In het eerste echte lenteweekend van maart 2020 maakten we een prachtige wandeling bij Vierhouten. De tocht bracht ons door het gevarieerde Vierhouterbos en de uitgestrekte Elspeetse Heide. Bewust hadden we voor dit gebied gekozen. Niet alleen vanwege de afwisselende route door diverse landschappen. Maar ook was dit het eerste weekend dat Nederland te maken had met de maatregelen vanwege de coronacrisis. Afstand houden was het devies. We verwachtten tijdens deze wandeling bij Vierhouten daar geen problemen mee te hebben. Dat bleek te kloppen. Waar de stranden die dag overvol waren, kwamen wij welgeteld 8 personen – op veilige afstand – tegen!
Start van de Wandeling bij Vierhouten
Vierhouten ligt op de Veluwe in de gemeente Nunspeet. Het is een kleine plaats met ruim 700 inwoners. Maar in het toeristenseizoen trekt Vierhouten veel wandelaars en fietsers. Dankzij het uitgebreide netwerk aan wandel- en fietspaden is het een ideaal vertrekpunt voor veel natuurgenieters.
In de omgeving van het dorp staan diverse villa’s en landhuizen. De bekendste daarvan is het rijksmonument “Noorderheide”. De bekende Rotterdamse havenbaron Daniël George van Beuningen gaf opdracht tot de bouw en woonde hier met zijn gezin. Hij had een grote kunstverzameling in zijn huis hangen. Het Rotterdamse museum Boijmans verwierf die in 1958. Als dank werd de naam daarom veranderd in Museum Boijmans Van Beuningen.
Vierhouten was tot halverwege de 20e eeuw een typisch Veluws boerendorp. Daar is nu weinig meer van over. Wel kun je het rijksmonument “De Jonge Stee” nog bewonderen. Deze boerderij is nog volledig intact en heeft nog vele oude details zoals een grote schouw, bedsteden en een opkamer. Het is nu in gebruik als Bed & Breakfast. We hebben er een aantal jaren geleden met vrienden heerlijk overnacht toen we in deze omgeving een fietsweekend hadden.
De ruim aanwezige horecagelegenheden in het centrum van Vierhouten boden een verlaten aanblik. Alles was gesloten vanwege de overheidsmaatregelen om het coronavirus te bestrijden. Wat een strop voor de ondernemers tijdens dit prachtige weekend.
Het Vierhoutense bos in
Al snel brengt de route ons op onverharde bospaden. De wandeling die wij volgden, gebruikt niet de officiële wandelroutes, maar bracht ons juist over stille bospaadjes en kleine landweggetjes. Bijzonder is dat de wandeling voert door diverse soorten bossen. Het eerste stuk gaat door een beukenbos. Daarna volgen eikenbossen en naaldbossen, heel gevarieerd dus. Daarnaast wisselen bos en open vlakte elkaar mooi af.
Het Vierhouterbos is een oud bos dat vele eeuwen in gemeenschappelijk gebruik was door de Vierhouters. Tot in de jaren 80 was het bos particulier eigendom. Het was een geliefd wandel- en jachtgebied. Regelmatig kwamen er leden van het Koninklijk Huis voor hun jachtpartijen. Inmiddels is Staatsbosbeheer de eigenaar.
Het Vierhouterbos is de habitat voor diverse dieren. Als je geluk hebt zie je hier diverse hertensoorten, wilde zwijnen, moeflons, vossen en dassen. Tot slot is dit het leefgebied van het vliegend hert, dit is een zeldzame keversoort. Het insect is een van de grootste kevers van Europa en kan een totale lengte bereiken van meer dan 9 centimeter. Het dankt zijn naam aan de enorme kaken van het mannetje. Deze zijn vertakt aan het einde en doen denken aan het gewei van een hert. Wij hebben overigens geen van deze beesten gezien tijdens onze wandeling bij Vierhouten.
Piramides en waterwerken op onze wandeling bij Vierhouten
Na de prachtige bospaden gaat de tocht verder over de Noorderheide. Dit is een wat kleiner heidegebied als “opwarmertje” voor de immense Elspeetse Heide. Al snel lopen we langs kleine aangelegde watergeulen. Zij staan in verbinding met diverse kunstmatige aangelegde vennetjes. En even verderop zien we een stenen piramide. Wat zou dit moeten voorstellen?
