In je reisbagage zit dan de kleding die je die avond aantrekt, en de wandelkleding voor de volgende dagen.
Wanneer je een berghuttentocht gaat maken, zul je in bijna alle gevallen je bagage voor die meerdaagse wandeltocht zelf dragen. Dat betekent dat je vooraf goed moet nadenken wat er wel en niet meegaat. Mis je iets essentieels, dan heb je daar dagen last van. Maar je wilt ook niet te veel meenemen. Je moet het tenslotte iedere stap dragen! Daarom hebben wij een paklijst samengesteld voor een meerdaagse huttentocht. Dat zorgt ervoor dat je niets vergeet.
Paklijst meerdaagse huttentocht in de bergen
Als wij gaan wandelen in de bergen, ontbreken de volgende zaken zeker niet:
Afritsbare trekkingsbroeken
Afritsbare broeken zijn ideaal voor een bergwandeltocht. Ze zijn licht van gewicht, sneldrogend en geschikt voor warme en koelere momenten. Neem er zeker twee of drie mee. Want ’s avonds in de berghut kun je de ene aantrekken en de andere laten drogen.
Diverse laagjes kleding
Zorg voor een goed ademend en zweetafvoerend ondershirt. Draag in ieder geval geen katoenen T-shirt als onderste laag. Dat wordt nat van het zweet en droogt niet meer op tijdens je wandeling. Als het kouder wordt, is zo’n shirt zelfs onbehaaglijk.
Daarboven kun je, afhankelijk van het weer, diverse dunne of dikkere lagen aantrekken. Wordt het warmer, dan trek je een of meer laagjes uit.
Regenjack
Een goed, waterdicht regenjack is onontbeerlijk. Belangrijk is dat deze voldoende ademend vermogen heeft. Want anders word je nog nat van het zweten in je jas. Daarnaast moet hij licht van gewicht zijn en op te vouwen zijn tot een klein pakketje.
Softshell jack
Dit is een wat gevoerde jas die veel wind tegenhoudt. De jas heeft waterafstotend vermogen. Toch kan hij het regenjack niet vervangen. Omdat de softshell jas goed isoleert, kan deze in de plaats komen van de warme kledinglagen.
Wandelsokken
Trek het liefst iedere dag een schoon paar wandelsokken aan. Dat ruikt frisser, maar is ook beter om blaren te voorkomen.
Wandelstokken
Het lijkt misschien wat overdreven, maar wandelstokken zijn erg handig. Het zijn praktische hulpmiddelen voor een beter evenwicht op moeilijke stukken. Daarnaast ideaal om de druk op je knieën te verminderen met het afdalen. Op vlakke stukken heb je ze niet nodig. Klap ze dan in en hang ze aan je rugzak met de speciale sluiting die iedere goede rugzak heeft.
Slippers
Na een dag lopen met je wandelschoenen wil je die bij aankomst graag uittrekken. Bij veel berghutten mag je zelfs niet met je bergschoenen binnenlopen. Soms hebben ze dan slippers staan om binnen aan te trekken. Neem bij voorkeur eigen slippers mee waarmee je ook onder de douche kunt. In de berghut kun je natuurlijk ook sloffen dragen
Kleding in de berghut
In de berghut loopt iedereen er casual bij. Je hoeft niet in “het lang” aan te schuiven aan het diner. Wij trekken gewoon onze schone afritsbroek aan met een droog shirt en zijn klaar. Soms nemen we een joggingbroek mee die lekker dun en warm is. Want ’s avonds kan het in de berghut flink afkoelen. Een lekker warm vest is dan ook praktisch.
Lakenzak en handdoek
In sommige berghutten is het gebruik van een lakenzak verplicht. En het wisselt per hut of je een handdoek krijgt of niet. Neem daarom voor de zekerheid een eigen, sneldrogende handdoek mee. Een handdoek van microvezel is lekker compact en in een mum van tijd droog. Ideaal dus voor een huttentocht.
Waszak
Zorg dat je een zak bij je hebt om je vuile of natte kleding apart in op te bergen. Dat kan gewoon een plastic zak zijn.
Toiletspullen
Houd er rekening mee dat er in veel berghutten geen shampoo en zeep beschikbaar is. Dat zul je dus zelf mee moeten nemen. Zorg er ook voor dat je eventuele medicijnen meeneemt, inclusief een EHBO-setje met schaar. Neem ook een rolletje toiletpapier mee. Handig voor onderweg als er voorlopig geen toilet komt. Ook zonnebrandcrème mag niet ontbreken in je toilettas. Vergeet ook geen oordopjes mee te nemen. In sommige berghutten kan het gehorig zijn. Als de buren tot laat luidruchtig kletsen op hun kamer, kun jij ongestoord slapen.
Wandelkaart voor in de bergen
Een goede wandelkaart is essentieel. Zorg dat je die gemakkelijk kunt pakken. Door hem bijvoorbeeld in een los voorvakje in je rugzak te doen. Wij bestellen de wandelkaarten altijd bij Reisboekenwinkel De Zwerver online. Deze winkel heeft van nagenoeg ieder wandelgebied een uitstekende kaart beschikbaar.
Eten en drinken in de bergen
In de berghutten verblijf je altijd op basis van halfpension. Avondeten en ontbijt worden hierbij geregeld. Op verzoek maakt de berghut een lunchpakket voor je om mee te nemen. Maar zorg ervoor dat je ook wat snacks als mueslirepen, nootjes of sportgelletjes bij je hebt. Hiermee voorkom je de “hongerklop” onderweg.
Daarnaast drink je veel tijdens je wandeling. Neem voldoende water mee voor onderweg. Wil je niet steeds je flesje te hoeven pakken, dan is een waterzak met slangetje ideaal. Bij ons gaat ook altijd een kleine thermoskan mee. Die laten we bij vertrek vullen met dampende koffie of thee. Zeker als we weten dat we onderweg geen berghutten tegenkomen waar we wat kunnen drinken.
Apparatuur
Al dat moois dat je onderweg ziet, wil je natuurlijk vastleggen. Een fotocamera mag dan ook niet ontbreken. Zeker bij meerdaagse tochten is een reserveaccu voor je camera noodzakelijk. Het zal je maar gebeuren dat je de mooiste zonsondergang van je leven ziet en de accu is leeg!
Een mobieltje is essentieel. Laten we hopen dat je hem niet nodig hebt om in een noodsituatie contact te leggen. Daarnaast kun je voor de zekerheid de route downloaden. Dat voorkomt foutlopen. En tot slot kun je met je mobiel ook prachtige foto’s maken.
Neem ook een compacte powerbank mee. Stroom in afgelegen berghutten kan in de nacht nog wel eens worden uitgezet. En dan laadt je telefoon dus niet op. Met een powerbank ben je altijd verzekerd van een opgeladen telefoon. Zeker als je de route hebt gedownload op je mobiel, loopt de accu snel leeg. De powerbank moet dus in staat zijn om diverse keren je telefoon op te laden.
Rugzak
Deze spullen moeten natuurlijk ergens in. Daarvoor heb je een rugzak nodig die voldoende groot is. Reken hierbij op een inhoud van minimaal 40 of 50 liter. Dan gaat het zeker passen. Check of je rugzak ook een regenhoes heeft. Zo niet, koop die er dan bij.
Met al deze tips neem je de juiste spullen mee op je huttentocht door de bergen. En mis je iets wat jij heel handig vindt om in te pakken, laat het ons dan weten!
