Een prachtige stad vol herinneringen aan de bloeiperiode in de Gouden Eeuw. Maar ook een vestingwal met stadspoorten, het grootste bos van West-Friesland, de dijk langs het IJsselmeer en de Drommedaris. Zo maar wat hoogtepunten die je tegenkomt op deze afwisselende stadse, Trage Tocht. De wandeling bij VOC-stad Enkhuizen laat je de volle glorie van de stad zien. Verder doe je ook een bijzonder stadspark aan. Snoer de veters maar vast aan en trek erop uit!
Enkhuizen, ooit een machtige VOC-stad
De 17e eeuw was de bloeitijd van Enkhuizen. De stad telde de grootste haringvloot van de Nederlanden. Die haringvangst zorgde voor grote weelde. Niet voor niets bestaat het stadswapen uit een afbeelding van drie haringen.
Daarnaast was de stad een “kamer”, oftewel hoofdkwartier, van de VOC. Hierdoor zat Enkhuizen ook in het Dagelijks Bestuur van de VOC. Maar ook de WIC (West-Indische Compagnie) had een zetel in Enkhuizen. Door de handel met “de Oost” en “de West” werd Enkhuizen schatrijk.
De herinneringen aan die bloeiperiode zien we overal nog terug in de historische binnenstad. Het lijkt alsof de Gouden Eeuw hier nog steeds bestaat. De vele prachtige gebouwen en huizen langs de grachten en klinkerstraatjes zijn stuk voor stuk juweeltjes. Tijdens deze wandeling bij VOC-stad Enkhuizen zien we hier slechts een deel van. We komen daarom binnenkort met een blog over alle bezienswaardigheden van Enkhuizen.
Snouck van Loosenpark
Onze wandeling bij VOC-stad Enkhuizen start vanaf het station van Enkhuizen. Het monumentale pand heeft een bijzonder interieur. Via de ingang naar “de wachtkamer 3e klasse” betreden we het leuke restaurant. Met koffie en versgebakken appeltaart is het een fantastisch begin van de zonovergoten wandeling.
Al snel lopen we het Snouck van Loosenpark in. Een bijzonder rustpunt in de stad. Het park is een van de eerste sociale woningbouwprojecten van ons land. Margaretha Snouck van Loosen was een sociaal bewogen dochter van een rijke VOC-familie. In haar testament had ze bepaald hoe haar nalatenschap moest worden verdeeld. Zo kwam er een bejaardenhuis, kerk, ziekenhuis en een park met arbeiderswoningen. De eerste bewoners woonden daar werkelijk in paleizen. De vijftig chalets zien er uit als prachtige woningen. Ook nu zouden we er zo willen wonen. Het park is een rustige omgeving met tuintjes, wandelpaden en vijvers.
Vestingwal
Via wat omzwervingen door de mooie straatjes van Enkhuizen bereiken we de Vestingwal. Het wandelpad is geliefd bij hondenbezitters, merken we. De ene na de andere viervoeter en baas komen ons tegemoet. Wij bereiken de Koepoort. Eeuwenlang was dit de westelijke toegangspoort tot de stad. Het valt op dat er een flauwe bocht in de poort zit. Dit was bewust gedaan. Zo kon de vijand niet door de poort schieten, de kogels ketsten af op de zijmuren.
Iets verderop zien we de Boerenboom, een waterpoort. Vroeger lag er een boomstam voor de poort, vastgemaakt aan kettingen. De bewakers haalden die boomstam weg als er een schipper naar binnen wilde. Daar dankt hij dus zijn naam aan.
Streekbos
We verlaten de vestingwal en lopen door de nieuwere wijken van de stad. Via een stuk over het fietspad bij een drukke weg bereiken we het Streekbos. Dit bos is een van de weinige bosgebieden in West-Friesland. Daarnaast is het ook nog het grootste in de streek.
Het is een jong bos. Men begon met de aanleg in 1978. De voormalige polder bestond vooral uit landbouwgrond en water. Nu is het vooral een loofbos. Het is een groot recreatiegebied met een zandstrand en een zwemvijver. Aan die vijver schittert in de zon het paviljoen IJgenweis. Met dit mooie weer genieten veel bezoekers op het terras van iets lekkers.
We zien wat verderop een grote groep boomstammen. Ze staan allemaal verticaal in de grond. Het blijkt dat zij de vorm uitbeelden van een boerderij die hier in de bronstijd zou hebben gestaan.
Over de dijk
Via een wandeling langs een leuke nieuwbouwwijk, vol met kanaaltjes, bereiken we de dijk. Hierachter ligt in de verte het IJsselmeer. We passeren Sprookjeswonderland. Het is een themapark dat volledig in het teken staat van sprookjes. Toen onze kinderen nog heel klein waren, kwamen we hier regelmatig. Nu is het bijna zover om ons kleinkind te verrassen met dit leuke uitje.