Al snel wordt het ons duidelijk. De al genoemde Rotterdamse havenbaron Van Beuningen had blijkbaar in deze buurt zijn villa staan. Op het grote landgoed, bestaande uit bos en heide, liet hij diverse kunstwerken aanleggen. De waterwerken bestonden uit bankjes, hutjes, vijvers, gemetselde beekjes en drie piramides. Met twee waterpompen werd grondwater opgepompt naar de vijvers. Via de beekjes, in totaal ruim 3 kilometer lang, stroomde het water van vijver naar vijver. Na de dood van Van Beuningen verwaarloosde de boel flink. Gelukkig hebben vrijwilligers uit Nunspeet deze cultuurhistorische monumentjes weer in oude glorie hersteld.
Door het bos naar Elspeet
Voordat we Elspeet binnenwandelen, lopen we nog door een klein bosgebied. Omdat de horeca in Elspeet ook noodgedwongen gesloten is, maken we dankbaar gebruik van een bankje in de zon. Hier drinken we onze koffie uit de meegenomen thermoskannen en genieten van ons lunchpakket. Het was heerlijk weer om ons ergens te laten verwennen op een terras in Elspeet, maar dat zit er helaas niet in. Maar zo picknicken in de natuur heeft zeker zijn charme.
Elspeet heeft, inclusief het buitengebied, ruim 4.600 inwoners. Het is een zeer kerkelijk dorp. De grootste partij in het dorp is de SGP. In totaal werd bij gemeenteraadsverkiezingen meer dan 80% van de stemmen uitgebracht op een christelijke partij. Dit is dus echt het hart van de “bible belt”. In geen enkele andere plaats in Nederland is het aantal stemmers op een christelijke partij zo hoog als hier.
De Elspeetse Heide richting Vierhouten
Al snel verlaten we de bebouwing van Elspeet en wordt het landschap landelijker. We lopen langzaam de immense Elspeetse heide op. Dit is een natuurgebied van bijna 770 hectare. Oorspronkelijk was dit een bosgebied. Na het kappen van de bomen gebruikten de boeren van Elspeet het gebied eeuwenlang voor de schapenhouderij. Zo ontstond een uitgestrekt heideveld. De Elspeetse Heide kreeg na de Tweede Wereldoorlog een bestemming als militair oefenterrein. In 1995 hield die functie op en werd de heide weer gebruikt voor schapenkuddes. Nu is het een populair wandelgebied voor de vele toeristen die van de uitgestrekte heidevelden willen genieten.
Al wandelend merken we de diverse hoogteverschillen in het heidegebied. Die zorgen voor prachtige vergezichten op de omgeving. Het is echt een genot om hier te wandelen. Zo ruim en zo leeg! Op de heide zijn diverse wandelroutes uitgezet die vanaf Elspeet of Vierhouten starten. Ondanks het mooie weer en de prachtige natuur, zien we slechts af en toe wat wandelaars in de verte. Aan het einde van de heidevlakte lopen we Vierhouten weer in. We hebben ruim 17 kilometer afgelegd, maar van het begin tot het einde genoten van de natuur tijdens deze wandeling bij Vierhouten!
Wandeling bij Vierhouten: praktische zaken
- De totale route van de beschreven wandeling bij Vierhouten is 17 kilometer. Met deze uitstekende routebeschrijving is het niet moeilijk om de juiste route te lopen. Sinds 2021 kun je de route alleen tegen betaling downloaden.
- Vind je dit een te lange wandeling, dan kun je ervoor kiezen om in Vierhouten of Elspeet een gemarkeerde wandeling te maken. Meer informatie vind je op deze website.
- Het officiële startpunt van de wandeling ligt in Vierhouten, bij de bushalte. Deze wandeling bij Vierhouten is dus perfect bereikbaar met het OV.Als je met eigen vervoer komt, kun je gemakkelijk in het centrum van Vierhouten je auto gratis parkeren.
Ongeveer de hele tocht loop je door bos- en heidegebieden over onverharde paden. Alleen in Vierhouten en Elspeet loop je kleine stukjes over verharde wegen. - Langs de route liggen enkele horecagelegenheden. Bij de start in Vierhouten vind je diverse etablissementen. Daarnaast is er in Elspeet voldoende keuze. Hiervoor moet je een klein eindje van de route af om die te bereiken. In het coronatijdperk was de horeca noodgedwongen gesloten.
- Wil je deze wandeling bij Vierhouten samen met iemand maken, maar weet je niet met wie? Wordt klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.
Dit interesseert je wellicht ook
Aanbevolen wandelgidsen
Gecertificeerde online wandeltrainingen