Iets verderop zien we het buitenterrein van het prachtige Zuiderzeemuseum. Het is een groot openluchtmuseum. Langs de fraaie klinkerstraatjes zien we veel historische gebouwen die vroeger aan de rand van de Zuiderzee stonden. Naast gebouwen uit Enkhuizen staan hier ook huisjes en pakhuizen van andere plaatsen. Zo kun je hier meer te weten komen over het leven in Urk. Maar ook een kaaspakhuis en de smidse staan op het terrein. Helaas gaat het buitenmuseum pas over een paar weken open. Een mooie reden om later nog eens terug te gaan naar Enkhuizen.
Via een klein parkje lopen we door. Daar zien we iets dat ons vrolijk maakt. Naast de natuurtuin en kinderboerderij zien we een bont versierde fiets. Het lijkt alsof ie er geplaatst is door iemand die net zo blij is als wij dat alle coronamaatregelen sinds gisteren zijn opgeheven.
Drommedaris
Dan bereiken we het historische centrum van Enkhuizen. Wat een leuke grachtjes en wat een mooie gebouwen! De rijkdom straalt van alle huizen af. Sommige hebben prachtige gevelstenen uit lang vervlogen tijden. We zien ophaalbruggen en het unieke flessenscheepjesmuseum. Maar de grote blikvanger is natuurlijk de Drommedaris.
Deze bijzondere stadspoort domineert al bijna 500 jaar het straatbeeld van de stad. Hij werd in 1540 gebouwd en kreeg toen de naam Ketenpoort. Hoe hij uiteindelijk aan de naam Drommedaris kwam, is niet helder. Er is een verhaal dat de inwoners de poort vonden lijken op het eenbultige dier. Dat schrijf je overigens met maar één letter “m”. Een ander verhaal vertelt over een VOC-schip met die naam. Jan van Riebeeck ontdekte met dit schip Kaap de Goede Hoop.
De Drommedaris diende lang als stadsgevangenis. Nu is het een bijzonder cultureel centrum. Als we door de poort lopen, hebben we een fantastisch uitzicht. We zien prachtige historische huizen liggen achter de Drommedaris. Met de zon en de strakblauwe lucht is het een mooi plaatje.
Einde van de wandeling bij VOC-stad Enkhuizen
We passeren nog het pand waar tot voor kort het Enkhuizer Almanakmuseum was gevestigd. De Enkhuizer Almanak verscheen al aan het einde van de 16e eeuw. Daarna kwam hij jaarlijks uit. In de gids staat allerhande informatie over het komende jaar en diverse voorspellingen. We vragen ons af of in de laatste gids de sluiting van het museum stond aangekondigd.
Hierna passeren we overvolle terrassen langs de haven. Iedereen is vrolijk en uitgelaten. Eindelijk zonder mondkapje weer naar een cafe of restaurant. En met dit prachtige weer erbij is het nog meer een feest. Wij genieten ook, maar dan vooral van de gevarieerde wandeling. En het toetje, het rondje door het centrum, smaakt naar meer. Want Enkhuizen is een sfeervolle historische stad met ontzettend veel bezienswaardigheden.
Praktische tips voor je wandeling bij VOC-stad Enkhuizen
Deze wandeling is 13 kilometer lang. Omdat het een zogenaamde Stadse Trage Tocht is, zal het je niet verbazen dat je delen over verharde wegen loopt. Het zijn overigens rustige straten. In het Streekbos en langs de Noorder Kadijk loop je op onverharde paden.
Op Wandelzoekpagina kun je een duidelijke routebeschrijving van de wandeling bij VOC-stad Enkhuizen downloaden. Daar vind je ook de gps-track.
Het begin en het einde van de wandeling bij VOC-stad Enkhuizen is bij het station. Je kunt deze route dus perfect bereiken met het OV. Als je met de auto komt, kun je die gratis parkeren op de parkeerplaats bij het station.
De meeste maanden is het geen probleem. Maar in het groeiseizoen zijn de graspaadjes langs de Noorder Kadijk begroeid met bereklauw en brandnetel. Dat is niet fijn om te wandelen, zeker niet in je korte broek.
Het alternatief is om langs de drukke weg te lopen. Wat leuker en rustiger is, is door te steken door de nieuwbouwwijk. Het is een fraai deel van Enkhuizen met veel vaartjes. Als je hier steeds richting het oosten loopt langs de grote vaart, kom je vanzelf op de dijk uit. Kijk ook op de plattegrond vanaf punt 5 voor dit alternatief.
In het centrum en de haven van Enkhuizen zijn er voldoende horecagelegenheden. Maar ook in het station van Enkhuizen zit je eersteklas. Zo bewonder je gelijk het monumentale pand.
Onderweg ligt in het Streekbos IJgenweis eten en drinken. Een leuke locatie met fraai uitzicht over het water.
